Trong số các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của ngân hàng, có thể nói tỷ suất sinh lời là chỉ tiêu quan trọng nhất, trong đó tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu bình quân (Return On Average Equity - ROEA) và tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản bình quân (Return on Average Assets - ROAA) là hai thước đo chủ yếu.

ROEA phản ánh mỗi đồng vốn chủ sở hữu bình quân tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế. Trong khi đó, ROAA phản ánh mỗi đồng tổng tài sản bình quân tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế.

Tỷ suất sinh lời cao nhất không thuộc về nhóm ngân hàng quốc doanh

Bức tranh lợi nhuận quý I các ngân hàng thể hiện sự phân hóa rõ rệt trong tăng trưởng lợi nhuận giữa nhóm ngân hàng tư nhân và quốc doanh. Trong khi lợi nhuận của nhóm ngân hàng quốc doanh gần như đi ngang, thì nhóm tư nhân lại bứt lên khi tăng trưởng lãi lên tới hơn 48%.

3 tháng đầu năm 2022, VPBank là ngân hàng có ROEA cao nhất với 9,56%; LienVietPostbank xếp sau với 8,11% và VIB với 7,25%.

Các ngân hàng cũng ghi nhận tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu bình quân trên 5% có thể kể đến như MBBank đạt 7,02%; ACB đạt 7,06%; SHB với 7,03%; HDBank đạt 6,03%; Vietcombank với 6,98%; Techcombank với 5,75%; MSB đạt 5,09%;…

Trong số các ngân hàng có ROEA cao trên, LienVietPostBank và VIB là hai cái tên mới nổi. Đây cũng là hai ngân hàng có tỷ trọng cho vay trung, dài hạn cao nhất nhì của hệ thống, phần nào lý giải cho đà tăng trưởng mạnh mẽ về lợi nhuận bởi lãi suất cho vay trung, dài hạn thường cao hơn đáng kể lãi suất cho vay ngắn hạn vì phải gánh thêm nhiều rủi ro.

Tại VIB tỷ trọng vốn cho vay trung và dài hạn trong tổng dư nợ với tỷ lệ 61%, giá trị hơn 130.779 tỷ đồng. Cho vay ngắn hạn chỉ chiếm 38% với 81.561 tỷ đồng.

Tương tự tại LienVietPostBank có tỷ trọng cho vay trung, dài hạn chiếm 63%, giá trị hơn 130.661 tỷ đồng. Cho vay ngắn hạn chỉ chiếm 37% với 77.088 tỷ đồng.

Một điểm chung khác là cả hai ngân hàng trên đều đặt trọng tâm vào việc phát triển dư nợ cho vay cá nhân có biên lợi nhuận cao hơn dư nợ vay doanh nghiệp. Chẳng hạn tại VIB, động lực tăng trưởng cho vay khách hàng cá nhân chủ yếu đến từ hai mảng cho vay mua nhà và cho vay mua ô tô.

Đáng nói, các ‘ông lớn’ ngân hàng như Vietcombank, Techcombank, BIDV,… lại ghi nhận tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu bình quân thấp hơn các ngân hàng khác.

Trong khi đó, nhóm cuối về ROEA đa số là những ngân hàng nhỏ như Saigonbank (2,59%), PGBank (2,39%), VietBank (1,55%), NVB (0,48%),…

Đối với chỉ tiêu ROAA, 3 tháng đầu năm 2022, VPBank tiếp tục là ngân hàng đứng đầu với 1,56%, vượt trội so với phần còn lại.

Xếp sau đó là Techcombank với 0,93%, MBB với 0,72% và ACB là 0,62%. Tiếp đó là nhóm VIB (0,57%); Vietcombank (0,55%) và SHB, HDBank cùng đạt 0,51%.

Các ‘ông lớn’ như BIDV chỉ đạt 0,20%; Vietinbank ở mức 0,29% còn thấp hơn cả TPBank (0,44%); Saigonbank (0,40%); Nam A Bank (0,33%);…

Còn nhiều triển vọng trong năm 2022?

Báo cáo chi tiết nhóm ngân hàng vừa cập nhật, Chứng khoán BSC kỳ vọng tốc độ tăng trưởng của ngành ngân hàng sẽ tốt hơn so với dự báo trước, cụ thể lên mức 36,4% so với mức 22,2% trước đó nhờ kinh tế phục hồi sau dịch và mức nền lợi nhuận thấp hơn trong năm 2021.

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), năm 2022 hoạt động kinh doanh các ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì tích cực, trong đó khối tư nhân dự kiến có tốc độ tăng trưởng phục hồi dần về phía cuối năm, điểm rơi lợi nhuận dự kiến vào quý II và quý III.

Trong đó, nhóm ngân hàng thương mại tư nhân lớn sẽ có tốc độ và chất lượng tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn nhóm ngân hàng nhỏ. Các yếu tố hỗ trợ bao gồm chia cổ tức, phát hành riêng lẻ, tăng vốn, nới mức trần sở hữu nước ngoài và phí trả trước phân phối bảo hiểm qua ngân hàng, nhưng vẫn tập trung ở nhóm ngân hàng quy mô vừa trở lên.