Thành tích này là kết quả của chiến lược quy hoạch phổ tần thông minh, đặc biệt là việc phân chia băng tần thành các khối lớn 100 MHz.

Theo báo cáo tháng 8 năm 2025 của Ookla (hãng đánh giá chất lượng dịch vụ dữ liệu hàng đầu thế giới), tốc độ tải xuống trung bình di động của Việt Nam đã đạt 152,17 Mbps, tăng đáng kể so với mức 56,95 Mbps vào tháng 8 năm 2024. Bước tiến này giúp Việt Nam thăng hạng 26 bậc trong bảng xếp hạng toàn cầu.

Ông Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện (Bộ Khoa học và Công nghệ), khẳng định kết quả trên là trái ngọt từ cuộc đấu giá tần số đầu tiên được tổ chức thành công vào tháng 3 năm 2024. Cuộc đấu giá đã hỗ trợ mục tiêu phát triển hạ tầng số hiện đại, với tham vọng đạt 99% vùng phủ sóng 5G vào năm 2030 và tốc độ 5G trung bình đạt 100 Mbps vào năm 2025.

Trong cuộc đấu giá, Viettel đã giành được băng tần 2,5–2,6 GHz, trong khi VNPT và MobiFone lần lượt trúng thầu các băng tần 3,7–3,8 GHz và 3,8–3,9 GHz.

Ông Tuấn cho biết, Việt Nam đã xây dựng một lộ trình phổ tần rõ ràng và sẵn sàng tổng cộng 660 MHz băng tần trung bình để sử dụng. Điểm mấu chốt tạo nên sự khác biệt là chiến lược phân bổ băng tần, đảm bảo các nhà mạng có thể cung cấp dịch vụ 5G chất lượng cao:

Phân chia Băng tần Khối Lớn (100 MHz): Thay vì chia thành các khối nhỏ 10-20 MHz như thường thấy ở các quốc gia khác, Việt Nam chọn chia thành các khối 100 MHz. Cách tiếp cận này đảm bảo các nhà khai thác có thể triển khai mạng 5G ở quy mô lớn và chất lượng cao.

Tái quy hoạch Băng tần: Việt Nam đã chuyển băng 2,6 GHz từ cấu hình FDD sang TDD với kích thước khối lớn hơn (90–100 MHz) để sẵn sàng cho 5G. Tương tự, việc quy hoạch lại băng tần C yêu cầu di dời các trạm VSAT và TVRO, đồng thời phát triển các bộ lọc tùy chỉnh để giảm thiểu nhiễu.

Giải phóng Băng tần Thấp (700 MHz): Băng tần này, vốn đã được giải phóng sau chương trình số hóa truyền hình, là yếu tố then chốt cho vùng phủ sóng 5G diện rộng và xuyên sâu trong đô thị, đặc biệt ở nông thôn và các hành lang giao thông.

Có thể thấy, việc cung cấp 100 MHz băng tần trung bình và các khối 2x10 MHz ở băng 700 MHz đã giúp cải thiện hiệu năng băng rộng di động của Việt Nam một cách đáng kể.

Mặc dù thương mại hóa 5G diễn ra tương đối muộn, nhưng tiến độ triển khai đã đạt được thành tựu lớn. Trong đó, Viettel nằm trong top 3 nhà khai thác hàng đầu thế giới về tốc độ Internet di động, và VNPT đứng thứ hai toàn cầu về tốc độ tải xuống 5G.

Theo lãnh đạo Cục Tần số Vô tuyến điện, thành công còn đến từ chính sách đấu giá nhằm tạo ra một thị trường 5G cạnh tranh và phát triển nhanh chóng:

Điều chỉnh giá khởi điểm: Việt Nam đã giảm đáng kể giá khởi điểm để đảm bảo chi phí tần số của các nhà mạng ở mức vừa phải. Hiện tại, chi phí này chiếm khoảng 6% hoặc thấp hơn so với doanh thu hằng năm, một tỉ lệ được các nghiên cứu quốc tế chứng minh là giúp thúc đẩy đầu tư mạnh mẽ vào mạng lưới.

Cam kết triển khai bắt buộc: Các nhà khai thác trúng đấu giá phải cam kết nghĩa vụ triển khai mạng lưới, bao gồm một số lượng nhất định trạm gNodeB và eNodeB trong hai năm đầu, nhằm đảm bảo các mục tiêu về phủ sóng và chất lượng.

Ngăn chặn đầu cơ: Việc chuyển nhượng phổ tần bị hạn chế trong 5 năm đầu sau đấu giá, ngăn chặn hành vi đầu cơ và buộc các nhà khai thác phải thực sự đầu tư vào triển khai mạng lưới.

Đặc biệt, Chính phủ đã đưa ra chính sách khuyến khích tài chính theo Nghị quyết 193, cho phép các nhà khai thác triển khai hơn 20.000 trạm gNodeB mới trong năm 2025 được "thưởng" tương đương 15% chi phí mua thiết bị. Chính sách này đã tạo động lực mạnh mẽ, góp phần vào sự thăng hạng ấn tượng của Việt Nam trong bảng xếp hạng băng rộng di động toàn cầu.

Phạm Tuấn