Tài sản sở hữu trí tuệ (SHTT) hiện được xem là vô cùng quan trọng đối với quá trình hợp tác giao lưu thương mại, văn hóa, giáo dục cũng như khoa học và công nghệ (KH-CN) toàn quốc. Đó cũng chính là tài sản lớn nhất, giá trị nhất của các doanh nghiệp (DN) đổi mới sáng tạo khi thực hiện quá trình khởi nghiệp. Thế nhưng, nhiều năm qua, có một thực trạng chung là các nhóm khởi nghiệp chỉ tập trung vào hình thành DN, kêu gọi vốn đầu tư, mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ SHTT, vẫn còn “thờ ơ” với việc đăng ký SHTT...

Vì vậy, Diễn đàn trí thức khoa học công nghệ với chủ đề “Sở hữu trí tuệ với sáng tạo khoa học & khởi nghiệp" đã được diễn ra thành công. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 60 năm ngày thành lập ngành Khoa học và công nghệ (1959-2019); Ngày hội Phụ nữ khởi nghiệp miền Trung - Tây Nguyên và Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo tỉnh là diễn đàn tri thức khoa học sáng tạo khởi nghiệp với nhiều nội dung bổ ích cho việc ai muốn khởi nghiệp. 

Theo ông Trần Văn Tân - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - trong hội nhập quốc tế sâu rộng, SHTT có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển của các nước trên thế giới đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của việc phát minh sáng tạo khoa học gắn với phát triển doanh nghiệp. Đây là một trong những nội dung quan trọng của FTA song phương và đa phương. Thủ tướng Chính phủ cũng khẳng định, Chính phủ cam kết bảo hộ tối đa quyền SHTT, sáng kiến và ý tưởng khởi nghiệp.

Còn tiến sĩ Lê Ngọc Lâm - Phó Cục trưởng Cục SHTT Bộ Khoa học & Công nghệ - cho rằng, hoạt động đăng ký sở hữu công nghiệp có vai trò rất lớn đối với doanh nghiệp và startup, giúp các đối tượng này có lợi thế cạnh tranh so với những sản phẩm cùng loại, cùng phân khúc. SHTT hiện diện trong hoạt động của doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp khởi nghiệp, dự án khởi nghiệp nói riêng trong kiểu dáng công nghiệp, sáng chế và nhãn hiệu.

Ở Việt Nam, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đang phát triển ngày một mạnh mẽ. Tuy nhiên, các nhóm khởi nghiệp chỉ tập trung vào hình thành DN, kêu gọi vốn đầu tư, mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ SHTT hoặc ngại đăng ký vì nhiều lý do. Hiện 80% DN khởi nghiệp chưa hiểu rõ tầm quan trọng của SHTT trong khởi nghiệp và có quá ít startup chú trọng đến việc đăng ký bảo hộ SHTT cũng như biết cách quản trị thương hiệu. Bởi vậy, các startup rất dễ bị “tổn thương” khi sớm phải đương đầu với việc tranh chấp, kiện tụng.

Trong khi đó, trong năm 2018, Quảng Nam chỉ có 3/1.694 đăng ký kiểu dáng công nghiệp, 162/37.475 đăng ký nhãn hiệu và chỉ có 1 sáng chế, không có đăng ký giải pháp hữu ích trong khi cả nước có 646 sáng chế và 370 đăng ký giải pháp hữu ích.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - ông Trần Văn Tân - cho rằng, các startup cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề pháp lý trong lĩnh vực SHTT để phát triển bền vững, xây dựng thương hiệu ổn định trên thị trường. “SHTT luôn là vấn đề thời sự cấp thiết của cả nước và Quảng Nam. Bởi thực tế nhiều tổ chức, cá nhân, nhà khoa học, các nhà phát minh sáng chế, các nhà hoạt động thực tế rất hăng say nghiên cứu sáng tạo, chế tạo phát triển doanh nghiệp nhưng rất ít quan tâm đến SHTT.

Đây là vấn đề sống còn của sự phát minh sáng tạo và phát triển doanh nghiệp. Cho nên nhiều sản phẩm có chất lượng rất cao có thương hiệu rất nổi tiếng cả trong và ngoài nước nhưng lại mất trắng quyền SHTT của mình”, ông Tân nói và viện dẫn những “bài học” cho Quảng Nam như rượu Hồng Đào (một doanh nghiệp tại Đà Nẵng đã đăng ký), hay thương hiệu bê thui, mì quảng chưa có đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ….

Cũng tại Diễn đàn, các đại biểu Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Quảng Nam, Cục Sở hữu trí tuệ (thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ);… đã trình bày các tham luận như: Quản lý Nhà nước về sở hữu trí tuệ với sáng tạo khoa học kỹ thuật trên địa bàn tỉnh; Khởi nghiệp từ giải pháp sáng tạo kỹ thuật; Một số lưu ý để quản lý, sử dụng hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ; Sở hữu trí tuệ và sáng tạo khoa học kỹ thuật với sự phát triển doanh nghiệp; Sáng tạo và bản quyền.

Hải Tú