Trước tác động của đại dịch Covid-19, hoạt động kinh tế của Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng đang đứng trước nhiều nguy cơ. Nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh đình trệ, hàng chục nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 8 tháng đầu năm 2021.

Mở đầu buổi trao đổi, ông Nguyễn Hoàng Lê - Tổng Giám đốc Công ty tái cấu trúc chuyển đổi số Dr.SME cho rằng, dịch Covid-19 đã khiến chuỗi cung ứng hàng hóa bị đứt gãy. Nguyên nhân tình trạng này là do việc áp dụng công nghệ vào chuỗi cung ứng chưa được tốt. Nói cách khác, nền kinh số của Việt Nam chưa phát triển.

“Kinh tế số là một loại vắc xin trong nền kinh tế. Chúng ta phát triển nền kinh tế số, chúng ta có thể giảm được rủi ro phá sản, rủi ro tụt hậu đối với nền kinh tế thế giới”, ông Lê chia sẻ.

Đồng ý với quan điểm trên, ông Nguyễn Đình Thắng - Phó Chủ tịch Hội truyền thông số Việt Nam nhận định, kinh tế số là nền kinh tế được vận hành trên nền tảng công nghệ. Quá trình của nền kinh tế số bao gồm tất cả các khâu từ sản xuất, vận chuyển, buôn bán,… đều được vận hành trên nền tảng số.

“Tôi cho rằng chuyển đổi số sẽ cho ra đời, thúc đẩy nền kinh tế số. Ngược lại, nền kinh tế số sẽ khiến các doanh nghiệp phải bắt tay vào việc số hóa hoạt động”, ông Thắng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Thắng, hiện nay công nghệ số đến từ các nhóm, các tập đoàn lớn về công nghệ thông tin, kết hợp với các nhà kinh tế, tạo một sân chơi về công nghệ.

Để làm được điều đó, Việt Nam cần có những hạ tầng về truyền thông tốt nhất, tiếp theo là các phần mềm để có thể ứng dụng dịch vụ, kết nối mọi người với nhau như mạng xã hội, công nghệ giao dịch.

“Nhờ Covid-19, nhận thức về kinh tế số của mọi người có thể sớm lên được 5 năm. Giờ đây người lớn phải mua hàng online, trẻ con thì học online. Từ đó giúp chúng ta biết được kinh tế số hiện đại như thế nào”, ông Thắng nhấn mạnh.

 Buổi Digital Transformation Live Friday vừa được tổ chức.

Kinh tế số tại Việt Nam đang vướng ở đâu?

Là một chuyên gia lâu năm trong lĩnh vực chuyển đổi số, ông Thắng cho rằng nền kinh tế số cần dựa trên 3 trụ cột chính là hệ thống pháp lý; hạ tầng công nghệ số; sự kết nối giữa công nghệ và pháp lý, quốc gia kết nối với nhau, doanh nghiệp kết nối với nhau. Đặc biệt, là phải có tiền. Tiền tệ đóng vai trò đầu tư, đóng vai trò thanh toán.

“Chúng ta vướng nhiều nhất ở vấn đề pháp lý. Công nghệ dễ dàng nhưng pháp lý mới quan trọng. Trong 7 rủi ro về chuyển đổi số, rủi ro về mặt pháp lý là cao nhất”, ông Thắng khẳng định.

Ông Hà Minh Hiệp - Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng nêu quan điểm, chuyển đổi số cần có lộ trình ở cấp độ quốc gia và doanh nghiệp. Trong đó có tăng cường an ninh mạng, lộ trình phát triển kỹ năng số của người lao động và hiện đại hóa bộ máy chính phủ. “Hiện nay chúng ta đang làm dịch vụ công trực tuyến, cải cách thể chế và quy định pháp lý”, ông Hiệp nói.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Hiệp cho rằng một số doanh nghiệp không biết mình đang ở đâu hay cần gì để chuyển đổi số.

“Một doanh nghiệp cần đánh giá xem mình đang ở đâu, đang thiếu gì. Ta không thể kỳ vọng một hệ thống chưa tối ưu, chưa tinh gọn đã vội vàng áp dụng nền tảng số, như vậy chúng ta có thể trở thành nô lệ cho những giải pháp chúng ta chưa làm được. Doanh nghiệp cần làm chủ được bản đồ số của mình, phải tinh gọn, tối ưu hệ thống rồi mới áp dụng chuyển đổi số mới là con đường đúng đắn”, ông Hiệp nhấn mạnh.

Dưới góc độ của nhà đầu tư, ông Ngô Phương Chí - Chủ tịch HĐQT Dong Duong Invest Consultant JSC cho rằng, các công ty công nghệ viễn thông của Việt Nam hiện nay mới chỉ đang ở mức độ 3G, 4G, trong khi thế giới đã 5G rồi. Như vậy, đường truyền tốc độ internet của Việt Nam mới chỉ ở mức độ trung bình, sẽ là rào cản lớn khi áp dụng kinh tế số.

Bên cạnh đó, các thông tin kinh doanh hạ tầng doanh nghiệp trong nước không nhiều, toàn bộ dựa trên nước ngoài, khai thác các app trên điện thoại cũng đang ở mức độ khởi đầu.

"Nhìn bức tranh kinh tế số chúng ta thấy cơ hội, nhưng ở đây rõ ràng là còn nhiều vấn đề, thách thức nhiều hơn động lực. Khi bắt tay làm chúng tôi phải suy nghĩ rất nhiều, là thi đấu với các nền tảng nước ngoài hay biến mình thành một phần hệ sinh thái của họ. Giá của số hóa không rẻ, việc này cần phải có sự đánh giá rất kỹ và rõ về mức độ chuyển đổi số", ông Chí chia sẻ.

Cuối buổi trò chuyện, ông Vũ Tuấn Anh - Phó Tổng Giám đốc Công ty tái cấu trúc chuyển đổi số Dr.SME cho rằng, kinh tế số giống như vắc xin, nếu không tiêm sẽ khiến doanh nghiệp “nhiễm bệnh”, nặng hơn nữa là “đi bệnh viện” hoặc phá sản. Trong khi đó, vắc xin của kinh tế số có sẵn, Việt Nam có thể tự làm được, vấn đề còn lại nằm ở người đứng đầu.

“Quan trọng là có đủ tâm thế mạnh dạn để thiết kế vắc xin hay không, có đủ dũng cảm để tiêm nó vào người hay không? Chúng có sẵn mọi thứ, thành phần tư vấn có sẵn, cá nhân sáng tạo có sẵn, nhưng cuối cùng đến ông chủ thì lại không đủ dũng cảm để làm thì không thể thay đổi”, ông Tuấn Anh khẳng định.

Minh Tuệ