Tài liệu được Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc (MOST) đưa ra với tiêu đề “Quy định đạo đức cho trí tuệ nhân tạo thế hệ mới” và được soạn thảo bởi Ủy ban quản trị AI, cơ quan trực thuộc Bộ KH&CN. Bộ hướng dẫn được cho là phù hợp với mục tiêu của Bắc Kinh là trở thành nhà lãnh đạo AI toàn cầu vào năm 2030.

Theo quy định của hướng dẫn, con người nên có toàn quyền quyết định và có quyền lựa chọn chấp nhận các dịch vụ AI, thoát khỏi tương tác với hệ thống AI hoặc ngừng hoạt động của nó bất cứ lúc nào. 

Tài liệu nêu ra sáu nguyên tắc cơ bản cho các hệ thống AI, bao gồm việc đảm bảo rằng chúng “có thể kiểm soát được và đáng tin cậy”. Các nguyên tắc khác bao gồm cải thiện phúc lợi của con người, thúc đẩy công bằng và công lý, bảo vệ quyền riêng tư và an toàn, nâng cao trình độ đạo đức. 

Hướng dẫn cũng cấm các sản phẩm và dịch vụ AI tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp và gây nguy hiểm nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, an ninh công cộng hoặc an ninh sản xuất.

 Việc nhấn mạnh vào bảo vệ, trao quyền cho người dùng cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thực hiện quyền kiểm soát nhiều hơn đối với lĩnh vực công nghệ của đất nước.

Theo bà Rebecca Arcesati, chuyên gia phân tích tại Viện nghiên cứu Trung Quốc (Merics), hướng dẫn AI mới là “thông điệp rõ ràng cho những gã khổng lồ công nghệ đã xây dựng toàn bộ mô hình kinh doanh trên các thuật toán khuyến nghị”. Bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư cá nhân và quyền chọn không tham gia vào những quyết định dựa trên AI đều được đề cập trong tài liệu mới.

Năm 2017, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã đặt ra một kế hoạch đầy tham vọng nhằm vượt qua Mỹ để trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu về AI. Giai đoạn đầu của kế hoạch, trong đó chính phủ đóng vai trò chủ đạo, chỉ rõ rằng ngành công nghiệp trong nước phải bắt kịp với công nghệ AI hàng đầu, cũng như các ứng dụng, hướng dẫn đạo đức và khung chính sách liên quan vào năm 2020. Mục tiêu tiếp theo là phải có những đột phá lớn về AI vào năm 2025 và trở thành quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực AI vào cuối thập niên này.

Minh Vân