Xuân Lai ngày nay - Phong Lai xưa là một vùng đất cổ, trải qua hàng nghìn năm hình thành và phát triển đã để lại nhiều mốc son trong dòng chảy lịch sử của dân tộc. Là vùng quê có bề dày về lịch sử, văn hoá và cách mạng, có vị trí quan trọng trong tiến trình lịch sử của huyện Thọ Xuân, từ nhiều năm trước, huyện đã xác định xây dựng Xuân Lai trở thành trung tâm vùng tả ngạn huyện Thọ Xuân.

Những năm qua được sự qua tâm của các cấp chính quyền cấp trên, cùng sự nỗ lực của đảng bộ, chính quyền, nhân dân xã Xuân Lai đã đạt được những kết quả đáng tự hào. Ngày 25/11/2011, UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt danh sách các xã không thực hiện quy hoạch xây dựng xã NTM trong đó có xã Xuân Lai huyện Thọ Xuân. Ngày 27/3/2017, UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Quyết định số 883 về việc công nhận xã Xuân Lai đạt tiêu chuẩn đô thị loại 5. Xã Xuân Lai có diện tích tự nhiên 5,32 km², có 1.510 hộ, với trên 5.300 nhân khẩu, sinh sống ở 7 thôn. Trong những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành cùng với những nỗ lực cố gắng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên địa bàn, diện mạo của xã Xuân Lai đã có sự thay đổi rõ rệt; Đời sống của Nhân dân không ngừng được cải thiện. Mặc dù không trong lộ trình các xã xây dựng NTM, tuy nhiên, xã Xuân Lai đã đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, tạo sự đồng thuận, vào cuộc của Nhân dân chung sức xây dựng các tiêu chí nông thôn mới thực chất, hiệu quả, bền vững. Trong đó chú trọng phát triển về kinh tế, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc; môi trường nông thôn trong lành, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội giữ vững. Qua báo cáo kết quả rà soát NTM của địa phương và đánh giá của các phòng, ngành về các tiêu chí NTM.

Huyện Thọ Xuân đánh giá Xuân Lai đạt 19/19 tiêu chí NTM (đạt chuẩn theo quy định của Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành). Đặc biệt năm 2023, thực hiện các văn bản chỉ đạo và hướng dẫn của huyện Thọ Xuân về xây dựng xã, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh, Đảng ủy - UBND xã Xuân Lai đã ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành, tập trung thực hiện cụ thể.

Công tác thông tin tuyên truyền về xây dựng đô thị văn minh cũng được đẩy mạnh thông qua nhiều hình thức như trong các hội nghị, sinh hoạt thường kỳ của MTTQ và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, qua hệ thống truyền thanh xã, tuyên truyền trực quan,....thông qua đó, tạo được sự đồng thuận, thống nhất trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân cùng chung sức đồng lòng thực hiện các tiêu chí Đô thị văn minh.

Để phát triển kinh tế theo hướng đô thị, Xuân Lai đã khuyến khích người dân chuyển dần từ lao động nông nghiệp sang lĩnh vực dịch vụ, thương mại, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Cùng với đó, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, chuyển đổi diện tích các loại cây trồng kém hiệu quả kinh tế sang gieo trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao; nhiều hộ dân đã đầu tư chăn nuôi theo quy mô trang trại, gia trại cho thu nhập cao. tỷ lệ người có việc làm trên dân số trong độ tuổi lao động có khả năng tham gia lao động trên địa bàn Xuân Lai là 2.370/2.575 người trong độ tuổi có khả năng lao động, đạt 92,04%. Tính đến cuối năm 2023, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt hơn 63 triệu đồng.

Để nâng cao chất lượng sống của người dân, từ nguồn kinh phí hỗ trợ của huyện và sự đóng góp của Nhân dân, xã Xuân Lai đã thực hiện tu sửa, nâng cấp Nhà văn hóa và các công trình phụ trợ tại 7 thôn theo đúng quy hoạch; cải tạo, mua sắm các thiết bị, cơ sở vật chất, xây mới phòng học... Các công trình nhà Văn hoá xã, Trường Mầm non, Trường tiểu học được xây, cải tạo, sửa chữa đảm bảo các tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, xã cũng đã tuyên truyền, vận động hộ dân xây dựng nhà kiên cố, phù hợp với kiến trúc chung đô thị đạt 83,7%. Các tuyến đường trên địa bàn toàn xã đã được rải nhựa hoặc bê tông hóa theo quy hoạch. Trên địa bàn đô thị Xuân Lai các tuyến đường đã lắp đặt các biển báo, biển chỉ dẫn, đèn chiếu sáng đầy đủ theo quy định. Xã Xuân Lai vận động người dân chung tay góp sức, ngày công lao động, hiến đất để nâng cấp, mở rộng các tuyến đường; 100% số hộ được sử dụng điện an toàn, có 91% đường trục chính trên địa bàn được chiếu sáng; 100% số hộ được sử dụng nước sạch qua hệ thống lọc nước RO... Việc thu gom và phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn đã được xã tuyên truyền, vận động người dân thực hiện. Đến nay, trên địa bàn, Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại được thu gom, xử lý đạt 99%. Hệ thống thông tin, truyền thông đô thị được đảm bảo. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động văn hóa - thể thao thường xuyên được tổ chức. Lĩnh vực giáo dục, chăm sóc sức khoẻ Nhân dân được quan tâm. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Tổ chức Đảng luôn đạt trong sạch vững mạnh, hàng năm MTTQ và các đoàn thể được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên.  Qua báo cáo kết quả rà soát các tiêu chí đô thị văn minh của địa phương và đánh giá của các phòng, ngành. Huyện Thọ Xuân đánh giá Xuân Lai đạt 9/9 tiêu chí, 52/52 chỉ tiêu đô thị văn minh (đạt chuẩn theo Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg ngày 18/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành).

 Xuân Lai tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau đạt chuẩn đô thị văn minh

Để góp sức cùng xã Xuân Lai duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau đạt chuẩn đô thị văn minh, các thôn trên địa bàn xã Xuân Lai đều tập trung triển khai nhiều nội dung cụ thể và đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Từ năm 2023-2024, xã đã thành lập ban chỉ đạo, ban điều hành triển khai cụ thể các giải pháp trọng tâm về cải cách thủ tục hành chính để doanh nghiệp và Nhân dân kịp thời tiếp cận các nguồn vốn để đầu tư phát triển kinh tế, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, tăng thêm nguồn thu nhập... Đồng thời, tăng cường công tác quản lý đất đai; trật tự xây dựng, đảm bảo hành lang an toàn giao thông; tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo bộ mặt đô thị ngày càng khang trang, hiện đại. Trong đó, công tác bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, trật tự xây dựng được thực hiện tốt, không còn hiện tượng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè kinh doanh, buôn bán, vi phạm trật tự an toàn giao thông. Hệ thống điện trên địa bàn có dây bọc 100%, các cột điện đảm bảo chiều cao 7,5m trở lên; các hộp công tơ điện sử dụng hộp composite. Tỷ lệ sử dụng điện an toàn đạt 100%. Tỷ lệ đường phố chính được chiếu sáng đạt 91%; tỷ lệ đường khu nhà ở, ngõ phố được chiếu sáng đạt 71%.

Bên cạnh việc xây dựng hạ tầng đô thị, cấp ủy, chính quyền xã cũng tập trung tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức trong xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị gắn với thực hiện hiệu quả phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Hiện, xã có trên 95% các hộ gia đình thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và nếp sống văn minh đô thị theo các quy định của Trung ương, địa phương và quy ước của tổ dân phố.

Công tác giáo dục, chăm sóc sức khỏe Nhân dân được quan tâm. Năm học 2023-2024, các trường trên địa bàn xã đều đạt nhiều giải cấp tỉnh, cấp huyện. Công tác an ninh trật tự được bảo đảm. Trong đó, đáng chú ý phong trào “Phòng chống tệ nạn xã hội” được đẩy mạnh, các khu phố tích cực phát động “Khu dân cư không có tội phạm và tệ nạn xã hội” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết XDNTM, đô thị văn minh”... Qua đó, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và trách nhiệm của người dân về phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ngày càng lành mạnh ở các khu dân cư.

Phát huy tiềm năng, lợi thế, với sự hỗ trợ của cấp trên, xã Xuân Lai huyện Thọ Xuân tiếp tục tập trung các giải pháp để thu hút vốn đầu tư nhằm từng bước hiện đại hóa đô thị; tiếp tục huy động nguồn lực từ Nhân dân để xây dựng hệ thống giao thông đô thị, điện chiếu sáng, xây dựng các tuyến đường tự quản, khu dân cư kiểu mẫu... Mục tiêu đến năm 2030, xây dựng và phát triển Xuân Lai trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa vùng tả ngạn huyện Thọ Xuân, có nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ phát triển, kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; đời sống Nhân dân được nâng cao... Đến năm 2045 là đô thị giàu đẹp, văn minh, hiện đại, phát triển toàn diện, Ông: Trịnh Bá Hiền chủ tịch UBND xã Xuân Lai chia sẻ.

PV