Theo thống kê của CNN, tính đến hết ngày 11/3, Covid-19 đã lây lan ra 102 quốc gia và vùng lãnh thổ với tổng số ca nhiễm là 119.108 trường hợp, trong đó có 4.379 người tử vong.

Trước tình hình đó, tối 11/3 (theo giờ Việt Nam) tại Geneva (Thụy Sỹ), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chính thức công bố dịch COVID-19 do virus Corona chủng mới (SARS-CoV-2) là đại dịch trên toàn cầu.

"Chúng tôi quan ngại sâu sắc cả về mức độ lây lan nghiêm trọng và đáng báo động của nó, cũng như mức độ đáng báo động của việc không hành động. Chúng tôi gióng lên hồi chuông cảnh báo to và rõ ràng", Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nói trước khi tuyên bố COVID-19 là đại dịch, theo đài CNBC.

Ông Tedros, người hứng chịu chỉ trích từ vài tháng qua và thường bị cáo buộc quá lạc quan về COVID-19, trong tuyên bố tối 11/3 cũng đưa ra những phân tích sâu hơn, kèm theo cảnh báo thương vong.

"Trong hai tuần gần đây, số lượng ca nhiễm bên ngoài Trung Quốc đã tăng 13 lần và số quốc gia bị ảnh hưởng tăng gấp 3. Trong những ngày và tuần sắp tới, chúng tôi cho rằng số lượng ca nhiễm, ca tử vong và các quốc gia chịu ảnh hưởng sẽ thậm chí tăng cao hơn", ông Tedros nói.

Vị Tổng giám đốc WHO cũng cho rằng một số nước đã chứng tỏ khả năng kiểm soát và vượt khó trong đợt bùng phát COVID-19, nhưng cũng trách một số lãnh đạo quốc tế vì không hành động nhanh và mạnh trong việc ngăn dịch lây lan.

Về cơ bản, có 3 tiêu chuẩn chính để kết luận một căn bệnh là đại dịch: một chủng virus có thể gây bệnh hoặc gây tử vong; liên tục lây lan từ người sang người; và có bằng chứng cho thấy nó lan khắp toàn cầu.

Trước đó, hãng tin Reuters dẫn lời giám đốc điều hành Ryan nói dùng chữ "đại dịch" để mô tả hình hình COVID-19 hiện nay, và điều này "không làm thay đổi những gì chúng tôi đang làm".

Thông báo của WHO trên Twitter: “WHO đã đánh giá đợt bùng phát dịch này toàn diện và chúng tôi đang quan ngại sâu sắc cả về mức độ lây lan lẫn gây hại đáng báo động của nó, và về mức độ không hành động đáng báo động… Vì vậy chúng tôi đưa ra đánh giá rằng COVID-19 có thể được xem như đại dịch”.

Đài Fox News dẫn lời bác sĩ William Schaffner, giám đốc phụ trách y tế của Tổ chức quốc gia về dịch truyền nhiễm (NFID), nói rằng: "Các nhà khoa học dùng thuật ngữ ‘đại dịch’ để mô tả một loại virus mới xuất hiện và lây lan sang nhiều quốc gia trên thế giới. Điều đó nghĩa là virus mới đang lan rộng và lây lan nghiêm trọng ở các quốc gia đó, nhưng nó không cho chúng ta biết mức độ nghiêm trọng của virus này".

Tuyên bố của WHO được đưa ra trong bối cảnh dịch COVID-19 đã lây nhiễm hơn 100.000 người khắp thế giới, trong đó hơn 80.000 người ở Trung Quốc.

Lần gần nhất WHO tuyên bố một đại dịch là trong giai đoạn bùng phát cúm H1N1 năm 2009. Ông Tedros cho biết đây là lần đầu tiên một chủng virus corona tạo ra đại dịch. Đợt bùng phát dịch SARS năm 2002-2003, cũng do một chủng virus corona khác gây ra, đã không được gọi là đại dịch vì kịp thời ngăn chặn.

Hiện WHO chưa công bố nhiều chi tiết về cách làm hay chiến lược sắp tới để khắp nơi hiểu được có gì xảy ra khi COVID-19 bị coi là đại dịch.

Tuy vậy, giám đốc điều hành WHO, ông Ryan khẳng định các nước cần phải công khai chiến lược (khống chế dịch) của họ ngay bây giờ: "Thực tế là ngay bây giờ ở các nước, chúng ta đều có nhân viên y tế tuyến đầu đang cần được giúp đỡ. Chúng ta có các bệnh viện cần hỗ trợ. 

Chúng ta có những người cần được chăm sóc và chúng ta phải tập trung vào việc giúp cung cấp thiết bị cho nhân viên y tế tuyến đầu, cũng như những hỗ trợ và đào tạo mà họ đang cần để làm tốt công việc".

Đức Huân