SO HUU TRI TUE
Thứ tư, 12/02/2025
  • Click để copy

Tìm ra chất ức chế tế bào ung thư máu từ lúa gạo

07:09, 24/10/2022
(SHTT) - Nhà khoa học người Việt, GS.TS Trần Đăng Xuân cùng cộng sự quốc tế hiện đã thành công chứng minh chất Momilactones A và B trong lúa gạo có tác dụng thúc đẩy quá trình 'tự hủy' của tế bào ung thư máu. Phát hiện này sẽ mở ra hướng đi mới trong điều trị căn bệnh nan y này.

Theo bài thông tin được công bố trên tạp chí Cancers hồi đầu tháng 10/2022, nhóm các nhà nghiên cứu bao gồm: GS.TS Trần Đăng Xuân, Trưởng phòng thí nghiệm Sinh lý thực vật và Hóa sinh, Đại học Hiroshima (Nhật Bản), Trợ lý Giáo sư TS Nguyễn Văn Quân, TS Lã Hoàng Anh, cùng GS.TS Takami Akiyoshi và Thạc sĩ Vũ Quang Lâm tại Đại học Y khoa Aichi đã thành công chứng minh chất Momilactones A và B trong lúa gạo có tác dụng thúc đẩy quá trình tự chết của tế bào ung thư máu bằng cách điều hòa các protein.

-9732-1666531975

 Hai hợp chất Momilactone A và B được chiết xuất tại phòng thí nghiệm Sinh lý Thực vật và Sinh hóa, Đại học Hiroshima. Ảnh: NVCC

Thông tin mô tả cho biết, trong nghiên cứu này, lần đầu tiên các nhà khoa học chỉ ra tiềm năng tiêu diệt các tế bào ung thư máu bao gồm lơ xê mi cấp tiền tuỷ bào và đa u tuỷ xương của Momilactones A, B (MA, MB) cùng hỗn hợp của chúng (MAB) với tỷ lệ 1:1. Cụ thể, MB và MAB cho thấy khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư vượt trội so với thuốc chữa ung thư phổ biến là doxorubicin và arsenic trioxide (ATO), tương đương với all-trans retinoic acid (ATRA).

-7182-1666531975

 GS Trần Đăng Xuân (bìa phải) và nghiên cứu viên tại Phòng thí nghiệm sinh lý, thực vật và hóa sinh. Ảnh:Đại học Hiroshima.

Trong quá trình nghiên cứu, bằng các thí nghiệm chuyên sâu, GS Trần Đăng Xuân và cộng sự đã làm rõ cơ chế tiêu diệt tế bào ung thư của momilactone. Cụ thể, các hợp chất này có thể thúc đẩy quá trình tự chết của tế bào ung thư bằng cách điều hòa các protein liên quan (p-38, BCL-2, và caspase-3). Ngoài ra, momilactone có thể ngăn chặn chu kỳ tế bào tại pha G2 bằng cách kích hoạt protein p-38 và ức chế hoạt động của phức hợp CDK1 và cyclin B1. Bằng cách đó, momilactone làm tế bào ung thư không thể phân chia được. Đặc biệt, momilactone cho thấy ảnh hưởng không đáng kể đến tế bào khoẻ mạnh.

Việc phát hiện đặc tính gây độc tế bào chống lại tế bào ung thư của momilactone được kỳ vọng là tiền đề cho các nghiên cứu và phát triển của các loại thuốc điều trị ung thư hiệu quả dựa trên momilactone trong tương lai.

Trước đây, một số nghiên cứu từng chỉ ra tiềm năng chống ung thư của momilactones, tuy nhiên, cơ chế hoạt động gây độc tế bào chưa được xem xét kỹ lưỡng. Sở dĩ các nghiên cứu chuyên sâu về hợp chất này vắng bóng trên thế giới do hợp chất "đắt hơn vàng 30 nghìn lần" này không có sẵn trên thị trường, cũng như khó khăn trong việc phân lập và tinh chế.

Phòng thí nghiệm Sinh lý thực vật và Hóa sinh, Đại học Hiroshima do GS Xuân đứng đầu là một trong số ít các phòng thí nghiệm trên thế giới có thể tinh chế momilactones từ các nguồn tự nhiên.

Trước đó, vào tháng 1/2019, nhóm nghiên cứu đã công bố về việc tìm thấy và phân lập thành công hai hợp chất Momilactones A và B từ trấu và gạo trắng.

Theo đó, từ 20 kg vỏ trấu, sau gần 3 tháng, khoảng 300 mg MA và 200 mg MB (chiếm khoảng 1/100 -150 nghìn trọng lượng vỏ trấu) được tách chiết. Hợp chất này từng được trang điện tử Carbosynth.com, một công ty chuyên về các sản phẩm hóa sinh nổi tiếng của Anh bán với giá 1.25 triệu USD cho 1g (đắt gấp 30 nghìn lần giá trị 1g vàng). Trong các nghiên cứu sau đó, hai hợp chất quý này cũng cho thấy có khả năng ức chế tiểu đường, béo phì.

Trong tương lai gần, nhóm các nhà khoa học sẽ tiếp tục thực hiện các nghiên cứu về khả năng tiếp cận sinh học và khả dụng sinh học thông qua các thử nghiệm trước khi tiến hành các thử nghiệm lâm sàng tiếp theo.

Như Quỳnh

Tin khác

Khoa học Công nghệ 14 giờ trước
(SHTT) - OpenAI mới đây đã thay đổi cách mô hình ChatGPT o3-mini thể hiện chuỗi suy nghĩ (Chain of Thought - CoT) nhằm “giúp người dùng dễ dàng hiểu quá trình mô hình suy nghĩ”. Tuy nhiên, sự đổi mới này nhận về vô số gạch đá khi nhiều người dùng cáo buộc công ty đang sao chép cách làm của DeepSeek.
Khoa học Công nghệ 14 giờ trước
(SHTT) - Interesting Engineering đưa tin Nhật Bản xây phòng thí nghiệm nghiên cứu ứng phó với bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Khoa học Công nghệ 1 ngày trước
(SHTT) - Năm 2024 chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) với hàng loạt công nghệ đột phá. Tuy nhiên, bước sang năm 2025, cuộc cạnh tranh trong lĩnh vực AI còn trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết, khi các ông lớn công nghệ chạy đua để giành lấy vị trí dẫn đầu trong kỷ nguyên AI.
Khoa học Công nghệ 1 ngày trước
(SHTT) - Giải thưởng Sáng tạo châu Á của Quỹ toàn cầu Hitachi vừa công bố các nhà khoa học khu vực ASEAN đoạt giải năm 2024, trong đó có đến 6 nhà khoa học Việt Nam.
Khoa học Công nghệ 2 ngày trước
(SHTT) - Kết thúc vòng chung kết cuộc thi Công nghệ trẻ châu Á - Youth Tech Asia Challenge (YTAC 2025) đoàn Việt Nam đã xuất sắc giành được 2 Huy chương vàng và 2 Huy chương bạc.
. ..