Hiện nay, thị trường có nhiều loại thực phẩm chức năng (TPCN) được thổi phồng công dụng như thần dược, quảng cáo thành phần có hoạt chất từ thiên nhiên và bán với giá rất cao. Tuy nhiên, kết quả kiểm nghiệm nhiều loại TPCN lại phát hiện chứa chất cấm.

Tràn lan sâm dỏm

Theo PGS-TS Phạm Xuân Đà, Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia, kết quả kiểm nghiệm mới nhất với nhiều loại TPCN cho thấy rất đáng báo động về chất lượng.

Gần đây nhất, trong 12/18 mẫu TPCN (Công ty CP Thế giới khoa học và Tự nhiên nhập khẩu, phân phối) được Chi cục QLTT TP HCM gửi kiểm nghiệm và đã có kết quả, có đến 10 mẫu không đạt chỉ tiêu chất lượng. Cụ thể, mẫu Complebiol 4 Joints (xuất xứ Mỹ, số lô 31370 và 31369, hộp nguyên niêm phong) hàm lượng Glucosamin chỉ đạt 214 mg/viên và 215 mg/viên (công bố 250 mg/viên). Sản phẩm GENKI 6 dành cho nữ (số lô 254323, nguyên hộp) thì không phát hiện hàm lượng Ginseng noisde. Mẫu kiểm nghiệm sản phẩm GENKI 9 Quee’s Secrect (xuất xứ Nhật Bản) cũng cho kết quả hàm lượng sâm Ginseng noisde không có như nhà nhập khẩu công bố. Hiện cơ quan chức năng đã tạm thu giữ hơn 20.000 hộp của các loại TPCN này.

Chi cục QLTT Hà Nội cũng gửi 4 mẫu sản phẩm TPCN đến Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và Viện Khoa học hình sự. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy các mẫu đều không đạt chất lượng.

Theo ông Vương Trí Dũng, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội, mẫu  Complebiol 4 Joints (loại hộp 30 viên, số lô 31460, do Công ty CP Thế giới khoa học và Tự nhiên nhập khẩu, phân phối) có hàm lượng Glucosamin chỉ đạt 156,6 mg/viên (trên 60% so với công bố); hàm lượng VitaminD3 được nhà nhập khẩu công bố 950 UV/viên nhưng thực tế chỉ đạt 6,0 UV/viên (thấp hơn gần 150 lần). Kiểm nghiệm mẫu GENKI 9 King’s Secrets (hộp 30 viên, ngày sản xuất: 10-2013, hạn sử dụng: 10-2015) cũng không phát hiện hàm lượng chiết xuất sâm Hàn Quốc. Mẫu GENKI 9 gửi đến Viện Khoa học hình sự cũng cho kết quả tương tự - hàm lượng sâm Saponin không thấy, trong khi nhà phân phối công bố là 10 mg/viên;  hàm lượng chính Glucosamin trong mẫu Complebiol 4 Joints (loại 30 viên) chỉ đạt gần 50% so với công bố.

“Đây là sự việc không bình thường bởi tỉ lệ sai phạm rất cao, nhất là khi sản phẩm được công bố nhập từ Nhật Bản, Mỹ. Những mẫu sản phẩm này được chọn rất ngẫu nhiên trong các nhóm sản phẩm vừa bị Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế phạt hành chính do sai phạm về quảng cáo. Tới đây, chúng tôi sẽ mở rộng việc lấy mẫu đối với các sản phẩm TPCN, tập trung vào nhóm sản phẩm giảm béo, tăng cường sinh lý và điều trị các bệnh mãn tính” - ông Dũng cho biết.

Chứa cả chất kích dục

Theo ông Phạm Xuân Đà, kết quả kiểm nghiệm còn cho thấy một số sản phẩm TPCN được giới thiệu là hỗ trợ sinh lý nam giới nhưng lại chứa Sildenafil - dược chất dùng điều trị chứng bất lực ở nam giới và là thành phần có trong các loại dược phẩm như Viagra. “Sử dụng Sildenafil không theo đơn và sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ sẽ dẫn đến những phản ứng phụ có hại, như: giảm hoặc mất thị lực và thính lực, tụt huyết áp và các biến chứng về tim mạch khác như đột qụy hay nhồi máu cơ tim” - ông Đà lo ngại.

Trong khi đó, nhóm TPCN giảm béo cũng bị phát hiện chứa Shibutramine - chất cấm dùng trong thực phẩm. Với các nhóm TPCN hỗ trợ sinh lý cho nữ, nhiều sản phẩm sau khi kiểm nghiệm không phát hiện hàm lượng các chất như công bố.

“Với TPCN, hàm lượng mỗi thành phần rất quan trọng vì nó quyết định chất lượng sản phẩm. Hàm lượng không đạt thì công dụng chẳng những không như công bố mà người tiêu dùng còn bị lừa khi bỏ rất nhiều tiền để sử dụng nhưng không mang lại hiệu quả” - ông Đà phân tích.

Ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, cho biết gần đây, cục xử phạt nhiều doanh nghiệp cố tình quảng cáo thổi phồng công dụng của TPCN khiến nhiều người tưởng nhầm đó là thuốc chữa bệnh. Theo quy định, những cụm từ “tối ưu”, “tốt nhất”, “hiệu quả nhất” không được phép xuất hiện trong quảng cáo… vì dễ gây hiểu nhầm về công dụng của TPCN. Cơ quan chức năng vẫn đang tiếp tục thu giữ các sản phẩm TPCN có dấu hiệu kém chất lượng, làm rõ về chất lượng sản phẩm, vi phạm nhãn mác…