Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật là 2 giải thưởng cao quý nhất được Nhà nước ghi nhận, tôn vinh, trao tặng các văn nghệ sĩ, tác giả, đồng tác giả của các tác phẩm, công trình đặc biệt xuất sắc và có giá trị cao về văn học, nghệ thuật; có tác dụng lớn và lâu dài trong nhân dân; góp phần quan trọng và thiết thực phát triển văn học, nghệ thuật nước nhà; phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Năm nay, giải thưởng tôn vinh 128 tác giả, đồng tác giả đã có nhiều cống hiến cho văn học nghệ thuật nước nhà. Trong đó, 16 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh; 112 tác giả, đồng tác giả được trao tặng, truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học, nghệ thuật.

Báo cáo về quá trình xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật năm 2022, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Nguyễn Văn Hùng cho biết, công tác xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học, nghệ thuật có ý nghĩa hết sức quan trọng, đã được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rất sát sao. 

Nhận thức sâu sắc được trách nhiệm của mình, trong thời gian qua, Bộ VHTTDL đã luôn thực hiện nghiêm túc quy định của Luật Thi đua khen thưởng, đồng thời phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan để rà soát trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Thi đua khen thưởng theo đúng cải cách hành chính, bảo đảm điều kiện thuận lợi nhất cho các cơ quan quản lý nhà nước, các tác giả trong quá trình xét thưởng giải thưởng Hồ Chí Minh và giải Nhà nước về Văn học, nghệ thuật. 

Theo đó, công tác xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh và giải Nhà nước về Văn học, nghệ thuật năm 2021 được thực hiện theo đúng các quy định, thủ tục, hồ sơ quy định tại Nghị định 90, Nghị định 133 của Chính phủ và kế hoạch xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh và giải Nhà nước về Văn học, nghệ thuật do Bộ VHTTDL ban hành.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhiệt liệt biểu dương, chúc mừng những thành tựu to lớn mà đội ngũ văn nghệ sĩ Việt Nam đã đạt được trong những năm qua; nhiệt liệt chúc mừng các tác giả, thân nhân các tác giả có tác phẩm, cụm tác phẩm được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật năm 2022.

Đồng chí Chủ tịch nước nhấn mạnh: Đảng, Nhà nước và Nhân dân tiếp tục tin tưởng, chờ đợi những tác phẩm văn học nghệ thuật mới, ngang tầm với sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta. Thông qua các hình thức văn học nghệ thuật đa dạng và phong phú, trực tiếp bồi đắp và nâng cao phẩm chất công dân, phẩm chất con người Việt Nam trong thời đại mới, lan tỏa, vun trồng các giá trị tốt đẹp, khơi dậy tinh thần lạc quan, niềm say mê lao động, trách nhiệm, kỷ luật, sáng tạo, niềm tự hào, tự tôn dân tộc, khơi dậy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần đại đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc.

Chủ tịch nước đề nghị các cơ quan, tổ chức, bộ, ngành, địa phương, tiếp tục nhận thức sâu sắc về vai trò của văn hóa, văn học, nghệ thuật và của văn nghệ sĩ trong phát triển văn học nghệ thuật và xây dựng nền văn hóa Việt Nam. Tiếp tục tập hợp, đoàn kết lực lượng văn nghệ sĩ người Việt Nam, kịp thời tôn vinh, biểu dương các văn nghệ sĩ có nhiều thành tựu, cống hiến cho đất nước. Chú trọng thiết lập môi trường dân chủ, tôn trọng đặc trưng sáng tạo nghệ thuật, mở rộng biên độ tự do trong sáng tác hơn nữa, phát huy tài năng văn học nghệ thuật. Chăm lo đời sống của văn nghệ sĩ, để văn nghệ sĩ có thể sống được với nghề, bằng tài năng và sự cống hiến. Đặc biệt quan tâm, khuyến khích các văn nghệ sĩ trẻ dấn thân vào thực tiễn rộng lớn, sinh động của đời sống xã hội, khám phá những vẻ đẹp con người Việt Nam; đổi mới tư duy sáng tạo, tìm kiếm những thủ pháp nghệ thuật mới mẻ nhằm truyền tải một cách thuyết phục chiều sâu tư tưởng và nhân văn, phù hợp với giới trẻ, hấp dẫn được công chúng, đưa văn hóa truyền thống đi cùng với thời đại, lan tỏa tình yêu cuộc sống và những khát vọng đẹp đẽ. Các cơ quan cần nghiên cứu, xây dựng những cơ chế hiệu quả để quảng bá, giới thiệu các tác phẩm hay, xuất sắc đến với công chúng trong và ngoài nước. Thông qua văn học, nghệ thuật, nâng cao sức hấp dẫn của bản sắc văn hóa dân tộc; tiếp thu, tiếp biến có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại; góp phần phát huy sức mạnh văn hóa, con người Việt Nam; đưa hình ảnh, đất nước, con người Việt Nam ra với thế giới đồng thời xây dựng Việt Nam trở thành địa chỉ hấp dẫn về giao lưu văn hóa quốc tế.

Vân Trang