Thời gian vừa qua tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến vô cùng phức tạp khi xuất hiện những biến chủng mới vì thế đòi hỏi cuộc chiến chống dịch bệnh của Việt Nam phải chuyển qua một giai đoạn mới với nhiệm vụ hàng đầu là nhanh chóng tự chủ vaccine.

Để đưa cuộc sống trở lại bình thường mới thì vaccine là yếu tố vô cùng quan trọng. Chính vì thế, Chính phủ Việt Nam, lãnh đạo cấp cao cũng như các doanh nghiệp Việt Nam bên cạnh các hoạt động ngoại giao tích cực, khẩn trương để đưa vaccine về nước thì công tác chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine cũng được được quan tâm đặc biêt.

Hàng trăm triệu liều vaccine từ sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đã về đến Việt Nam bằng ngoại giao vaccine, đóng góp trực tiếp vào công tác phòng chống dịch, từng bước mở cửa xã hội.

Xác định tầm quan trọng của ngoại giao vaccine, ngày 13/8/2021, Quyết định thành lập Tổ công tác của Chính phủ được ký bởi Thủ tướng Chính phủ về ngoại giao vaccine do Bộ trưởng Bộ Ngoại giao là Tổ trưởng, thành viên là lãnh đạo Văn phòng Chính phủ và các Bộ Ngoại giao, Y tế, Quốc phòng, Công an, Công thương, Khoa học - Công nghệ.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng chủ động tìm kiếm hợp tác, chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine nhằm hướng tới tự chủ sản xuất vaccine ngay tại Việt Nam.

Việt Nam đã tiếp cận được nguồn vaccine của Nga và đạt thỏa thuận về chuyển giao công nghệ để gia công vaccine Sputnik V, Sputnik Light tại Việt Nam, tiến tới việc không phải sử dụng ngân sách nhà nước vẫn tự chủ được nguồn vaccine.

Một bước ngoặt lớn đã trở thành hiện thực vào ngày 26/8, lô vaccine Sputnik V mã số SV-030721M sản xuất nhượng quyền giai đoạn đầu từ bán thành phẩm vaccine tại VABIOTECH đã được Viện Nghiên cứu quốc gia về dịch tễ học và vi sinh vật Gamalaya, Liên bang Nga phân tích, thẩm định và đánh giá đáp ứng yêu cầu của tài liệu quy chuẩn.

Công ty TNHH MTV Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) là doanh nghiệp trực thuộc Bộ y tế. Vaccine Sputnik V do VABIOTECH sản xuất sẽ được sử dụng trong chương trình tiêm chủng toàn dân theo thỏa thuận với Viện Gamalaya. Bên cạnh đó, thỏa thuận với nhà sản xuất vaccine Sputnik của Nga không chỉ đáp ứng nhu cầu của Việt Nam mà còn có tiềm năng đưa chúng ta trở thành trung tâm sản xuất vaccine cho khu vực và thế giới. 

Có gần 100 quốc gia phê duyệt vắc xin Sputnik V của Nga ở thời điểm hiện tại. Được biết, đây cũng là loại vaccine phòng Covid-19 đầu tiên trên thế giới được cấp phép. Theo các dữ liệu tiêm chủng ở nhiều quốc gia cho thấy khả năng của Sputnik trong việc ngăn chặn dịch bệnh. Vaccine Sputnik V cũng đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng khẩn cấp tại Việt Nam.

Vaccine Sputnik được phát triển dựa trên công nghệ vector adenovirus, là một trong những loại vector được sử dụng nhiều nhất trong công nghệ gen. Các nhà khoa học Nga đã đưa ra một ý tưởng là sử dụng hai loại vector adenovirus khác nhau (rAd26 và rAd5) đẻ đảm bảo khả năng miễn dịch lâu dài.

Viện Gamalaya của Nga đang đưa vào sản xuất đại trà loại vaccine Sputnik Light chỉ cần tiêm một liều, tiết kiệm được rất nhiều chi phí và thời gian cho việc sản xuất, vận chuyển và tiêm chủng vaccine. Theo viện Gamalaya, khả năng chống biến thể Delta - loại biến thể đang gây ra nỗi kinh hoàng tại nhiều nước, của Sputnik V và Light dao động trong khoảng cao từ 83% đến rất cao là 94%.

Theo Tiến sĩ Denis Logunov- Người đứng đầu chương trình nghiên cứu vaccine Sputnik tại Viện Nghiên cứu quốc gia về dịch tễ học và vi sinh vật Gamalaya , Vaccine Sputnik V có hiệu quả đối với biến thể Delta là trên 90%. Vaccine này cho thấy sự suy giảm hiệu quả đối với biến thể Delta thấp hơn bất kỳ loại vaccine nào khác đã công bố kết quả nghiên cứu tính hiệu quả của chúng với biến thể Delta.

Trong khi đó, phía Nga đã thẩm định và đánh giá rằng vaccine của nhà sản xuất tại Việt Nam đã đáp ứng tiêu chuẩn theo yêu cầu. Với việc hợp tác sản xuất vaccine, Việt Nam sẽ không chỉ tự chủ được nguồn vaccine cho toàn dân mà còn đứng trước cơ hội trở thành trung tâm vaccine của khu vực, giúp  được xuất khẩu tới các quốc gia khác một cách thuận lợi và nhanh chóng.

Hiện nay, lô vaccine đầu tiên sản xuất tại Việt Nam (Sputnik V) với 1 triệu liều  đã sẵn sàng đưa vào tiêm chủng cho người dân. Trước đó, 1,5 triệu liều vaccine Sputnik V đã được tiêm miễn phí cho người dân 7 tỉnh, thành phố. Bên cạnh đó, VABIOTECH đã sẵn sàng đáp ứng 5 triệu liều vaccine Sputnik V hoặc Sputnik Light mỗi tháng. Vaccine Sputnik Light đã được 20 quốc gia phê chuẩn và Việt Nam cũng đang trong quá trình phê chuẩn. Được biết, vaccine Made in Việt Nam đã sẵn sàng đảm bảo hoàn toàn chủ động, tự chủ cho 100 triệu dân Việt Nam.

Duy Anh