Thanh tra chính phủ chỉ ra hàng loạt sai phạm tại các dự án BOT

(SHTT) - Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận về việc đầu tư, quản lý các dự án dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) và hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thuộc lĩnh vực giao thông tại Bộ GTVT với 7 dự án

 Báo SGGP đưa tin,  Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận về việc đầu tư, quản lý các dự án dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) và hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thuộc lĩnh vực giao thông tại Bộ GTVT với 7 dự án, gồm: Tuyến đường Đèo Phước Tượng - Phú Gia, Nâng cấp tuyến Pháp Vân - Cầu Giẽ, Xây dựng đường Hòa Lạc - Hòa Bình, Cải tạo nâng cấp quốc lộ 6 (đoạn Xuân Mai - Hòa Bình), Khôi phục cải tạo quốc lộ 20 (Km123+105 đến Km268), Đầu tư xây dựng Thái Nguyên - Chợ Mới, Nâng cấp quốc lộ 38 (đoạn qua Bắc Ninh và Hải Dương). Trong số 7 dự án giao thông này có 5 dự án BOT, 1 dự án BT, 1 dự án kết hợp cả BOT và BT.

 Trạm thu phí Bắc hầm Hải Vân hoàn vốn dự án BOT hầm Phước Tượng - Phú Gia (Ảnh: Báo Giao thông). 

Kết luận thanh tra nêu rõ, trong quá trình xây dựng, Bộ GTVT thực hiện không đầy đủ quy trình xây dựng và công bố danh mục dự án kêu gọi đầu tư theo quy định. Trong các dự án BOT và BT, Bộ GTVT không lựa chọn được nhà đầu tư nào theo hình thức đấu thầu, 100% đều là chỉ định thầu với lý do chỉ có một nhà đầu tư tham gia hoặc do tính cấp bách của dự án. Tuy nhiên, Bộ GTVT không có quy trình, thủ tục đánh giá hay xác định thế nào là cấp bách. Một số nhà đầu tư được lựa chọn có năng lực hạn chế, không đáp ứng yêu cầu của dự án. Thanh tra Chính phủ còn phát hiện kết quả kiểm tra tổng mức đầu tư có nhiều sai lệch nên vốn đầu tư xác định cho hợp đồng dự án không chính xác. Qua 7 dự án trên, các nhà đầu tư phê duyệt sai tăng về đơn giá định mức, chế độ tiền lương, phụ cấp hoặc các yếu tố phát sinh không đúng thực tế với số tiền 316 tỷ đồng.

Báo Công lý cũng thông tin thêm, theo kết luận thanh tra, hầu hết các dự án BT và BOT đều thực hiện tại các khu vực giao thông trọng yếu, có mật độ tham gia giao thông lớn, đặt các trạm thu phí có khoảng cách gần nhau bất hợp lý, giá phí cao, tăng nhanh... Điển hình là các trạm BOT trên địa bàn Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Hưng Yên và Hòa Bình.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, Bộ GTVT khi phê duyệt dự án đã ghép việc cải tạo với đầu tư xây dựng đường mới thành một dự án rồi đặt hai trạm thu phí tại hai nơi không hợp lý.

Ngoài ra, việc xác định lưu lượng xe chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn nhưng lấy căn cứ áp dụng để thu phí cho cả thời kỳ khai thác rất dài, giá thu phí cao, điều chỉnh không hợp lý. Có dự án chưa hoàn thành (giá trị đầu tư mới 30%) nhưng giá thu phí đã tương đương dự án đầu tư mới.

Báo Kinh tế & Đô thị cho hay, theo Đoàn giám sát, Bộ Giao thông vận tải phải chịu trách nhiệm về việc quyết định đầu tư dự án, phương án thu phí bất hợp lý, phê duyệt tổng mức đầu tư sai lệch....

Bộ Tài chính phải chịu trách nhiệm liên quan đến việc thu phí chưa hợp lý, thỏa thuận việc đặt trạm thu phí chưa đảm bảo nguyên tắc. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng yêu cầu hai bộ này phải kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan.

PV (t/h)