Sự việc NSX phim "Ngôi Nhà Bươm Bướm" sử dụng trái phép các ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong, ca sĩ Thu Minh và Noo Phước Thịnh dường như khó có thể đi đến hồi kết nhanh chóng. 

Mới đây, luật sư đại diện của nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong và Thu Minh đã gửi thông cáo về vụ việc ê-kíp sản xuất phim Ngôi nhà bươm bướm sử dụng 2 ca khúc Taxi và Đường cong không xin phép. Luật sư nhấn mạnh đoàn phim vi phạm Luật sở hữu trí tuệ, xâm phạm quyền độc quyền của chủ sở hữu...

Hành vi thứ nhất chính là việc sử dụng trái phép 'bản ghi âm' bài hát Taxi: Phía NSX bộ phim đã sử dụng bản ghi âm ca khúc Taxi mà không xin phép, phía NSX bộ phim sử dụng mà không trả phí (tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất), phía NSX bộ phim xâm phạm 'quyền độc quyền' của chủ sở hữu.

Thực tế, phía NSX đã xin phép và trả phí tác quyền qua Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC). VCPMC 'bảo vệ quyền tác giả' tức là các quyền của tác giả đối với tác phẩm, chứ không 'bảo vệ quyền liên quan', là các quyền của người biểu diễn, nhà sản xuất. Ở Việt Nam, đối với bản ghi âm, các nghệ sĩ thường ủy quyền cho Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Việt Nam (RIAV). Hiện nay đoàn phim đã thừa nhận hành vi vi phạm đối với ca khúc Taxi.

Hành vi thứ hai là việc sử dụng ca khúc Đường cong trái phép, sai với mục đích cấp phép ban đầu và vi phạm quyền của tác giả Nguyễn Hải Phong đối với tác phẩm. Hiện nay, phía NSX phim không thừa nhận hành vi vi phạm đối với ca khúc Đường cong. Luật sư đại diện của đoàn phim khẳng định họ chỉ vi phạm đối với ca khúc Taxi. Tuy nhiên, luật sư bên phía Nguyễn Hải Phong và Thu Minh có đủ cơ sở để khẳng định đoàn phim vi phạm quyền tác giả đối với ca khúc Đường cong. 

Về trách nhiệm hành chính, theo quy định của Nghị định số 131/2013/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan, NSX phim Ngôi nhà bươm bướm có thể phải chịu nhiều mức phạt hành chính một lúc. Tổng mức phạt hành chính mà NSX phim này phải chịu có thể lên tới gần 100 triệu đồng.

Về khả năng hình sự, bộ luật hình sự 2015 (được sửa đổi bổ sung năm 2017) cũng đã quy định rõ tại Điều 225 'Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan'. 

Theo đó, “1. Người nào không được phép của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan mà cố ý thực hiện một trong các hành vi sau đây, xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm: a) Sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình; b) Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình.”;

Nếu là pháp nhân thương mại nếu thực hiện theo Khoản 1 nêu trên với “quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng” hoặc mức thu lợi thấp hơn “nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng”.

Cuối cùng, kết luận từ phía luật sư đại diện của Nguyễn Hải Phong và Thu Minh là, phía đoàn làm phim không thừa nhận họ vi phạm ca khúc Đường cong mà chỉ vi phạm ca khúc Taxi. Do vậy, phía luật sư của Nguyễn Hải Phong và Thu Minh đã cung cấp đến báo chí chi tiết hành vi vi phạm của NSX phim để làm sáng tỏ, góp phần phổ biến kiến thức quyền tác giả, quyền liên quan đến nhiều nghệ sĩ và công chúng. Đồng thời cũng mong muốn hai bên có thể đạt được các đàm phán để không ảnh hưởng đến khán giả, uy tín các diễn viên nói riêng và giới nghệ sĩ nói chung.

Trước mắt, phía ekip của nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong và ca sĩ Thu Minh chưa áp dụng biện pháp pháp lý nào về cả dân sự, hành chính và hình sự mà hướng tới việc tôn trọng thỏa thuận các bên, để NSX lựa chọn việc thanh toán phí trả sau chứ không phải là yêu cầu bồi thường. Theo thông lệ, khi vi phạm thì dù bên bị vi phạm có khởi kiện yêu cầu bồi thường hay không, bên vi phạm vẫn phải trả phí sử dụng (vì đã phát sinh hành vi sử dụng). Mức phí này theo thỏa thuận của các bên và không phải là mức bồi thường.

Vân Hà