Nông dân Khmer học chế tạo thành công máy nông nghiệp

Trong số 73 giải thưởng khoa học sáng tạo lọt vào sách Vàng Sáng tạo 2018, đáng chú ý là sản phẩm sáng tạo của ông Quách Văn Hôm - người nông dân Khmer (địa chỉ thị trấn Phú Lộc, huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng), một nhà sáng chế không chuyên, trình độ chỉ 6/12 nhưng đi từ sự cần cù trong lao động để sáng chế chiếc máy xúc lúa đóng bao phù hợp với bà con vùng ĐBSCL.

Theo ông Hôm, ông đã nghĩ ra việc sáng chế sản phẩm này ở thời điểm đã có nhiều nhà sáng chế khác tại Việt Nam sáng chế máy với chức năng tương tự nhưng hiệu quả chưa triệt để.

Do đó, thông qua thời gian nghiên cứu, rút kinh nghiệm từ những người đi trước, ông Quách Văn Hôm đã chế tạo được máy xúc lúa đóng bao đa năng, không chỉ xúc từ đống lúa to mà còn có khả năng xúc lúa lan trên sân hoặc xúc lúa trên sàn lò sấy.

Máy đảm bảo cơ động, dễ thu gom, nhỏ gọn (chiều dài x rộng x cao là 1,35m x 0,35m x 1,55m, nặng khoảng 170kg).

Chiếc máy xúc lúa đóng bao với công suất 10 giây cho một bao lúa, gấp hàng chục lần so với xúc thủ công.

Máy có thể hoạt động liên tục cả ngày với công suất khoảng 8 - 10 tấn/giờ, thay thế sức lao động của hàng chục nhân công, mức tiêu hao nhiên liệu là 1 lít xăng/giờ.

Ngoài ra, máy còn được trang bị thêm hệ thống hút bụi trước khi lúa vào bao, bụi được đưa vào ngăn chứa riêng, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người sử dụng; chức năng rung lắc trong quá trình tiếp nhận lúa giúp lúa trong bao được nén chặt hơn.

Chiếc máy hoạt động được trên sân xi-măng, sân lưới, sân lò sấy,... phần trước bánh xe có gạt lúa để bánh không cán lên phần lúa còn lại. Đặc biệt, mặt nền kê bao lúa có kết cấu nhồi nhún để bao lúa được đầy, chắc hơn. 

Sáng chế mang lại hiệu quả cho việc sản xuất chè

Ông Nguyễn Văn Hoàn (55 tuổi, xã Phú Lâm, Yên Sơn, Tuyên Quang), được bà con trong xã gọi là nhà sáng chế “chân đất” với nhiều sáng kiến, cải tiến máy móc mang lại hiệu quả cao trong sản xuất nông nghiệp.

Cây chè là loại cây lấy búp, nên cứ vào vụ thu hoạch là sâu bọ hoạt động nhiều. Chúng hút nhựa cây ở phần búp non làm ngọn chè xoăn lại, khiến nhiều cây chết. Nếu phun thuốc sâu vào ngọn chè rồi đem hái bán, thì trăn trở rằng mình đã xả độc hại vào cơ thể bà con mình. Muốn làm chè sạch không phun thuốc, thì sâu bệnh hoành hành.

Từ những trăn trở đó, ý tưởng về chiếc máy hút sâu chè đã hình thành trong ông, thôi thúc ông Hoàn thực hiện cho kỳ được. Ông Hoàn nghiên cứu đặc tính sâu và phát hiện khi hút nhựa, sâu chỉ cắm vòi vào búp non, còn chân thả lỏng nên dễ dàng tách chúng khỏi ngọn chè. Còn lá chè tương đối thẳng và dai, sâu chỉ hoạt động trong phạm vị từ 10cm từ tán trở lên, nên có thể dùng lực gió để hút sâu mà không sợ dập nát chè.

Máy hút sâu của ông Hoàn có cấu tạo gồm 5 bộ phận là ống hút, bầu lưới, trục máy, giá đỡ, cánh quạt. Máy nhẹ, nhỏ gọn chỉ 5kg, mỗi ngày, máy hút sạch sâu cho gần 1ha chè, chỉ tiêu tốn có 2,5 lít xăng.

Đáng nể "nhà khoa học" chân đất sáng chế ra máy đào, xới đa năng và máy hái cà phê

Dù không cho bất cứ bằng chuyên môn nào nhưng với niềm say mê cơ khí, nông dân Đỗ Đức Quang (tổ 7, phường Trà Bá, TP.Pleiku, Gia Lai) đã có gần 50 năm mày mò, nghiên cứu sáng chế ra những chiếc máy nông nghiệp độc đáo, hỗ trợ nông dân tăng năng suất cây trồng.

Chia sẻ trên báo Nông nghiệp, ông Đỗ Đức Quang cho biết: “Nhờ được “cọ xát” thực tế nên tôi học được rất nhiều kiến thức về máy móc. Nhận thấy nhu cầu của người nông dân rất cần các loại máy móc SX, năm 2008 tôi đã nghiên cứu và sáng chế ra máy đào, xới đa năng. Chiếc máy này không chỉ có chức năng đào hố cà phê, xới rãnh tạo bồn mà còn có thể bón phân, ép xanh… giúp bà con nâng cao hiệu quả SX”.

Thành công từ chiếc máy đào xới đa năng, năm 2011 ông Quang tiếp tục nghiên cứu, sáng chế ra sản phẩm thứ hai là máy hái cà phê. Điểm ưu việt của chiếc máy này theo ông Khánh là cành sau thu hoạch vẫn phát triển rất tốt vì vậy đã có hơn chục gia đình trong thôn tin tưởng, mua về sử dụng. Sau đó, bố con ông Quang đã nghiên cứu, cải tiến, nâng cấp chiếc máy đào, xới thêm nhiều chức năng hơn. Thay vì chỉ sử dụng cho cây cà phê giờ chiếc máy này có thể sử dụng cho nhiều loại cây trồng khác, phù hợp với nhiều địa hình khác nhau…

“Vua sáng chế” của nông dân miền núi Bình Định

Nghiệp sáng chế của anh Lê Văn Thành (40 tuổi, trú thôn Hòa Hiệp, xã Bình Tường, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) bắt đầu từ năm 15 tuổi.

Chia sẻ trên báo Lao Động, anh Thành cho biết, cuối năm 2014, khi anh đến nhà người bạn dân tộc Bana tên Đinh An (trưởng thôn Kon Giọt 2, xã Vĩnh An, huyện Tây Sơn), lúc đó người bạn than thở về việc nhiều đám ruộng bị sình lầy, lún đến nửa chân trâu làm mất thời gian cày đất, anh nhận thấy “Nếu dùng trâu cày đất thì phải cần 2 người làm, nhưng phải làm nhiều ngày mới xong, rất tốn thời gian và công sức”.

Câu chuyện với người bạn làm anh rất trăn trở, về nhà, anh lặn ngụp trong mớ thông tin từ sách vở, internet... rồi nhanh chóng “xắn tay” bắt đầu sáng chế cỗ máy cày đầu tiên. “Lúc đầu mình không hình dung được là phải làm như thế nào, mất cả tháng chỉ để mày mò, nghiên cứu nguyên lý hoạt động của máy cày. Rồi phải “tháo tung” các loại máy móc khác để tìm hiểu, dựa vào đó chế tạo ra cỗ máy làm đất hoàn hảo nhất. Sau đó, tôi phải mất thêm mấy tuần nữa để thử nghiệm, kiểm tra xem lúc hoạt động có trục trặc gì không” - Anh Thành nhớ lại. 

Sau khi “đứa con đầu lòng” hoàn thiện, anh nhanh chóng gọi điện thoại cho người bạn trưởng thôn để đưa máy về dùng thử. Chỉ sau 2 giờ, cỗ máy đã cày xong đám ruộng sình lầy mà trước đó dân bản phải mất nhiều ngày mới làm xong.

Tiếng lành đồn xa, ngày càng có nhiều người tìm đến nhà anh để mua máy. Có lần, một người Bana đến tìm anh Thành đặt hàng cỗ máy bơm nước lên rẫy cao, với điều kiện máy không to, giá rẻ và phải đủ sức đưa nước từ hồ lên núi cao. Sau gần 1 tháng “quên ăn bỏ ngủ”, cuối cùng anh Thành đã biến chiếc máy bơm nước cũ kỹ trở thành một máy bơm hiện đại. Máy chạy bằng xăng, phù hợp để sử dụng ở các vùng đồi núi nên được người dân đón nhận nhiệt tình. Từ đó, anh Thành được bà con nông dân miền núi Tây Sơn tin yêu, quý trọng.

Máy cày ngầm "hai trong một" cho bà con trồng mía

Anh Phi Anh Đệ (41 tuổi) trú ở thôn Nguyên An, xã Sơn Nguyên là người đã nghiên cứu, sáng chế thành công nhiều thiết bị kỹ thuật, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp.

Nói về chiếc máy sáng chế cho bà con trồng mía, anh Đệ cho biết: “Cánh đồng mía Sơn Nguyên rộng lớn, đến thời điểm làm cỏ, bón phân, phun thuốc, người trồng mía phải thuê nhiều nhân công thực hiện dài ngày, tốn kém chi phí, nên tôi mày mò nghiên cứu và sáng chế chiếc máy cày ngầm “hai trong một”, vừa làm cỏ, vừa bón phân với công suất mỗi ngày 2ha và máy phun thuốc diệt cỏ mía với công suất mỗi giờ 1ha”.

Không dừng lại ở đó, khi ra cánh đồng mía sau vụ thu hoạch, Phi Anh Đệ nhìn thấy nông dân đốt dọn rác mía gây ô nhiễm môi trường, nguy cơ hỏa hoạn xảy ra trên các ruộng mía chưa đốn hạ nên anh cất công nghiên cứu, sáng chế thành công máy băm rác mía. Sau vài lần thử nghiệm, nhiều nông dân tận mắt nhìn thấy rác mía được máy băm nhỏ, tạo thành nguồn phân hữu cơ cho đất và chấm dứt nguy cơ hỏa hoạn, ô nhiễm môi trường.

Vài tháng sau, anh tiếp tục nghiên cứu, sáng chế thành công máy trồng mía trước sự cảm phục của nhiều kỹ sư cơ khí nông nghiệp. Sử dụng máy trồng mía do anh Đệ sáng chế, tiết giảm chi phí mỗi hec-ta 2 triệu đồng, tiến độ thời gian nhanh gọn, hom mía giống cắt đến đâu được trồng và lấp ngay đến đó, độ ẩm của đất còn cao nên giống mía nảy mầm nhanh và tốt.

• Samsung giới thiệu sáng chế nhẫn thông minh: Điều khiển mọi thứ chỉ bằng 1 ngón tay

• Alibaba, IBM đứng đầu về số lượng bằng sáng chế Blockchain

• Ra mắt kênh thông tin kết nối cộng đồng giới trẻ Việt trên toàn cầu

Nguyễn Tiến Chung

Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị huyện Cẩm Thuỷ