Theo thông tin trên báo Giao thông, sau vụ việc xe khách va chạm xe cứu hỏa, đã xuất hiện rất nhiều ý kiến tranh cãi về việc xe cứu hỏa có nên đi ngược chiều trên đường cao tốc hay không, hoặc xe cứu hỏa có lạm dụng quyền ưu tiên của mình dẫn đến tai nạn, cũng như trách nhiệm của các bên trong vụ tai nạn này thế nào?

Trao đổi với báo Giao thông, luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng Văn phòng luật sư Nguyễn Anh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), để có căn cứ xem xét trách nhiệm các bên thì cần thiết phải đánh giá lỗi của các bên.

Thứ nhất, đối với lỗi xe cứu hỏa. Dù là xe ưu tiên số một khi đi làm nhiệm vụ thì cũng phải chấp hành Luật GTĐB để đảm bảo an toàn cho bản thân và những phương tiện đang lưu thông trên đường. Xe cứu hỏa là xe chủ động đi từ đường nhỏ vào đường cao tốc lại đi ngược chiều nhưng không quan sát kỹ tình trạng các phương tiện đang tham gia giao thông trên đường, cho xe chuyển hướng vào đường cao tốc với tốc độ cao, chuyển hướng vuông góc đường làm phương tiện ngược chiều khó phán đoán hướng đi, vi phạm Điều 4, điều 15 Luật GTĐB và Khoản 2, Điều 5 Thông tư 91/2015/TT-BGTVT quy định về tốc độ và khoảng cách an toàn xe cơ giới, xe máy chuyên dụng dùng tham gia giao thông đường bộ.

"Đáng lẽ ra, xe cứu hỏa phải đi vào đường khẩn cấp dành cho xe cứu nạn, cứu hộ, xe đi làm nhiệm vụ... nhưng đã đi sang làn đường chính cho phép tốc độ cao nhất. Đặc biệt, xe cứu hỏa đã không chủ động giảm tốc độ, chuyển hướng đột ngột cho xe khách khó xử lý tình huống theo quy tắc 3 giây để tính khoảng cách an toàn trên cao tốc", luật sư Thơm phân tích.

Thứ 2, về lỗi của xe khách, nếu có căn cứ xác định, xe khách đi trên cao tốc không chủ động giảm tốc độ khi đến ngã ba và đi trên đường cao tốc trong tình trạng trời mưa, trơn trượt thì có dấu hiệu vi phạm Điều 12, Luật GTĐB và Điều 5 Thông tư 91/2015/TT-BGTVT: "Khi đến đường giao nhau không giảm tốc độ, hoặc dừng lại một cách an toàn", "không nhường đường cho xe ưu tiên".

Từ những nhận định trên, theo quan điểm của luật sư, vụ TNGT này có dấu hiệu lỗi hỗn hợp, theo quy định tại Điều 260 BLHS 2015: Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây hậu quả nghiêm trọng trở lên sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. "Không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới đều có quy định cho xe ưu tiên làm nhiệm vụ được đi ngược chiều trên cao tốc. Tuy nhiên, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung trường hợp xe ưu tiên được đi ngược chiều vào cao tốc khi đã đủ điều kiện, phải đảm bảo an toàn như có sự phân luồng giao thông, đặt biển cảnh báo, có xe cảnh báo dẫn đường…, không vì cứu hộ được một người mà gây thiệt thiệt cho nhiều người khác", luật sư đề xuất.

Liên quan đến vụ việc, trao đổi với PV Lao Động, TS Nguyễn Xuân Thủy cho biết: Vấn đề quyền ưu tiên cho lực lượng chức năng, kể cả trên đường cao tốc là điều rất phổ biến, không chỉ tại Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Tuy nhiên, trên thế giới họ ít khi dùng quyền đi ngược chiều, bởi vì có làn khẩn cấp được tuân thủ rất tốt. Nhưng thực tế hệ thống giao thông ở Việt Nam vẫn chưa thể đủ điều kiện để tổ chức làn khẩn cấp. Do vậy, điều chúng ta cần nhìn nhận ở đây là cần phải có quy trình tổ chức và kiểm soát dọc giao thông khu vực đó một cách hết sức chặt chẽ để đảm bảo việc tiếp cận quyền ưu tiên nhưng vẫn đảm bảo được an toàn.

“Để hạn chế được những xung đột giao thông, những rủi ro khi các xe ưu tiên thực hiện nhiệm vụ với các phương tiện khác chúng ta cũng cần xem lại thẩm quyền ưu tiên gắn với quy trình. Khi có sự cố, va chạm gì liên quan, đòi hỏi chúng ta phải rà soát lại quy trình để xem bất cập ở đâu. Việc thực hiện quyền ưu tiên đó luôn gắn với quy trình hết sức chặt chẽ.

• Vụ xe khách va chạm xe cứu hỏa: Nếu tài xế xe khách đánh lái....?
• Vụ xe khách va chạm xe cứu hỏa: Bất ngờ hành động của tài xế sau va chạm
• Vụ xe khách va chạm xe cứu hỏa: "Qúa nhanh quá nguy hiểm"

Mạnh Quân (t/h)