Quảng Trị: Sáng chế máy làm bún, phở tự động của anh 'kỹ sư làng'

Xưởng cơ khí của anh Bùi Văn Phụng được biết đến là nơi chế tạo máy làm bún, phở, bánh ướt, mỳ quảng các loại liên hoàn bằng hệ thống điện tự động hóa nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất góp phần nâng cao thu nhập cho bà con.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình làm bún ở làng nghề bún truyền thống xã Triệu Sơn, anh Phụng thấu hiểu được "cảnh thức khuya, dậy sớm" và phải trải qua nhiều công đoạn rất vất vả mới ra sản phẩm.

Thời điểm đó nghề làm bún chủ yếu làm bằng thủ công, các dụng cụ để sản xuất rất thô sơ do người dân tự chế tác như: Cối đá, chày gỗ, rổ rá đan bằng tre, lá chuối...

Bên cạnh đó quá trình sản xuất trải qua công đoạn ngâm ủ gạo phụ thuộc rất lớn vào thời tiết. Từ đó, anh nung nấu ý định chế tạo ra máy làm bún nhằm rút ngắn một vài công đoạn để các hộ sản xuất đỡ vất vả.

Năm 1994 anh bắt đầu với ý tưởng tạo ra máy xay gạo thay cho công đoạn giã gạo thành bột bằng cối đá. Học xong lớp 12, không học qua cơ khí cũng như kỹ thuật điện, anh tự tìm hiểu qua tivi, báo, đài, sản phẩm anh sáng chế đầu tay là máy xay gạo chạy bằng máy nổ.

Đến nay anh Phụng đã tự sáng chế, chế tạo ra được chuỗi máy làm bún, phở, bánh ướt liên hoàn bằng hệ thống điện tự động hóa 3 pha.

Từ gạo sau khi được xay thành bột bỏ vào máy liên hoàn thành sản phẩm bún, phở, bánh ướt đạt chất lượng. Hệ thống máy liên hoàn gồm máy đánh bột, ép thành sợi (phở, bún) rồi cuối là nồi luộc sợi chín. Tùy sản phẩm mà hệ thống máy liên hoàn khác nhau ở bộ phận tạo khuôn thành phẩm. 

Hiện tại, anh vẫn đang ấp ủ chế tạo được dàn máy liên hoàn đối với làm bột bánh canh, thay vì từng công đoạn riêng lẽ của từng loại máy độc lập.

Những năm gần đây, do nhu cầu sử dụng bún, phở, bánh ướt, mỳ Quảng các loại...ngày càng nhiều, các dàn máy chế tạo của anh Phụng càng phát huy tác dụng. 

Thời gian đầu, mỗi tháng cơ sở sản xuất 4 dàn máy làm bún, phở tự động để kịp cung cấp. Dần thị trường máy bảo hòa, hiện nay anh chủ yếu sản xuất máy theo đơn đặt hàng. Theo lời anh Phụng, từ năm 2007 đến nay cơ sở của anh đã sản xuất hơn 500 máy các loại: máy tách tạp chất, máy vo gạo, máy xay gạo, bột, máy ép, dàn máy liên hoàn…

Theo anh Nguyễn Cường – Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết: xã Triệu Sơn (huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị) nổi tiếng với 2 làng nghề làm bún truyền thống Linh Chiểu và Thượng Trạch với hơn 100 hộ làm nghề. 

Anh Bùi Văn Phụng là người tiên phong của địa phương chế tạo ra các loại máy sản xuất bún, phở, bánh, bột các loại… giá máy phù hợp với khả năng của người làm nghề. Nhờ sáng chế của anh Phụng, đến nay, ầu hết các hộ làm nghề đều sử dụng loại máy của anh sản xuất.

Nhờ đó nghề làm bún ở xã Triệu Sơn đỡ vất vả hơn, tiết kiệm được công lao động của gia đình. Cơ sở sản xuất cơ khí và xay sát lúa gạo của anh Bùi Văn Phụng đã giải quyết được việc làm cho nhiều lao động địa phương. 

Anh đã đóng góp rất lớn trong việc đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất, góp phần làm nên thương hiệu “bún sạch Vạn Linh” (thôn Linh Chiểu) đạt 3 sao của chương trình OCOP của tỉnh Quảng Trị năm 2019 và nhãn hiệu tập thể “bún Thượng Trạch” năm 2020.

Minh Anh