Mới đây, ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB) vừa công bố thông tin về việc hoàn thành triển khai các nội dung trọng yếu ILAAP và chuẩn mực Basel III, một trong những chuẩn mực yêu cầu cao về vốn và quản trị rủi ro thanh khoản.

ACB cho biết kết quả rà soát từ tư vấn độc lập KPMG cho thấy ACB đã tuân thủ toàn bộ các cấu phần trọng yếu trong bộ khung quản trị thanh khoản và an toàn vốn theo Basel III.

Ngân hàng cho biết việc hoàn thành Basel III và ILAAP giúp cải thiện khả năng chống chịu trước những rủi ro hệ thống, xử lý khủng hoảng tài chính cũng như cho phép ACB linh hoạt điều chỉnh và tối ưu hóa phương án tăng vốn khi có nhu cầu và chủ động phương án để ứng phó trong điều kiện liên quan đến rủi ro thanh khoản.

Trước ngân hàng ACB, TPBank là ngân hàng Việt đầu tiên công bố đáp ứng chuẩn Basel III. TPBank cho biết ngân hàng đã sớm quan tâm tới việc triển khai và áp dụng Basel III từ năm 2015, thông qua việc tự nghiên cứu và áp dụng nội bộ một số yêu cầu của chuẩn mực này về quản lý rủi ro thanh khoản, như tỷ lệ đảm bảo khả năng thanh khoản, tỷ lệ nguồn vốn ổn định ròng và tỷ lệ đòn bẩy. 

Từ cuối năm 2020, TPBank đã tiếp tục triển khai các cấu phần còn lại của Basel III và tới nay đã hoàn toàn tuân thủ các quy định của tiêu chuẩn này.

Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng cho biết cũng đang trong quá trình triển khai nâng cấp chuẩn mức Basel II lên Basel III như VIB, HDBank, OCB, Nam A Bank,Techcombank, ABBank, LienVietPostBank,...

Cụ thể, ngày 24/2/2022, tại TP.HCM đã diễn ra lễ ký kết giữa Nam A Bank và Công ty TNHH Thuế và Tư Vấn KPMG về triển khai và áp dụng Basel III tại Nam A Bank.

Đại diện Nam A Bank cho biết: "Việc chủ động triển khai và áp dụng Basel III như là lời cam kết mà nhiều năm qua Hội đồng quản trị, Ban Tổng Giám đốc Nam A Bank đã hướng đến cùng thị trường: luôn ưu tiên áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong hoạt động quản lý, kinh doanh của Ngân hàng; việc ứng dụng các chuẩn mực quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế sớm là trách nhiệm của Nam A Bank.

Đồng thời, việc triển khai và áp dụng Basel III sẽ tạo khung quản trị rủi ro vững chắc và khẳng định sự hoạt động minh bạch cũng như thêm nền tảng bền vững giúp cho hoạt động kinh doanh phát triển bức phá mạnh mẽ, an toàn, hiệu quả và bền vững trong giai đoạn chiến lược sắp tới, nhất là trong ngay trong năm 2022, năm rất đặc biệt với Nam A Bank – kỷ niệm 30 năm thành lập Ngân hàng".

Giữa tháng 6/2021, HDBank cũng thông báo đã tiên phong triển khai việc nâng cấp áp dụng tiêu chuẩn Basel II lên Basel III.

Theo đó, ngay từ giữa năm 2019, HDBank đã triển khai việc hoàn thiện và nâng cấp Basel III theo từng hạng mục, trong đó ưu tiên các hạng mục về quản lý rủi ro thanh khoản, quản lý rủi ro thị trường… Ngân hàng đã xây dựng hệ thống phương pháp luận, các chính sách, cơ cấu tổ chức và các công cụ tính toán khá phức tạp nhằm hướng đến triển khai việc nâng cấp chuẩn mực này.

Basel III?

Basel III là phiên bản mới của tiêu chuẩn hoạt động ngân hàng toàn cầu, được ban hành vào năm 2010, nhằm cải tiến phiên bản Basel II, ngay sau khi xảy ra sự kiện khủng hoảng tài chính những năm 2007 – 2009 và được quốc tế khuyến nghị nên áp dụng từ ngày 1/1/2023.

Basel III là chuẩn mực quản trị rủi ro uy tín được áp dụng rộng rãi trên quốc tế và đang được hệ thống ngân hàng Việt Nam hướng tới, thông qua việc nâng cao chất lượng về vốn và năng lực thanh khoản theo yêu cầu của chuẩn mực, giúp ngân hàng trang bị khả năng chống đỡ tốt hơn trước những căng thẳng thanh khoản đồng thời tạo nền tảng cho một hệ thống ngân hàng bền vững có sức chống chịu biến cố, khả năng phục hồi sau biến cố và góp phần ngăn ngừa những tổn thất hệ thống có thể xảy ra.

Theo đó, đối với cấu phần vốn, chuẩn mực Basel III đòi hỏi các ngân hàng phải đáp ứng đồng thời cả tỷ lệ an toàn vốn và các cấu phần vốn lõi cùng các cấu phần vốn đệm dự phòng nhằm đảm bảo dự phòng vốn an toàn hoạt động. Ngoài ra, Basel III còn đưa ra bộ các chỉ số quản lý rủi ro thanh khoản bao gồm: Tỷ lệ dự trữ thanh khoản - LCR; tỷ lệ nguồn vốn ổn định ròng (NSFR) và tỷ lệ đòn bẩy (LR) để tăng sức chịu đựng thanh khoản của ngân hàng trước những kịch bản căng thẳng.

Chuẩn mực yêu cầu cao về vốn và chú trọng quản trị rủi ro thanh khoản như trên nhằm đảm bảo ngân hàng có đủ tài sản có tính thanh khoản cao để đáp ứng nhu cầu thanh khoản, duy trì một cấu trúc vốn bền vững, hạn chế sự phụ thuộc vào các nguồn vốn tài trợ bán buôn ngắn hạn đối với tất cả các khoản mục tài sản nội và ngoại bảng và hạn chế rủi ro của việc tỷ lệ đòn bẩy cao. Nhờ vậy, các nguồn tài trợ vốn thường xuyên của ngân hàng sẽ được duy trì ổn định hơn, giảm nguy cơ vị thế thanh khoản bị xói mòn và ảnh hưởng bất lợi tới hoạt động ngân hàng.

Cụ thể, Basel III yêu cầu các ngân hàng nắm giữ lượng vốn cao hơn và với chất lượng cao hơn nhằm bù đắp những thiệt hại không mong muốn. Điển hình như tỷ lệ vốn cấp 1 tăng từ 4% trong Basel II lên 6% trong Basel III, đồng thời tỷ lệ vốn của cổ đông thường được tăng từ 2% lên 4%.

Bên cạnh đó, Basel III cũng đã yêu cầu bổ sung phần vốn đệm dự phòng tài chính đảm bảo bằng vốn chủ sở hữu là 2,5% và tỷ lệ vốn đệm phòng ngừa sự suy giảm theo chu kỳ kinh tế có thể được thiết lập với tỷ lệ từ 0 - 2,5% tùy theo từng quốc gia. Và phải được đảm bảo bằng vốn chủ sở hữu phổ thông.

Do đó, để áp dụng Basel III, các ngân hàng sẽ phải chuẩn bị một lượng vốn dồi dào, chấp nhận một mức đệm dự phòng lớn hơn để giảm rủi ro trong hoạt động. Việc này sẽ giúp ngân hàng đảm bảo thanh khoản, có đủ đệm vốn dự trữ chống chịu được các biến động bất thường của thị trường. Đồng thời nâng cao được vị thế và uy tín cho ngân hàng, nhờ vậy, có thể dễ dàng tiếp cận thị trường vốn quốc tế.

Hoàng Long (t/h)