Thông qua Tổ công tác, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc truyền đạt 6 vấn đề mà NHNN cần giải trình, đưa ra các giải pháp thực hiện tốt nhất. Vấn đề thứ nhất là tăng trưởng tín dụng và hạ lãi suất. Đây là vấn đề rất quan trọng với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm từ 18-20%. Vấn đề làm thế nào đó để có những giải pháp huy động, nhưng cũng phải cho vay.

Tại hội nghị Chính phủ với các địa phương mới đây Thủ tướng cũng đã đề cập: tín dụng tăng nhưng không nên chảy vào một số đại gia lớn, dòng tiền này phải chảy vào doanh nghiệp khởi nghiệp, sản xuất kinh doanh, cơ sở hạ tầng... tạo điều kiện hỗ trợ cho DN.

Do đó, NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM), phải phấn đấu giảm lãi suất 0,5 – 1%. Hiện mặt bằng lãi suất vay ngắn hạn từ 4-6%, trung dài hạn 9-11% một năm, thì tính toán doanh nghiệp phải có được lãi gộp trừ chi phí chắc chắn cũng phải ở mức 25-27% thì mới có lãi.

“Tính toán phác thảo, dư nợ tín dụng của Việt Nam khoảng trên 5 triệu tỷ đồng, nếu giảm lãi suất 1% thì các DN dành được 50.000 tỷ đồng, cứ tính 5 đồng vốn 1 đồng lãi thì chúng ta đã có 10.000 tỷ đồng, riêng tiền thuế thu nhập DN đã có 2.000 tỷ đồng và giúp tăng 0,25% GDP. Hay nợ công trong nước hiện khoảng 1 triệu tỷ đồng, nếu giảm lãi suất 1% thì tiết kiệm từ ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng phát biểu.

Vấn đề thứ hai là xử lý nợ xấu. Muốn hạ lãi suất thì phải xử lý nợ xấu, nhưng không thể trong một chốc một lát. NHNN phải có giải pháp thực hiện sớm, thực hiện tốt Nghị quyết về xử lý nợ xấu đã được Quốc hội thông qua, bảo đảm đúng tinh thần Nghị quyết, có hướng dẫn cụ thể các tổ chức tín dụng từ việc bán tài sản bảo đảm, bán nợ xấu… “Không xử lý nợ xấu không thể hạ lãi suất”, Tổ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

“Không xử lý nợ xấu không thể tạo sự lành mạnh, an toàn hệ thống và hạ lãi suất. Chúng ta hiện vẫn phải dùng kỹ thuật, biện pháp khoanh nợ, đảo nợ tại các ngân hàng, song thực chất vẫn phải nuôi khoản nợ đó”, ông Dũng nói.

Đối với vấn đề thứ 3, Bộ trưởng Dũng cho biết: “Thủ tướng "nhắc lại 3 lần” là sớm có chủ trương huy động nguồn lực trong dân. Nguồn lực trong dân rất lớn, làm thế nào huy động được nguồn lực USD đang nằm trong dân. Thay vì gửi lãi suất USD 0%, có chính sách huy động nguồn lực này để hoà vào các nguồn huy động khác nhằm phục vụ đầu tư. Đó là một trong số tiêu chí để phấn đấu hạ lãi suất.NHNN có chủ trương chống đô la hoá nhưng trong điều kiện có thể kiểm soát được thì cần huy động. Chúng ta vẫn phải mua lượng trái phiếu quốc tế cao khoảng 4,8%, trong khi nguồn lực USD trong dân có, nên cần nghiên cứu phương án huy động".

Vấn đề thứ tư là vấn đề sở hữu chéo. Sau khi NHNN ban hành Thông tư 36 thì việc sở hữu chéo được kiểm soát tốt hơn, nhưng không phải không còn. Ví dụ trước thời điểm Thông tư 36 có hiệu lực, Vietcombank sở hữu 9,8% cổ phần MBB, 8,2% Eximbank, 5,26% SaigonBank và 4,6% OCB, thì đến thời điểm này Vietcombank vẫn đang nắm hơn 7,16% cổ phần MBB, 8,19% Eximbank, 5,07% OCB và 4,3% Saigonbank. Cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Thông tư 36, đây là giải pháp căn cơ.

Vấn đề thứ năm được Thủ tướng yêu cầu NHNN cần tiếp tục quan tâm tới một số lĩnh vực, trong đó có tình trạng DN đang "kêu" rất khó khăn với các thủ tục liên quan tới tài sản trên diện tích đất thuê. “Thống đốc tính toán thế nào để tạo thuận lợi cho DN, dù đất thuê nhưng tài sản trên đất làm sao có thể thế chấp để vay vốn”, Bộ trưởng nói.

Thứ năm, NHNN cần tiếp tục quan tâm tới một số lĩnh vực. Qua tiếp xúc thì một số DN đang rất khó khăn với các thủ tục liên quan tới tài sản trên diện tích đất thuê. “Thống đốc tính toán thế nào để tạo thuận lợi cho DN, dù đất thuê nhưng tài sản trên đất làm sao có thể thế chấp để vay vốn”, Bộ trưởng nói. Mặt khác, liên quan tới Nghị định 67, tại Khánh Hòa có 17/54 trường hợp đủ điều kiện vay vốn đóng tàu nhưng ngân hàng không cho vay, ở Thanh Hóa cũng có một số trường hợp. Đồng thời chú ý triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho nông nghiệp công nghệ cao, không sử dụng ngân sách mà NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại dành gói tín dụng này với lãi suất thấp hơn thông thường.

 Thứ sáu, Thủ tướng lưu ý NHNN phải tăng cường bảo đảm an toàn thông tin, an toàn cho người gửi tiền. “Chúng ta đang khuyến khích người dân thay vì sử dụng tiền mặt thì sử dụng các hình thức khác, nên việc bảo đảm an toàn là rất quan trọng, nếu không sẽ ảnh hưởng tới lòng tin”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Giải trình trước Tổ công tác, Thống đốc Lê Minh Hưng cho hay, nhiều năm qua cơ quan này vẫn tiến hành các giải pháp tổng thể để điều hành tiền tệ (tiền đồng, ngoại tệ, tỷ giá...) nhằm đảm bảo ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát. 

"Nhờ giải pháp rất trúng này, các nguồn lực trong nền kinh tế đã chuyển hoá sang đồng Việt Nam", Thống đốc Lê Minh Hưng đánh giá.

Ông Hưng phân tích, năm 2016 Ngân hàng Nhà nước mua vào gần 10 tỷ USD để tăng dự trữ ngoại hối, trong đó thặng dư thanh toán chỉ chiếm một phần nhỏ, còn chủ yếu là nguồn ngoại tệ nắm giữ trong dân đã được chuyển hoá sang đồng Việt Nam thông qua việc gửi tiền vào hệ thống ngân hàng.  

Như việc chống vàng hoá, nhiều năm qua cơ quan quản lý tiền tệ không mất lượng lớn ngoại tệ để nhập vàng về như trước, người dân cũng không còn "đổ xô đi mua vàng", tiết kiệm nguồn lực ngoại tệ, đồng thời chuyển hoá "tiền mua vàng, đôla vào nền kinh tế".

Cách làm này được Thống đốc đúc kết, là cách chuyển hoá nguồn ngoại tệ tốt nhất, phù hợp nhất trong điều kiện cần kiểm soát ổn định vĩ mô, không để những biến động ngoài tầm kiểm soát của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước.

Cũng theo ông Hưng, Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến các bộ, ngành về đề án chống đôla hoá, vàng hoá, trong đó nhấn mạnh các giải pháp vĩ mô, cụ thể chuyển hoá nguồn lực vàng, đôla này vào đầu tư...

"Ngân hàng Nhà nước sẽ báo cáo Chính phủ đề án cụ thể với lộ trình bước đi phù hợp để vừa huy động được nguồn lực trong dân nhưng vẫn đảm bảo sự ổn định kinh tế", ông Lê Minh Hưng nói.

• Thế chấp ôtô bị giữ giấy tờ bản gốc: Ngân hàng Nhà nước nói gì?
• Theo Bộ Tài chính khẳng định thuế Uber, Grab và taxi truyền thống như nhau
• Thu thuế bán hàng qua Facebook: 'Không có chuyện cán bộ thuế đi rình bắt người kinh doanh qua mạng'

PV (t/h)