Trong thời gian qua, để phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách phù hợp với tình hình, bối cảnh hiện nay, cụ thể như: Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới; Nghị quyết số 107/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 09/01/2025 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Trong đó, Bộ KH&CN đang được giao nhiệm vụ xây dựng các văn bản pháp lý liên quan như: Nghị định quy định việc sử dụng, trọng dụng nhân lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở trong nước và nước ngoài hoạt động khoa học và công nghệ ở Việt Nam và Đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao, nhất là cán bộ chuyên gia đầu ngành phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia để triển khai Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, hoàn thành trong năm 2025.

Nhằm khai thác tối đa tiềm năng của đội ngũ các chuyên gia, nhà khoa học và trí thức trong nước cũng như kiều bào, Bộ KH&CN đã phê duyệt đề án xây dựng cơ sở dữ liệu đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. 

Theo thông tin từ Bộ Khoa học và công nghệ, hệ thống cơ sở dữ liệu được xây dựng nhằm hướng tới việc thu thập, tổ chức và quản lý thông tin chi tiết của các trí thức và chuyên gia người Việt Nam, trong và ngoài nước.

Hệ thống sẽ thu thập các thông tin gồm trình độ học vấn, lý lịch khoa học, kinh nghiệm làm việc, đặc biệt là các thành tựu nổi bật của các nhà khoa học nhằm phục vụ cho việc nhận diện, phân loại và đánh giá chuyên gia theo từng lĩnh vực cụ thể, hình thành bộ dữ liệu về nguồn lực trí thức của quốc gia.

Đặc biệt, đề án chú trọng thu thập thông tin về các nhà khoa học, các chuyên gia người Việt Nam ở trong nước và nước ngoài có uy tín và thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ ưu tiên phát triển của Việt Nam.

Đề án nhằm xây dựng một hệ thống quản lý dữ liệu hiện đại, thân thiện với người dùng, dễ truy cập và đảm bảo an toàn thông tin. 

Các nhiệm vụ và giải pháp được Bộ KH&CN đề ra để xây dựng cơ sở dữ liệu đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, đó là: Nghiên cứu và xác định đối tượng thu thập dữ liệu; xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu; phát triển công cụ phân tích dữ liệu; cơ chế xác thực, cập nhật thông tin dữ liệu; quản lý, vận hành, chia sẻ dữ liệu.

Theo Bộ KH&CN, việc xây dựng cơ sở dữ liệu toàn diện về đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ không chỉ phục vụ công tác quản lý nhà nước và hoạch định chính sách mà còn thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ giữa các nhà khoa học, tổ chức nghiên cứu và doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Đồng thời tạo nền tảng kết nối, lan tỏa và khai thác tiềm năng trí tuệ của Việt Nam, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và hội nhập quốc tế trong kỷ nguyên số. 

Qua đó, đề án thể hiện vai trò quan trọng trong việc phát huy và tận dụng nguồn lực trí thức, góp phần hiện thực hóa chiến lược chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ của đất nước.

Quỳnh Trang