Chiều ngày 6/5, thông tin với báo chí tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2025, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, các vụ việc sữa giả xảy ra thời gian qua thực sự rất nghiêm trọng, đặc biệt là các sản phẩm liên quan trực tiếp đến trẻ nhỏ và người bệnh, những đối tượng cần bảo đảm dinh dưỡng đặc biệt.

Đây là vấn đề vi phạm đạo đức kinh doanh rất nghiêm trọng của các tổ chức, cá nhân đã vì lợi nhuận mà bất chấp, bắt tay nhau thiết lập đường dây có tổ chức để trục lợi trong thời gian dài. Họ đã bất chấp quy định của pháp luật, coi thường sức khỏe của người dân để thu lợi. Đây là những hành vi rất đáng lên án và cần xử lý nghiêm để làm bài học cho các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng.

Chúng ta có 3 dạng thực phẩm bổ sung, thực phẩm dinh dưỡng và thực phẩm chuyên biệt. Theo quy định tại Luật An toàn thực phẩm năm 2010 và Nghị định số 15 năm 2018, sản phẩm thực phẩm bổ sung được phép tự công bố còn thực phẩm dinh dưỡng, đặc biệt là sữa dinh dưỡng trẻ em, phải đăng ký bản công bố sản phẩm. Chủ trương tự công bố nhằm cắt giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Đây cũng là hướng quản lý tiếp cận với cách quản lý tiên tiến. Tuy nhiên trong thực tế, một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng cơ chế này để sản xuất, kinh doanh sản phẩm kém chất lượng.

Ngay sau khi phát hiện vụ việc, Bộ Y tế đã ban hành Công văn 832 ngày 23/4/2025 chỉ đạo các tỉnh, thành phố rà soát, kiểm tra và phối hợp với cơ quan có thẩm quyền, địa phương tiến hành thu hồi 12 sản phẩm thực phẩm dinh dưỡng dạng sữa bột là hàng giả, phối hợp với Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an xử lý theo quy định. Đồng thời khuyến cáo người dân không nên sử dụng 72 sản phẩm sữa đang được tiếp tục điều tra cho đến khi có kết luận cuối cùng của Bộ Công an.

Trong năm 2024, toàn ngành y tế đã kiểm tra 354.820 cơ sở, phát hiện 22.073 cơ sở vi phạm về an toàn thực phẩm, chiếm 6,22% so với số cơ sở được kiểm tra. Đã xử lý 9.043 cơ sở, chiếm 41% số cơ sở vi phạm, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó phạt tiền 6.658 cơ sở với số tiền 33 tỷ đồng.

Ngành y tế đã ban hành đầy đủ các thông tư, trình Chính phủ các nghị định có liên quan. Theo Nghị định số 15 thì việc quản lý thực phẩm chức năng liên quan đến cả Bộ Công Thương, thậm chí cả Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch. Trong đó, về quản lý, giám sát, phần lớn Bộ Y tế đã phân cấp, ủy quyền cho các tỉnh, thành phố, các Sở Y tế. Bộ Y tế chỉ quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn.

Vừa qua, xảy ra một số vụ việc, chúng tôi cho rằng có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan là do ý thức của người tham gia kinh doanh, đạo đức của họ, lợi dụng sức khỏe của người dân để trục lợi.

Bên cạnh đó, chúng ta đang tiến tới lộ trình quản lý tiên tiến nên một số sản phẩm chúng ta để các doanh nghiệp, cá nhân tự công bố. Lợi dụng quy định này, một số tổ chức, cá nhân tự công bố chất lượng và quảng bá nhiều sản phẩm không đúng sự thật.

Trong khi đó, nguồn lực để giám sát vẫn mỏng và chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Thời gian tới, để khắc phục bất cập này, Bộ Y tế đã và đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng triển khai thực hiện.

Tiếp theo, Bộ Y tế đã trình Chính phủ ban hành Luật Dược sửa đổi, sắp tới sẽ tiếp tục trình Chính phủ ban hành Luật An toàn thực phẩm sửa đổi cùng với các nghị định có liên quan.

Trong quá trình thực hiện xây dựng Luật, Nghị định, Thông tư, sẽ phối hợp với các bộ, ban, ngành liên quan và các doanh nghiệp để quản lý chặt chẽ nhất các sản phẩm này nhằm bảo vệ sức khỏe của người dân.

Tại họp báo, Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên, Phó Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Công an cũng đã thông tin về việc xử lý các vụ việc sản xuất, kinh doanh các sản phẩm sữa giả, thuốc giả và thực phẩm chức năng giả nổi bật trong thời gian vừa qua.

Cụ thể, vụ sản xuất, buôn bán, kinh doanh sữa giả và thuốc giả. Đến ngày 29/4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam 15 đối tượng để điều tra về các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, thực phẩm; vi phạm các quy định kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; lừa đảo, chiếm đoạt tài sản; đưa hối lộ và môi giới hối lộ. Thông tin về vụ án này đã được đưa rất đầy đủ trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an.

Vụ sản xuất, mua bán hàng giả, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và nhiều tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Đến ngày 29/4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra công an tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 14 đối tượng về tội danh sản xuất, buôn bán hàng giả thuốc phòng bệnh, chữa bệnh. Các thông tin về vụ án này đã được đăng tải đầy đủ trên Cổng Thông tin điện tử Công an tỉnh Thanh Hóa.

Vụ sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sử dụng kết quả thử nghiệm giả mạo để đưa sản phẩm ra thị trường do Công ty TNHH Hirbitech sản xuất. Ngày 28/4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét chỗ ở đối với 4 bị can gồm: Phạm Vũ Khiêm, Giám đốc Công ty TNHH Herbitech, Vương Thị Hoa, Lê Thị Hồng Vân, Bùi Thị Thu Hà là Kế toán trưởng, hoặc phụ trách Kế toán của Công ty Herbitech trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, cùng tội danh vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo kết quả điều tra, Phạm Văn Khiêm đã chỉ đạo Vương Thị Hoa, Lê Thị Hồng Vân, Bùi Thị Thu Hà lập 2 hệ thống sổ sách kế toán, một hệ thống để khai thuế, thể hiện số lượng sản xuất hàng hóa, kinh doanh ít hơn nhiều so với thực tế. Hệ thống thứ hai để theo dõi chi tiêu nội bộ với đầy đủ số hàng hóa sản xuất, kinh doanh, số tiền thu được và không kê khai thuế.

Theo đó đã để ngoài sổ sách kế toán số tiền hơn 121 tỷ đồng. Bước đầu xác định gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền thuế lẽ ra phải nộp hơn 10 tỷ đồng. Bên cạnh đó, quá trình điều tra vụ án này, cơ quan điều tra đã xác định 2 sản phẩm bảo vệ sức khỏe do Công ty TNHH Herbitech sản xuất là hàng giả. Đồng thời đã thu giữ 115 mẫu sản phẩm bảo vệ sức khỏe do Công ty Herbitech sản xuất có dấu hiệu là hàng giả đang chờ kết quả giám định. Các thông tin liên quan đến vụ án đã được đăng tải đầy đủ trên Công Thông tin điện tử Bộ Công an.

Quỳnh Trang