Nhiều năm phát triển loại vật liệu thấp, trong thời gian làm nghiên cứu sau tiến sĩ năm 2018, TS Nguyễn Phan Thắng (Đại học Gachon) đã phối hợp với chuyên gia Đại học Chung-Ang (Hàn Quốc) để chế tạo thiết bị cảm biến sinh học phát hiện norovirus (loại virus trong hàu biển gây nôn mửa, tiêu chảy), cho kết quả phản ứng nhanh với độ chính xác cao.

Cảm biến do TS Thắng và cộng sự nghiên cứu được phát triển từ loại vật liệu WS2 (Volfram disunfua). Đây là loại vật liệu có ưu điểm dễ dàng cảm biến với chất xúc tác, được dùng trong tích trữ năng lượng, thiết bị cảm biến quang điện. Vật liệu này được nhóm đính hạt nano vàng siêu nhỏ, có nhiệm vụ liên kết với GBP-peptide (chuỗi peptide có khả năng liên kết với các hạt vàng. Đây là cầu nối để phát hiện virus thông qua các hạt nano vàng). Sau đó peptide tiếp tục kết cặp với norovirus nếu virus xuất hiện trong hàu biển.

Để xác định norovirus trong hàu biển, nhóm nghiên cứu sử dụng điện cực trong cảm biến, được nhúng trong dung dịch muối điện photphat với độ pH 7,4. "Khi đó, nếu trở kháng của điện cực tăng lên, nghĩa là virus này xuất hiện và liên kết với peptide và ngược lại", TS Thắng nói. Thời gian để phản peptide liên kết với norovirus và phát hiện virus chỉ trong 60 phút. Cảm biến có độ chính xác 99% và tính chọn lọc cao khi chỉ phản ứng với norovirus, có thể cấp tín hiệu nếu phát hiện virus.

Trước đó, việc phát hiện virus này được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau như khuếch tán đẳng nhiệt, điện cực vàng, nhưng chi phí giá thành cao và giới hạn tối đa phát hiện virus còn hạn chế, chỉ khoảng 30 copies/ml.

TS Thắng cho biết, nhóm đang trong giai đoạn kết hợp với công ty sản xuất thiết bị chẩn đoán tại Hàn Quốc để phát triển loại thiết bị cầm tay có cảm biến sinh học này và sớm đưa ra thị trường, hạn chế trường hợp gây ngộ độc hàu biển sống.

Được biết, Norovirus là nhóm virus gây ra bệnh tiêu chảy , nôn mửa và đau bụng. Norovirus thường được gọi bằng những tên khác như virus viêm dạ dày – ruột, viêm dạ dày và ngộ độc thực phẩm. Bệnh này không liên quan đến bệnh cúm nhưng lại thường gây ra bệnh về hô hấp. Triệu chứng người nhiễm norovirus là mệt mỏi, tiêu chảy , sốt, đau nhức…

Norovirus là một loại virus rất dễ lây lan. Thông thường, bệnh nhân sẽ bắt đầu cảm thấy bị bệnh và sau đó là nôn mửa và tiêu chảy , mất nước. Một số người bị co thắt dạ dày, đau nhức, nhức đầu và sốt. Hiện không có thuốc đặc trị đối với Norovirus, thông thường, người bị nhiễm virus có thể tự hồi phục sau khoảng 2 đến 3 ngày. Các triệu chứng khi bị lây norovirus thường bắt đầu từ 24-48 giờ sau khi nhiễm phải siêu vi, mặc dù chúng cũng có thể bắt đầu sớm hơn.

Norovirus được truyền qua phân hay qua dịch nôn từ người bị bệnh bay vào miệng của người khác. Do đó, sẽ rất nguy hiểm và có thể xảy ra dịch bệnh ở những nơi mà người dân sống gần nhau, ví dụ như nhà dưỡng lão và tàu du lịch . Thời gian dễ lây bệnh nhất là khi các triệu chứng bắt đầu cho đến 48 giờ sau khi hết bệnh.

Chúng ta có thể lây nhiễm norovirus bằng cách ăn thực phẩm bị ô nhiễm, uống nước bị ô nhiễm, hoặc chạm vào một bề mặt bị ô nhiễm (như nắm cửa hoặc mặt bàn) và sau đó đặt ngón tay vào miệng hoặc bằng cách tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm bệnh.

Thái An