Những năm 2000, ông Trịnh Văn Thành, Giám đốc Công ty Cổ phần Binon cacao nhận thấy khu vực Châu Đức, Vũng Tàu có những lợi thế về thổ nhưỡng để phát triển giống cacao. Ông Thành đã  cùng một số người dân trong huyện trồng thử nghiệm 12ha cacao tại đây. Khí hậu tốt và quy trình chăm sóc an toàn nên cây cacao tại Châu Đức phát triển tốt, cây khỏe, nhiều quả, quả lớn.

Tại thời điểm đó, cacao Việt Nam đã được đánh giá cao về chất lượng sản phẩm. Một số chuyên gia từ Pháp, Mỹ, Nhật Bản sang huyện Châu Đức thẩm định và kết luận hương vị cacao tại đây thuộc hàng top thế giới. Đạt được chất lượng như vậy, nhưng cây cacao lại rơi vào tình thế báo động. Không có thị trường tiêu thụ, lợi nhuận kinh tế không nhiều, hàng loạt cây cacao đã bị chặt bỏ để thay thế bằng cây công nghiệp khác mang hiệu quả kinh tế cao hơn như cây hồ tiêu.

Nhìn những vườn cacao biến mất dần dần, ông Thành xót xa đau đáu. Quyết định vực dậy loại cây này, ông Thành đã thuyết phục các hộ dân tham gia vào Hợp tác xã Xà Bang, hướng dẫn người dân cách chọn giống, chăm sóc cây. Diện tích cacao dần ổn định, chất lượng cây cũng vì thế mà được cải thiện mạnh hơn.

Hiện nay, hợp tác xã Xà Bang có 70 xã viên, trong đó có 20 hộ trồng ca cao với tổng diện tích trên 30ha. Toàn tỉnh hiện có khoảng 1.200ha ca cao, là một trong bảy địa phương có diện tích trồng ca cao lớn trong cả nước. Trong đó, diện tích đang cho thu hoạch là 520 ha, sản lượng hàng năm đạt hơn 300 tấn. 

Để tồn tại và phát triển bền vững, cần xây dựng thương hiệu cacao Vũng Tàu và đẩy mạnh đầu tư không chỉ cacao thô mà thêm các chế phẩm từ cacao. Công ty Binon cacao, thương hiệu socola Bapula lần lượt ra đời nhằm đáp ứng những yêu cầu đó. Các doanh nghiệp đã đồng hành với bà con nông dân trong việc liên kết, tiêu thụ sản phẩm.

Ông Trịnh Văn Thành, giám đốc Công ty Binon cacao cho biết, ngoài thành lập HTX để chuẩn hóa quy trình canh tác, công ty còn xây dựng nhà máy chế biến với dây chuyền sản xuất, lên men đạt chuẩn ISO 9001-2000 tại xã Xà Bang để sản xuất các sản phẩm như: bột ca cao, bơ ca cao, rượu ca cao, chocolate. Hiện nay, mỗi năm công ty xuất khẩu sang Hà Lan, Mỹ 200 tấn hàng. Mỗi tháng, công ty cũng xuất khẩu sang Hàn Quốc và Nhật Bản 29 tấn hạt ca cao rang, thổi vỏ (cocoa nibs) và ca cao nhão (coca mass). Bên cạnh đó, công ty cũng đạt được thỏa thuận xuất khẩu các sản phẩm làm từ ca cao sang thị trường Nga.

Công ty TNHH Thực phẩm Amazon cũng cam kết bao tiêu toàn bộ sản lượng ca cao của xã viên để phục vụ cho sản xuất. Anh Hồ Sĩ Bảo, Giám đốc Công ty cho biết: Hiện nay, các mặt hàng bột ca cao, chocolate, bơ, rượu ca cao chế biến từ hạt ca cao trong tỉnh đã được người tiêu dùng chấp nhận. Công ty cũng đã xuất khẩu được sang Nhật Bản gần 20 tấn hạt ca cao. Vừa qua, sản phẩm ca cao hữu cơ Bapula tự nhiên 92% của công ty đã đạt giải Bạc cuộc thi chocolate châu Á và đang chuẩn bị cho cuộc thi chocolate thế giới tại Italia vào tháng 11 tới.

Điều này cho thấy, chất lượng ca cao của tỉnh được bạn bè quốc tế đánh giá cao, có nhiều cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu. Đây cũng là bước đệm để công ty củng cố thị trường trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu với các sản phẩm tinh chế từ ca cao. Các thương hiệu cacao tại Vũng Tàu đã và đang từng bước khẳng định mình, đưa tên tuổi cacao Việt Nam bước vào thị trường cacao quốc tế.

Ngọc Hương