Để xác định được cách thức biến đổi của virus SARS-CoV-2, các nhà nghiên cứu đã phân tích 160 bộ gen virus hoàn chỉnh được giải trình tự từ các bệnh nhân nhiễm Covid-19 trong khoảng thời gian từ 24/12/2019 đến 4/3/2020, và sau đó tái tạo lại các con đường tiến hoá của virus trên con người thông qua các đột biến của nó.

"Kỹ thuật này được biết đến trong quá trình tái tạo bản đồ di chuyển của người tiền sử thông qua dữ liệu ADN. Chúng tôi nghĩ rằng đây là lần đầu tiên nó được sử dụng để truy vết lây nhiễm của virus corona", ông Forster cho biết."Có quá nhiều đột biến nhanh để có thể theo dõi gọn gàng gia phả của Covid-19.

Chúng tôi đã sử dụng một thuật toán mạng (mathematical network algorithm) để trực quan hoá đồng thời tất cả các biến thể", ông Peter Forster, nhà di truyền học tại Đại học Cambridge và là tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ.

Kết thúc quá trình truy vết, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra 3 chủng virus corona gây bệnh Covid-19 và dán nhãn cho chúng là A, B và C.

Virus Sars-CoV-2 chủng A gần nhất với loại virus được phát hiện ở dơi, và mặc dù chúng được tìm thấy ở Vũ Hán - nơi đầu tiên bùng phát dịch bệnh, chúng lại không phải là chủng virus phổ biến nhất ở đó.

Virus chủng A cũng được phát hiện ở những người Mỹ sống tại Vũ Hán, cũng như các bệnh nhân ở Mỹ và Australia.

Chủng virus phổ biến nhất ở Vũ Hán là chủng B, mặc dù chủng này có vẻ như không đi quá xa khỏi khu vực Đông Á trước khi đột biến. Các nhà khoa học cho rằng đã có những phản kháng ở cơ thể người bệnh ở ngoài khu vực Đông Á, và đó là lý do virus chủng B không thể đi xa.

Cuối cùng là chủng C - được phát hiện nhiều nhất ở châu Âu - dựa trên các ca bệnh ở Pháp, Italy, Thuỵ Điển và Anh. Chưa có bệnh nhân nào ở Trung Quốc được phát hiện virus chủng C, mặc dù chúng được tìm thấy ở các mẫu bệnh phẩm tại Singapore, Hong Kong và Hàn Quốc.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng chủng A là nguồn gốc của đợt bùng phát vì nó gần nhất với loại virus corona được tìm thấy ở dơi và tê tê. Chủng B bắt nguồn từ chủng A qua 2 lần đột biến trong khi chủng C bắt nguồn từ chủng B.

"Virus chủng B có thể đã thích nghi với miễn dịch hoặc môi trường ở phần lớn dân số Đông Á. Nó có thể cần phải đột biến để vượt qua sự kháng cự bên ngoài Đông Á. Chúng ta dường như thấy tốc độ đột biến ở Đông Á chậm hơn các nơi khác trong giai đoạn đầu dịch bệnh", ông Forster nhận định.

Việc phát hiện ra cách các biến thể được hình thành và sau đó lan rộng có thể giúp các nhà khoa học xác định nguồn gốc của virus, trả lời được câu hỏi tại sao chúng lại có mức độ phát tán cao như vậy. Và đây cũng sẽ là nền tảng vũng chắc giúp giới khoa học tìm ra chìa khóa điều chế thành công vaccine Covid-19.

Thái An