Thương hiệu gần 50 năm bị tranh chấp

Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh (tiền thân là Nhà máy công tư hợp doanh nhựa Bình Minh) được thành lập năm 1977 theo mô hình công – tư hợp doanh, chuyên sản xuất các loại sản phẩm nhựa dân dụng và một số sản phẩm ống kèm phụ kiện ống nhựa. Thời điểm này, nhựa Bình Minh được xem là một trong những đơn vị tiên phong cho công cuộc phát triển kinh tế sau giải phóng.

Bài liên quan

Đại diện Viện KSND Cấp cao nhận định Công ty Bình Minh Việt xâm phạm nhãn hiệu

Trải qua gần 50 năm hoạt động và phát triển, nhựa Bình Minh được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên lãnh thổ Việt Nam, khẳng định vị thế là thương hiệu nổi tiếng cấp quốc gia.

Từ thập niên 1990, doanh nghiệp đã ý thức được quyền sở hữu trí tuệ để sớm sở hữu hệ thống nhãn hiệu như: “Bình Minh”, “ống nhựa Bình Minh”, “BM Plastic”,… Đến nay, doanh nghiệp đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ cho 8 nhãn hiệu thuộc nhóm 19.

Nổi tiếng và được người tiêu dùng biết đến rộng rãi, nhựa Bình Minh không tránh khỏi việc trở thành nạn nhân của những câu chuyện làm ăn không lành mạnh. Cụ thể, năm 2022, Công an TP.HCM đã phát hiện, thu giữ hàng ngàn sản phẩm giả nhãn hiệu “Bình Minh”. Sau khi điều tra, Công an TP.HCM đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với Lý Vỹ Nguyên (SN 1998), Lý Thiện Nhân (SN 1986), Phạm Quốc Nhật (SN 1984, ngụ huyện Bình Chánh) và Lê Thị Anh Thi (SN 1984) để điều tra về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả.

Những tưởng vụ án khép lại, nhựa Bình Minh sẽ thoát khỏi các cuộc tranh chấp, kiện tụng liên quan đến sở hữu trí tuệ, thì nay một lần nữa thương hiệu nổi tiếng này lại phải ra Tòa.

Theo đó, năm 2023, nhựa Bình Minh phát hiện hiện sản phẩm mang dấu hiệu “nhựa Bình Minh” lưu hành trên thị trường, do Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh Việt (mã số thuế 0317578985) sản xuất. Không chỉ giống về tên gọi (Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh - nguyên đơn/Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh Việt - bị đơn), hai bên cùng kinh doanh ống nhựa, cùng hệ thống phân phối và cả bao bì màu sắc cũng có nhiều dấu hiệu tương đồng. Đáng nói, bị đơn mới chính thức đi vào hoạt động từ ngày 23/11/2022 – tức là sau khi nguyên đơn có mặt trên thị trường khoảng 46 năm. 

Ngẫu nhiên giống nhau?

Tại phiên Tòa phúc thẩm ngày 22/4/2025, đại diện bị đơn là Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh Việt cho biết dù cùng kinh doanh nhóm hàng ống nhựa nhưng chưa từng biết đến thương hiệu “nhựa Bình Minh” của nguyên đơn.

Khi được hỏi vì sao lại chọn tên gọi “Công ty nhựa Bình Minh Việt” mà không phải một cái tên khác, đại diện bị đơn cho biết: Tôi thích.

Khi được hỏi về logo mà bị đơn đang thực hiện thủ tục đăng ký sở hữu trí tuệ có phải màu đỏ hay không, đại diện bị đơn lại trả lời: Tôi bị mù màu.

Bài liên quan

Tranh chấp nhãn hiệu ‘Nhựa Bình Minh’: Khi một từ 'Việt' chưa đủ để xoá nhòa quyền sở hữu trí tuệ

Theo quy định, dấu hiệu dùng làm nhãn hiệu phải là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc hoặc dấu hiệu âm thanh thể hiện được dưới dạng đồ họa.

Như vậy, màu sắc là một trong những dấu hiệu cực kỳ quan trọng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Thế nhưng, bị đơn lại cử một người tự nhận là “mù màu” làm đại diện tham dự phiên Tòa về sở hữu trí tuệ. Liệu đơn vị này có thật sự “tỉnh táo” trong các quy định pháp luật sở hữu trí tuệ? Hay đó chỉ là cách trả lời để né tránh/chống đối những lập luận từ phía nguyên đơn?

Trong khi đó, nguyên đơn cho biết việc Công ty Bình Minh Việt sử dụng chữ “Bình Minh” cho những sản phẩm kinh doanh tương tự đang gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Bằng chứng là các vi bằng do Thừa phát lại lập đã ghi nhận lời khai người tiêu dùng tại Đồng Tháp, An Giang… cho thấy nhiều người tiêu dùng đã mua nhầm sản phẩm do lầm tưởng đó là của Công ty nhựa Bình Minh chính hãng.

Một điểm đáng chú ý khác là việc bị đơn từng gửi công văn tự thu hồi sản phẩm có dấu hiệu vi phạm từ tháng 8/2023. Dù phủ nhận hành vi xâm phạm, nhưng chính hành động thu hồi sản phẩm trước đó cho thấy bị đơn cũng nhận thức về khả năng gây nhầm lẫn là có thật giữa 2 nhãn hiệu.

“Chúng tôi là công ty kinh doanh nên không có đủ trình độ chuyên môn trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Do đó chúng tôi đã mời cơ quan cao nhất trong việc giám định là Viện Khoa học Sở hữu trí tuệ, hay đơn vị quản lý Nhà nước là Cục Sở hữu trí tuệ để giám định. Kết quả đều cho thấy có hành vi xâm phạm nhãn hiệu từ phía nhựa Bình Minh Việt”, đại diện nguyên đơn trình bày.

Ngoài ra, một kết quả giám định độc lập khác đến từ Cục quản lý thị trường tỉnh Long An cũng cho thấy sản phẩm của Công ty nhựa Bình Minh Việt xâm phạm nhãn hiệu của nhựa Bình Minh.

“Chính việc sử dụng nhãn hiệu “Bình Minh” là nguyên nhân của việc tranh chấp này”, đại diện nguyên đơn khẳng định.

Cần thiết phải bảo vệ một di sản thương hiệu

Phát biểu tại phiên tranh tụng ngày 22/4, luật sư Trương Anh Tú – Chủ tịch TAT Law Firm, người bảo vệ quyền lợi cho nguyên đơn - nhấn mạnh: “Chúng tôi không chỉ bảo vệ một nhãn hiệu của doanh nghiệp, mà chúng tôi còn đang bảo vệ một di sản thương hiệu gần nửa thế kỷ. Đây là vụ án điển hình cho nỗ lực giữ gìn công lý trong môi trường cạnh tranh lành mạnh”.

Theo luật sư Tú, nếu doanh nghiệp nào cũng có thể tùy tiện sử dụng nhãn hiệu đã được cấp văn bằng bảo hộ, chỉ thêm một từ khác đi là có thể xâm nhập thị trường, đánh tráo nhận diện thì đó chính là hồi chuông cảnh báo cho toàn bộ hệ thống đầu tư và xây dựng thương hiệu tại Việt Nam.

Tiếp lời, luật sư Mai Thị Thảo - Phó Giám đốc TAT Law Firm – cho rằng bị đơn đang cố ý sử dụng nhãn hiệu “Bình Minh Việt” để gây nhầm lẫn cho khách hàng. Dẫn chứng, luật sư Thảo đã đưa ra logo đăng ký của bị đơn có dòng chữ “ống nhựa của người Việt”, màu đỏ và không có chữ “Bình Minh Việt”. Nhưng trên một số website quảng cáo và nhãn sản phẩm đang lưu thông trên thị trường, bị đơn lại sử dụng logo có dòng chữ “Bình Minh Việt”, màu xanh dương – màu sắc đã được nguyên đơn đăng ký thành công trong logo và được cấp văn bằng.

“Chìa khóa pháp lý vụ án này chính là khái niệm “tương tự đến mức gây nhầm lẫn”. Không cần giống hệt, chỉ cần khiến người tiêu dùng hiểu nhầm nguồn gốc thương mại - thì đã đủ để xác định xâm phạm”, luật sư Mai Thị Thảo nhấn mạnh.

Theo đại diện nguyên đơn, văn bản mà bị đơn đưa ra để cho rằng “đã được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đăng ký thành công logo” thực chất chỉ là thông báo dự định sẽ cấp văn bằng logo (logo không có chữ “Bình Minh Việt”, mà có dòng chữ “ống nhựa của người Việt”). Sau khi biết được thông báo, Công ty Cổ phần Bình Minh ngay lập tức đã có văn bản phản đối. 

“Chúng tôi không hề ý kiến về việc bị đơn sử dụng logo có chứa ký tự “ống nhựa của người Việt” vì Luật Sở hữu trí tuệ không có quy định nào bảo hộ cho những từ đó, nhưng chúng tôi nhấn mạnh đến việc bị đơn sử dụng chữ “Bình Minh” trên các sản phẩm đang có mặt trên thị trường”, đại diện nguyên đơn khẳng định.

Được biết, tháng 6/2024, Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch Đầu tư TP.HCM đã có văn bản yêu cầu Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh Việt phải đổi tên doanh nghiệp, cụ thể là loại bỏ cụm từ “nhựa Bình Minh” trong tên gọi do có tên xâm phạm sở hữu công nghiệp. Tuy nhiên đến nay, doanh nghiệp này vẫn chưa thực hiện.  

Quan điểm dứt khoát từ Viện Kiểm sát

Phát biểu tại phiên Tòa, đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân Cấp cao TP.HCM đã viện dẫn các tài liệu như: Kết luận giám định của Viện Khoa học Sở hữu trí tuệ xác định dấu hiệu “nhựa Bình Minh Việt” tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhãn hiệu “ống nhựa Bình Minh” đã được bảo hộ; Quyết định xử phạt của Cục QLTT tỉnh Long An xử lý vi phạm hành chính đối với hàng hóa chứa yếu tố xâm phạm; Biên bản và văn bản của Thanh tra Bộ KH&CN khẳng định việc sử dụng tên doanh nghiệp “nhựa Bình Minh Việt” là hành vi xâm phạm tên nhãn hiệu đã được bảo hộ.

Từ hồ sơ vụ án và các tài liệu, chứng cứ, có đủ cơ sở xác định Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh Việt đã sử dụng dấu hiệu vi phạm “nhựa Bình Minh Việt” làm biển hiệu, nhãn hiệu gắn với hàng hóa, bao bì các sản phẩm thuộc nhóm 19 của nguyên đơn mà không được sự đồng ý của nguyên đơn, là vi phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ của nguyên đơn…

Với các lý lẽ trên, đại diện VKSND Cấp cao tại TP.HCM nhận thấy bản án sơ thẩm đã vi phạm trong quá trình đánh giá chứng cứ, không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn cần phải được sửa chữa tại cấp phúc thẩm. Đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận một phần kháng cáo của nguyên đơn, sửa bản án sơ thẩm theo hướng chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, buộc bị đơn chấm dứt việc sử dụng yếu tố vi phạm nhãn hiệu trên bao bì, các phương tiện quảng cáo kinh doanh khác đối với sản phẩm thuộc nhóm 19; buộc bị đơn xin lỗi cải chính công khai.

Nhật Linh