Theo điều tra trước đó, đầu tháng 9/2015, cơ quan chức năng phát hiện Công ty Nam Phương Luxury và công ty Hiệp Bình Phước đã nhập 4 container và khai báo với hải quan là máy móc sử dụng trong công nghiệp, có xuất xứ từ Nhật.
Kiểm tra thực tế, cơ quan chức năng phát hiện toàn máy lạnh, tủ lạnh, máy giặt, bếp điện tử, nồi cơm điện… là hàng cấm nhập khẩu, với tổng trị giá hơn 4,2 tỉ đồng.
Theo điều tra, hai công ty này do bà Nguyễn Thị Minh Hà và ông Nguyễn Đoàn Anh Vỹ làm Giám đốc. Thế nhưng tại cơ quan chức năng, Hà và Vỹ khai rằng, mọi hoạt động của 2 công ty này thực chất là do Nguyễn Thanh Phương điều hành, chi phối.
Theo đó, Phương có thuê 1 người tên là Lê Thanh Tùng đi mở tờ khai hải quan điện tử, khai báo nội dung hàng hóa, truyền dữ liệu, nhận kết quả hồi âm của hải quan.
Để “qua mặt” cơ quan chức năng, Tùng tự nghĩ ra chủng loại, số lượng hàng và làm giả những chứng từ mua bán liên quan đến lô hàng.
Chữ ký bên bán do Tùng tải về từ Internet rồi in ra, đóng vào hồ sơ hải quan. Sau đó, hắn nhờ một người tên Khiết đi làm thủ tục với cơ quan công an.
Ngày 9/9/2015, khi vụ việc bại lộ, Phương điện thông báo cho đồng bọn rồi bỏ trốn. Tuy nhiên, 1 tháng sau đó, đồng bọn của Phương đã ra cơ quan công an đầu thú.
Quá trình điều tra, cơ quan Công an xác định Phương là đối tượng chủ mưu cầm đầu vụ buôn lậu nên ra quyết định truy nã.
Kẻ chủ mưu có dấu hiệu tâm thần, chuyện cười ra nước mắt.
Kể từ khi phát hiện phi vụ buôn lậu (2015) cho đến gần 2 năm sau (2017) tên Phương này mới bị bắt. Thế nhưng, chỉ 3 ngày sau anh ta được thay đổi biện pháp ngăn chặn do có giám định Phương mắc bệnh tâm thần phân liệt.
Tại cơ quan điều tra, Nguyễn Thanh Phương không thừa nhận hành vi phạm tội. Phương trình bày bản thân mắc bệnh tâm thần phân liệt, đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2.
Kết quả giám định cho thấy từ trước tháng 7-2015 đến tháng 9-2015, Phương từng có bệnh rối loạn phân liệt cảm xúc, hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Từ năm 2015 đến khi bị bắt, Phương có bệnh tâm thần phân liệt, mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.
Sau đó, Viện KSND TP.HCM đã ra quyết định bắt buộc chữa bệnh đối với Phương. Tháng 2-2018, Nguyễn Thanh Phương đã được tạm đình chỉ điều tra và chỉ có hai cấp dưới phải hầu tòa.
Tại nhiều phiên tòa, vấn đề Phương có mắc chứng tâm thần hay không đã được các luật sư đưa ra phân tích kỹ.
Các luật sư đặt vấn đề ông Phương tâm thần nhưng tại sao lại có thể điều hành vụ buôn lậu một cách bài bản; vẫn có những giao dịch bình thường như bán nhà, lái xe, lại còn mách cho các bị cáo khác bỏ trốn khi vụ án bị phát hiện… ?
Các luật sư cho rằng, việc kết luận ông Phương bị tâm thần là không khách quan. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng, các kết luận giám định tâm thần với ông Phương thực hiện theo đúng quy định, hồ sơ truy tố các bị cáo đầy đủ.
Hiện tại, vấn đề ông Phương có mắc bệnh tâm thần thật hay không vẫn đang còn tranh cãi. Tuy nhiên, hai bị cáo Huỳnh Thanh Khiết (34 tuổi, ngụ quận Gò Vấp) đã bị phạt 12 năm tù và Lê Thanh Tùng (47 tuổi, ngụ quận 12) cũng đã bị phạt 9 năm vì tội “Buôn lậu”.
Nguồn : Báo Tuổi trẻ