Thói quen nghe - tải nhạc, phim miễn phí, đạo nhạc, sách lậu tràn lan, ngại đi kiện hoặc không biết kêu ai khi phát hiện tác phẩm của mình bị xâm phạm bản quyền... những vấn đề nhức nhối này thường thấy ở nước ta. Nguyên nhân một phần do người dân chưa có ý thức về vấn đề bảo vệ tác quyền, phần nữa do các quy định về quyền tác giả, quyền liên quan còn nhiều kẽ hở. “Bao giờ xem - nghe có ý thức?” Đó là trăn trở của biết bao nghệ sĩ làm nghệ thuật chân chính.

Tại Hội thảo về thực thi quyền tác giả, quyền liên quan, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả (Bộ VHTTDL), Bùi Nguyên Hùng từng thừa nhận trên thực tế, hoạt động thực thi quyền tác giả, quyền liên quan tại Việt Nam vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, tình trạng vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan còn diễn ra với những hình thức và mức độ vi phạm khác nhau.

Đặc biệt, theo Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả hiện trạng vi phạm phạm bản quyền - Bảo hộ quyền tác giả trên Internet của Việt Nam hiện đang khá phổ biến.

Với thực này, ông nhận xét, "Internet là thời đại mà những xâm phạm bản quyền ngày càng phát triển về số lượng, quy mô, xuyên biên giới. Với các máy móc công nghệ ngày càng hiện đại, sẵn có trong tay, bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể là đối tượng xâm phạm bản quyền, vi phạm pháp luật".

Trong khi đó, theo ông, cái khó của cơ quan chức năng là không thể xử lý triệt để bởi các trang điện tử nói trên phần lớn sử dụng tên miền quốc tế, sử dụng máy chủ lưu trữ đặt ở nước ngoài…Ngoài ra, đối tượng sở hữu những trang web vi phạm đều ẩn danh hoặc khai báo thông tin không đúng, gây khó khăn trong việc xử lý.

Bên cạnh đó, việc thực thi bản quyền tại Việt Nam vẫn xuất hiện sự chồng chéo trách nhiệm và quyền hạn giữa các nhà quản lý. Pháp luật chưa đầy đủ, hình phạt và mức hình phạt thiếu tính giáo dục, răn đe. Ngay khi các nhà quản lý chưa thể nghĩ ra giải pháp đối phó hành vi xâm phạm bản quyền, người làm nghề chỉ còn biết kêu gọi ý thức và đạo đức nghề nghiệp ở chính những đồng nghiệp của họ. Bởi suy cho cùng, hành vi xâm phạm bản quyền xuất phát từ việc thiếu nhận thức đúng đắn và đầy đủ của đại bộ phận nghệ sĩ hiện nay, mà phần lớn là những người trẻ tuổi. Sự cẩu thả, dễ dãi trong hoạt động nghề nghiệp đã khiến việc “góp nhặt”, sao chép ý tưởng lây lan một cách khó kiểm soát.

Hạ Linh