Sai phạm chồng sai phạm

Kết luận thanh tra số 17/KL-TT, ngày 30/7/2018, về việc thanh tra tại Nhà máy thủy điện Tà Thàng của Thanh tra tỉnh Lào Cai đã chỉ ra nhiều sai phạm, tồn tại trong các lĩnh vực: Xây dựng cơ bản của dự án; chấp hành pháp luật về quy hoạch, đất đai; thu hồi đất, GPMB; quyền sử dụng đất của Nhà máy điện Tà Thàng; việc chấp hành pháp luật về tài nguyên môi trường và quản lý vận hành dự án Thủy điện Tà Thàng…

Kết luận thanh tra cho thấy, Nhà máy được khởi công xây dựng vào cuối năm 2008, hoàn thành và phát điện hòa lưới vào tháng 10/2013, công suất lắp máy 60MW, điện lượng bình quân đạt 270 triệu KWh.

Tại thời điểm thanh tra (tháng 4 - 5/2018), nhà máy và các công trình, kiến trúc thuộc dự án đã được xây dựng nhưng không có phép xây dựng, không có hồ sơ xin cấp phép xây dựng. Công trình này cũng không thực hiện việc kiểm tra và chứng nhận sự phù hợp về chất lượng công trình theo quy định (công trình chưa được nghiệm thu trước lúc đưa vào sử dụng).

Dự án chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011 - 2015) huyện Sa Pa đã được UBND tỉnh phê duyệt. Chưa có trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất đến năm 2017 của huyện Bảo Thắng. Việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng (GPMB) cho dự án không bảo đảm quy định, không đầy đủ trình trự, thủ tục, có nhiều thiếu sót.

Đến thời điểm thanh tra, dự án không có Quyết định của cấp có thẩm quyền cho thuê đất, không có hợp đồng thuê đất, không có giấy CNQSDĐ nhưng đã và đang sử dụng đất để xây dựng dự án, hoạt động sản xuất kinh doanh điện ổn định 10 năm nay.

Cũng tại thời điểm thanh tra, đã phát hiện chủ đầu tư chưa nộp đầy đủ các loại thuế, phí vào ngân sách nhà nước tỉnh Lào cai gần 47 tỷ đồng.

Chưa nghiêm túc thực hiện kết luận thanh tra?

Sau khi kết luận thanh tra số 17/KL-TT được ban hành, UBND tỉnh đã có nhiều văn bản đôn đốc các cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai và Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai nghiêm túc thực hiện các kiến nghị được nêu trong Kết luận thanh tra. Thế nhưng, đến nay, Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai mới thực hiện được một số kiến nghị.

Theo số liệu tổng hợp của Phòng giám sát và xử lý sau thanh tra – Thanh tra tỉnh Lào cai, đến nay Chủ đầu tư mới thực hiện được một phần về tài chính.

Văn bản số 1349/CT-TTr-Ktr1 ngày 09/4/2019 của Cục thuế tỉnh Lào Cai cho thấy, tổng số tiền thuế, phí công ty nợ theo Kết luận thanh tra là trên 41,2 tỷ đồng (gồm Thuế GTGT trên 26,1 tỷ đồng; Thuế Tài nguyên trên 15 tỷ đồng). Đến hết ngày 31/12/2018, Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai mới nộp được 32 tỷ đồng, hiện còn trên 9,2 tỷ đồng Cty chưa nộp.

Báo cáo số 39/BC-QBVR, ngày 31/5/2019, của Quỹ bảo vệ và phát triển rừng cho thấy, trong tháng 5/2019, Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai mới thực hiện thanh toán số tiền dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) quý 3/2018 trên 3,3 tỷ đồng. Đối với khoản tiền nợ tiền DVMTR quý 4/2018 gần 1,9 tỷ, Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai cam kết thanh toán trước 30/6/2019. Đối với tiền DVMTR mới phát sinh, Cty cam kết thực hiện thanh toán theo Nghị định số 156/2018/NĐ-CP ngày 16/11/2018 của Chính phủ.

Đối với việc hoàn thiện hồ sơ để các cơ quan chức năng xem xét, phê duyệt và ký hợp đồng cho thuê đất, theo Lãnh đạo Thanh tra tỉnh Lào Cai thì Chủ đầu tư thiếu thiện chí hợp tác, nhiều cuộc họp được UBND tỉnh mời tham dự nhưng Chủ đầu tư không đến mà không có lý do.

Văn bản số 664/STNMT-CCD, ngày 12/4/2019, về việc thực hiện kết luận thanh tra của Sở TT&MT gửi Thanh tra tỉnh cho thấy, đến nay, dự án đã được bổ sung vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; UBND huyện Sa Pa và Bảo Thắng đã có văn bản về công tác GPMB của dự án. Thế nhưng, đến nay, Chủ đầu tư vẫn chưa hoàn thiện hồ sơ xin thuê đất.

Trước đó, vào các năm 2014, 2015 và 2016, Sở TN&MT cũng đã có hàng loạt văn bản đôn đốc, hướng dẫn Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai hoàn thiện hồ sơ để xin thuê đất, nhưng cũng bị Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai “phớt lờ”?

Tại cuộc họp báo cáo về kết quả thực hiện Kết luận thanh tra số 17/KL-TT, của UBND tỉnh ngày 19/3/2019, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai ông Lê Ngọc Hưng kết luận: UBND tỉnh tiếp tục tổ chức họp để giải quyết dứt điểm các tồn tại, vướng mắc tại dự án thủy điện Tà Thàng, nếu Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai vẫn không hợp tác thì UBND tỉnh Lào Cai sẽ có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.

Việc Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai chưa được UBND tỉnh Lào Cai cho thuê đất, nhưng đã sử dụng hàng chục ha đất 10 năm nay đồng nghĩa với việc Cty chưa thực hiện nghĩa vụ thuế đất đối với Nhà nước.

Dư luận cho rằng, liệu dự án Nhà máy thuỷ điện Tà Thàng có bảo đảm chất lượng và sự an toàn hồ đập, an toàn cho người dân sinh sống gần nhà máy vì dự án được triển khai xây dựng khi chưa được UBND tỉnh Lào Cai giao đất; chưa được các cơ quan chức năng cấp phép xây dựng; nhà máy được đưa vào vận hành nhiều năm nay nhưng vẫn chưa được kiểm định chất lượng.

Đến bao giờ Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai mới thoàn thiện hồ sơ để được UBND tỉnh Lào Cai cho thuê đất và UBND tỉnh Lào Cai sẽ xử lý thế nào với các công trình xây dựng không phép cũng như việc Cty sử dụng hàng chục ha đất 10 năm nay nhưng chưa thực hiện nghĩa vụ thuế đất với Nhà nước?

Chúng tôi sẽ tiếp tục phản ánh.

Phạm Tài