Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương điểm lại tình hình bão, mưa lũ; đánh giá công tác dự báo, chỉ đạo, tổ chức phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả bão số 3; các bài học kinh nghiệm cho công tác phòng, chống thiên tai; các nhiệm vụ, giải pháp ổn định tình hình, hỗ trợ nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, bão số 3 là cơn bão mạnh nhất trong vòng 30 năm qua trên khu vực Biển Đông; có cường độ tăng rất nhanh và duy trì cấp siêu bão trong thời gian dài; phạm vi ảnh hưởng rộng, thời gian lưu bão trên đất liền kéo dài; vùng tâm bão Quảng Ninh, Hải Phòng gió mạnh cấp 13-14, giật cấp 16, 17.

Hoàn lưu bão gây mưa lớn, tại 26 tỉnh, thành phố phía Bắc, phổ biến 250 - 450mm, có nơi trên 550mm, thậm chí 700mm. Mưa lớn khiến lũ lên cao tại tất cả các hệ thống sông, và hầu hết vượt báo động 3, đặc biệt lũ trên sông Thao tại Lào Cai, Yên Bái đã vượt đỉnh lũ lịch sử tồn tại 53 năm.

Mưa lớn gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất nghiêm trọng tại các tỉnh, thành phố phía Bắc, nhất là tại Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng, Hòa Bình…, đặc biệt tại thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai. Nhiều hồ thủy lợi, thủy điện đạt mức lịch sử, đe dọa an toàn của đập, trong đó, hồ Thủy Điện Thác Bà đứng trước tình huống xấu nhất là phải phá đập phụ đảm bảo an toàn công trình…

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến ngày 27/9, bão số 3 và hoàn lưu gây lũ lụt, sạt lở làm 318 người chết, 26 người mất tích, 1.976 người bị thương. Thiệt hại về tài sản của nhân dân và nhà nước ước tính trên 81 nghìn tỷ đồng. Trong đó, khoảng 282 nghìn căn nhà, 3.755 trường học, điểm trường bị hư hỏng, tốc mái, bị ngập, vùi lấp; khoảng 285 nghìn ha lúa, hoa màu, cây ăn quả bị ngập úng, hư hại; 189.982 ha rừng bị thiệt hại; 11.832 lồng bè nuôi trồng thủy sản bị hư hỏng, cuốn trôi; khoảng 5,6 triệu con gia súc, gia cầm bị chết.

Nhiều công trình hạ tầng bị sập đổ, hư hại như: 14 sự cố đường dây 500kV, 40 sự cố đường dây 220kV, 190 sự cố đường dây 110kV; 1.678 sự cố đường dây trung thế; 8.290 tuyến cáp quang bị hư hại; 210 cột ăng ten viễn thông bị gãy đổ; 9.235 trạm BTS bị mất liên lạc; đã xảy ra 796 sự cố đê điều trên 15 tỉnh, thành phố; 820 vị trí trên các tuyến đường quốc lộ bị ách tắc và nhiều tuyến đường nội tỉnh bị sạt lở; tuyến đường sắt phía Bắc bị ách tắc tại đoạn Đoan Thượng - Lào Cai; khoảng 3.517 công trình thủy lợi, cấp nước bị hư hỏng…

Kết luận Hội nghị, điểm lại tình hình diễn biến, mức độ của bão số 3 và mưa lũ, sạt lở, những thiệt hại nặng nề về người, tài sản; đồng thời nêu kết quả nổi bật trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ, nhất là trong dự báo, cảnh báo; thông tin, tuyên truyền; lãnh đạo, chỉ đạo; tổ chức phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, hạn chế tối đa thiệt hại, nhất là về người, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng thẳng thắn chỉ rõ những mặt còn hạn chế, yếu kém để cùng rút kinh nghiệm, làm tốt hơn khi xảy ra tình huống thiên tai phức tạp sau này.

Đặc biệt, Thủ tướng chỉ rõ 5 bài học kinh nghiệm trong công tác ứng phó với thiên tai. 

Thứ nhất, dự báo, cảnh báo phải kịp thời, chính xác, từ sớm từ xa.

Thứ hai, lãnh đạo, chỉ đạo phải bám sát tình hình, quyết liệt, quyết đoán, dám chịu trách nhiệm, có trọng tâm trọng điểm, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì nhân dân, đất nước.

Thứ ba, đặt mục tiêu bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân và nhà nước lên trên hết, trước hết để huy động tổng lực mọi nguồn lực của xã hội, của nhà nước, đặc biệt là phương châm 4 tại chỗ cho phòng chống, khắc phục hậu quả.

Thứ tư, các ngành, các cấp phải căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và chỉ đạo của cấp trên, tình hình thực tế để chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp.

Thứ năm, coi trọng công tác thông tin truyền thông về tình hình thực tế và hướng dẫn, phổ biến kỹ năng ứng phó, phòng chống, khắc phục hậu quả bão lũ.

Thủ tướng lấy ví dụ để bảo đảm an toàn đập Thác Bà, các cơ quan đã đưa ra những quyết định quan trọng để vừa phải phân lũ ở thượng nguồn, vừa phải chuẩn bị phương án phá đập phụ tại trung nguồn, vừa phải sơ tán người dân ở hạ nguồn, sẵn sàng ứng phó với tình huống xấu nhất, chọn phương án tốt nhất trong các phương án có thể để thiệt hại thấp nhất có thể.

Tương tự, để bảo đảm an toàn đê Hoàng Long (Ninh Bình) thì phải dừng hoạt động của thủy điện Hòa Bình, tăng hoạt động các thủy điện Sơn La, Lai Châu.

TH