Cụ thể, trong buổi hội thảo về Sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Sở hữu trí tuệ được tổ chức tại trường Đại học Luật TP.HCM hôm 9/10, các chuyên gia đã bàn luận vô cùng sôi nổi về vấn đề xây dựng danh mục nhãn hiệu nổi tiếng.

Theo nội dung hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thị Nam Giang - giám đốc Trung tâm SHTT (Trường ĐH Luật TP.HCM) nhận định, thực trạng về bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam hiện nay đang có một số bất cập. 

Vấn đề đầu tiên được PGS.TS Nguyễn Thị Nam Giang đề cập đến là sự thiếu quy định về trình tự, thủ tục công nhận 1 nhãn hiệu là nhãn hiệu nổi tiếng. Tiêu chí xác định nhãn hiệu nổi tiếng tại điều 75 Luật SHTT chưa phù hợp để áp dụng, thẩm quyền công nhận nhãn hiệu nổi tiếng chưa rõ ràng.

Theo bà Giang, việc nhãn hiệu được công nhận là nổi tiếng luôn luôn là điều mà bất kỳ một doanh nghiệp, một tổ chức nào đều mong muốn và phấn đấu. Vì nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ một cách tự động mà không cần tiến hành thủ tục đăng ký, với một phạm vi bảo hộ rất rộng cho tất cả các hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, trong hơn 15 năm thi hành Luật SHTT chưa có bất kỳ một nhãn hiệu nào được công nhận là nhãn hiệu nổi tiếng tại Việt Nam, cũng chưa có một danh mục nhãn hiệu nổi tiếng nào được thiết lập.

Bà Giang cho rằng Luật SHTT đưa ra 8 tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng nhưng không có tiêu chí nào bắt buộc, dẫn đến việc hiểu rằng bắt buộc phải đáp ứng cả 8 tiêu chí, nên đề xuất tách thành 2 nhóm bắt buộc và tham khảo.

Bà Giang cũng cho rằng trong bối cảnh Việt Nam hiện tại thì nên xây dựng 1 danh mục về nhãn hiệu nổi tiếng bởi đặc thù bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng là bảo vệ thụ động, trong trường hợp có hành vi xâm phạm nhãn hiệu nổi tiếng.

Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh - trưởng khoa Luật ĐH Quốc gia Hà Nội - cũng cho rằng khái niệm nhãn hiệu nổi tiếng hiện nay chưa phù hợp với pháp luật quốc tế. Hiện nay có 8 tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng. Tuy nhiên việc liệt kê mang tính chất kín như vậy gây khó khăn cho các chủ sở hữu nhãn hiệu nổi tiếng, trong khi đó việc đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng rất linh hoạt, dựa trên thông tin đa dạng.

Ngược lại, TS Trần Lê Hồng - phó cục trưởng Cục SHTT - cho rằng công nhận nhãn hiệu nổi tiếng như một kiểu quy chế pháp lý đối với nhãn hiệu đó, không hạn chế về thời gian. Điều này dẫn đến chuyện khi thừa nhận rồi thì có đưa ra khỏi danh mục không và khi đưa ra khỏi danh mục thì phải có quy trình loại bỏ nó.

Nhãn hiệu nổi tiếng cần được công nhận ở một thời điểm nhất định và trách nhiệm thuộc về chủ sở hữu. Nếu chủ sở hữu cho rằng nhãn hiệu của mình nổi tiếng thì phải chứng minh.

Theo quy định tại Khoản 20 Điều 4 Văn bản hợp nhất 07/VBHN-VPQH 2019 hợp nhất Luật Sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu nổi tiếng được hiểu là nhãn hiệu được nhiều người biết đến trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Điều 75 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành quy định các tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng bao gồm:

– Số lượng người tiêu dùng liên quan đã biết đến nhãn hiệu thông qua việc mua bán, sử dụng hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc thông qua quảng cáo;

– Phạm vi lãnh thổ mà hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu đã được lưu hành;

– Doanh số từ việc bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc số lượng hàng hóa đã bán ra, lượng dịch vụ đã được cung cấp;

– Thời gian sử dụng liên tục nhãn hiệu;

– Uy tín rộng rãi của hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu;

– Số lượng quốc gia công nhận nhãn hiệu là nổi tiếng;

– Giá chuyển nhượng, giá chuyển giao quyền sử dụng, giá trị góp vốn đầu tư của nhãn hiệu.

Dựa vào các tiêu chí đánh giá trên, nếu tổ chức hoặc cá nhân muốn ghi nhận nhãn hiệu của mình là nhãn hiệu nổi tiếng thì có thể thu thập các chứng cứ, tài liệu để chứng minh nhãn của mình đáp ứng đủ các tiêu chí và chủ sở hữu sẽ phải nộp yêu cầu xem xét ghi nhận với Cục Sở hữu trí tuệ.

Ngoài ra, để được công nhận là nhãn hiệu nổi tiếng thì chủ sở hữu cần chứng minh được nhãn hiệu đáp ứng đủ các điều kiện để coi là nổi tiếng bao gồm:

– Thông tin về phạm vi, quy mô, mức độ, tính liên tục của việc sử dụng nhãn hiệu, trong đó có thuyết minh về nguồn gốc, lịch sử, thời gian sử dụng liên tục nhãn hiệu;

– Số lượng quốc gia nhãn hiệu đã được đăng ký hoặc được thừa nhận là nhãn hiệu nổi tiếng; danh mục các loại hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu;

– Phạm vi lãnh thổ mà nhãn hiệu được lưu hành, doanh số bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ;

– Số lượng hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu đã được sản xuất, tiêu thụ;

– Giá trị tài sản của nhãn hiệu, giá chuyển nhượng hoặc chuyển giao quyền sử dụng, giá trị góp vốn đầu tư của nhãn hiệu;

– Đầu tư, chi phí cho quảng cáo, tiếp thị nhãn hiệu, kể cả cho việc tham gia các cuộc triển lãm quốc gia và quốc tế;

– Các vụ việc xâm phạm, tranh chấp và các quyết định, phán quyết của toà án hoặc cơ quan có thẩm quyền;

– Số liệu khảo sát người tiêu dùng biết đến nhãn hiệu thông qua mua bán, sử dụng và quảng cáo, tiếp thị;

– Xếp hạng, đánh giá uy tín nhãn hiệu của tổ chức quốc gia, quốc tế, phương tiện thông tin đại chúng;

– Giải thưởng, huy chương mà nhãn hiệu đã đạt được;

– Kết quả giám định của tổ chức giám định về sở hữu trí tuệ.

Thái An