Thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao tại nhiệm vụ điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045 và tầm nhìn đến năm 2065, UBND thành phố Hà Nội đã tổ chức lập Đồ án điều chỉnh và Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội đồng thẩm định vào tháng 4/2024. Đồ án này đã được Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội báo cáo Đảng đoàn Quốc hội và Thành ủy Hà Nội đã báo cáo Bộ Chính trị vào tháng 5/2024. Thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, chỉ đạo Thủ tướng Chính phủ, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo nghiên cứu, rà soát, tiếp thu và đã có báo cáo, Bộ Xây dựng đã thay mặt Thủ tướng Chính phủ ký Tờ trình trình Quốc hội để xin ý kiến.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Đồ án Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào năm 2011 tại Quyết định 1259/QĐ-TTg, qua một thời gian thực hiện đã phát huy được hiệu quả và cũng như đóng góp tích cực vào sự phát triển Thủ đô, tuy nhiên trong quá trình thực hiện đã nảy sinh những bất cập. Để đáp ứng yêu cầu phát triển mới, tạo không gian phát triển mới cho Thủ đô, cần thiết phải điều chỉnh Đồ án Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội.

Ông nhấn mạnh: "Lần này chúng ta xác định giai đoạn ngắn hạn đến năm 2030, giai đoạn dài hạn là tới năm 2045 và có tầm nhìn đến năm 2065. Với tầm nhìn quy hoạch đến năm 2065, thành phố Hà Nội là thành phố văn hiến, văn minh, hiện đại và trung tâm động lực thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng cũng như vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước, là thành phố kết nối toàn cầu, có mức sống và chất lượng cuộc sống cao, kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển toàn diện, đặc sắc, hài hòa, tiêu biểu cho cả nước và có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới".

Phát biểu tại Kỳ họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng cho hay, quy hoạch Thủ đô Hà Nội được tổ chức lập và thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật. Quy hoạch đã bám sát vào các nhiệm vụ trong nghị quyết, chủ trương của Bộ Chính trị, Trung ương về định hướng phát triển vùng, định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội - nhất là Nghị quyết 30-NQ/TW về phát triển kinh tế-xã hội vùng Đồng bằng sông Hồng và Nghị quyết 15-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội. Quy trình lập quy hoạch được làm hết sức thận trọng, công phu. 

Đánh giá về nội dung quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, quy hoạch có nhiều đổi mới với tư duy hết sức đột phá. Quan điểm định hướng phát triển được đưa ra như thành phố quay mặt ra sông hay mở rộng các tuyến đường sắt đô thị, phát triển không gian ngầm, giải quyết được các vấn đề về môi trường nước, trong đó, có việc xử lý và làm sạch các dòng sông Nhuệ, sông Tô Lịch, sông Tích và môi trường không khí của Hà Nội...

Quy hoạch cũng đã chú trọng đến tính liên kết vùng và các địa phương xung quanh, trong đó Hà Nội giữ được vai trò trung tâm, động lực để phát triển cho vùng Đồng bằng sông Hồng; vùng động lực của phía bắc. Đồng thời là 1 trong 2 cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt quan trọng về kinh tế bậc nhất của cả nước.

Cùng với đó, quy hoạch có nhiều điểm khác biệt so với một số quy hoạch khác như chú trọng đến văn hóa, di sản, Hà Nội - nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của cả nước, trung tâm đi đầu trong nghiên cứu, sáng tạo; phát huy được các tiềm năng con người, thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Để quy hoạch này thật sự có ý nghĩa và tính khả thi cao, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, phải rà soát để xem xét tính đồng bộ, thống nhất giữa các quy hoạch. Việc trình Quy hoạch Thủ đô Hà Nội và Quy hoạch điều chỉnh chung của Thủ đô cùng lúc điều kiện tốt để chúng ta có dịp rà soát tính đồng bộ, tính thống nhất.

Bên cạnh đó, phải rà soát để tạo sự đồng bộ với cả các quy hoạch chung của cả nước, Quy hoạch tổng thể Quốc gia, Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng, Quy hoạch các ngành quốc gia, Quy hoạch của các địa phương xung quanh.

Đối với vấn đề tổ chức thực hiện quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh, đây là vấn đề lớn, khó, chắc chắn sau khi được Quốc hội cho ý kiến, hoàn thiện lại, Thủ tướng phê duyệt, Hà Nội phải xây dựng một kế hoạch để thực hiện quy hoạch này một cách khả thi nhất. Trong đó có các cơ chế, chính sách đi kèm, cách huy động nguồn vốn, tổ chức triển khai, thứ tự, danh mục dự án ưu tiên... mới có được một Thủ đô Hà Nội trong tương lai như chúng ta mong muốn.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội Hà Nội cùng các cơ quan sẽ hoàn thiện và sớm trình Thủ tướng Chính phủ cùng với TP Hồ Chí Minh. Chính phủ cũng đang đặt ra và cố gắng phê duyệt cả 2 quy hoạch trong tháng 6/2024.

Minh Tú