Lý do lựa chọn tên Phường Tây Hồ: Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại 

Việc lựa chọn tên Tây Hồ cho đơn vị hành chính mới mang ý nghĩa sâu sắc, gắn liền với Hồ Tây - một biểu tượng của Hà Nội đã đi vào truyền thuyết, thi ca và lịch sử hàng ngàn năm. Từ thời Lý – Trần, các vị vua đã chọn nơi đây làm chốn nghỉ dưỡng với nhiều cung điện lộng lẫy như cung Thúy Hoa (nay là khu chùa Trấn Quốc), cung Từ Hoa (nay là khu chùa Kim Liên), điện Thụy Chương (nay là khu Trường Chu Văn An).

Ngày nay, Hồ Tây không chỉ là danh thắng nổi tiếng mà còn quy tụ nhiều di tích lịch sử, khu du lịch, vui chơi giải trí và những biệt thự sang trọng. Tên gọi Tây Hồ không chỉ đảm bảo yếu tố lịch sử, truyền thống văn hóa mà còn phù hợp với nguyên tắc khuyến khích đặt tên đơn vị hành chính cấp xã, phường theo tên của đơn vị hành chính cấp huyện trước sắp xếp.

Vị trí địa lý và quy mô ấn tượng của Phường Tây Hồ 

Phường Tây Hồ có diện tích tự nhiên 10,72 km² và quy mô dân số 100.122 người. Phường giáp với các phường Hồng Hà, Xuân Đỉnh, Nghĩa Đô, Ngọc Hà, Ba Đình, Phú Thượng của thành phố Hà Nội. Đây là sự hợp nhất của nhiều phường cũ, bao gồm:

Phường Nghĩa Đô (Quận Cầu Giấy): Diện tích: 0,29 km²; Dân số: 7.883 người

Phường Phú Thượng (Quận Tây Hồ): Diện tích: 0,45 km²; Dân số: 2.421 người

Phường Nhật Tân (Quận Tây Hồ): Diện tích: 1,19 km²; Dân số: 8.259 người

Phường Tứ Liên (Quận Tây Hồ): Diện tích: 0,14 km²; Dân số: 653 người

Phường Quảng An (Quận Tây Hồ):: Diện tích: 3,45 km²; Dân số: 9.251 người

Phường Xuân La (Quận Tây Hồ): Diện tích: 1,04 km²; Dân số: 17.480 người

Phường Yên Phụ (Quận Tây Hồ): Diện tích: 0,64 km²; Dân số: 6.210 người

Phường Bưởi (Quận Tây Hồ): Diện tích: 1,48 km²; Dân số: 27.797 người

Phường Thụy Khuê (Quận Tây Hồ): Diện tích: 2,04 km²; Dân số: 20.168 người  

Đặc điểm kinh tế - xã hội: Trung tâm văn hóa, du lịch và không gian sống đẳng cấp 

Phường Tây Hồ được định hướng trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch và không gian sống cao cấp của Thủ đô Hà Nội. Nơi đây đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và du lịch, đặc biệt trong lĩnh vực văn hóa và du lịch.

Là nơi hội tụ giá trị văn hóa và ngoại giao, phường Tây Hồ có sự hiện diện của nhiều đại sứ quán và tổ chức quốc tế, tạo nên một cộng đồng đa dạng. Các công trình văn hóa truyền thống như đình, chùa và các lễ hội quanh Hồ Tây góp phần duy trì bản sắc địa phương.

Hạ tầng giao thông hiện đại và đồng bộ là một lợi thế lớn của phường. Các tuyến đường huyết mạch như Võ Chí Công - Cầu Nhật Tân - Võ Nguyên Giáp kết nối trung tâm Hà Nội với sân bay Nội Bài, đồng thời là một phần của vành đai 2. Tuyến Hoàng Quốc Việt (kéo dài) - Nguyễn Văn Huyên (mở rộng) kết nối trực tiếp từ khu vực Cầu Giấy sang khu đô thị Tây Hồ Tây. Tuyến đường Lạc Long Quân - Âu Cơ chạy ven Hồ Tây đang được đầu tư mở rộng, cùng với tuyến An Dương Vương - Nghi Tàm - Yên Phụ, và Cầu Nhật Tân kết nối ra vành đai 3, tạo nên mạng lưới giao thông thuận tiện.

Phường cũng là nơi tập trung các khu đô thị và dự án trọng điểm như Starlake (Tây Hồ Tây), Khu đô thị Ciputra, và Dự án Metro Line số 2 (Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo), hứa hẹn một tương lai phát triển sầm uất.

Kinh tế dịch vụ và du lịch phát triển mạnh mẽ với mật độ cao các cơ sở kinh doanh, dịch vụ, đặc biệt là các ngành liên quan đến du lịch, ẩm thực, lưu trú cao cấp và chăm sóc sức khỏe. Khu vực này thu hút đông đảo người nước ngoài sinh sống và làm việc, tạo nên một cộng đồng quốc tế đa dạng. Nhiều nhà hàng, cà phê, quán bar tập trung dọc các tuyến phố như Tô Ngọc Vân, Xuân Diệu, Quảng An, cùng với hàng trăm cơ sở lưu trú và cửa hàng tiện ích, dịch vụ cá nhân.

Đặc điểm văn hóa - xã hội: Bảo tồn và phát huy giá trị di sản 

Phường Tây Hồ là một phường giàu truyền thống văn hóa - lịch sử, sở hữu nhiều di tích có giá trị lớn về kiến trúc, tín ngưỡng và lịch sử. Nhiều công trình di sản văn hóa vật thể, di tích được xếp hạng cấp Quốc gia và thành phố có thể kể đến như:

Chùa Kim Liên (xếp hạng cấp Quốc gia năm 1962, công nhận là Di tích Lịch sử - Kiến trúc Nghệ thuật Quốc gia đặc biệt).

Đền Thụy Khuê, Đền Vệ Quốc, Chùa Mật Dụng, Đền Đồng Cổ, Chùa Thiên Niên (Trích Sài), Đình An Thái, Chùa Thanh Lâu, Chùa Vạn Ngọc.

Các di tích được xếp hạng theo Nghị Quyết số 24/NQ-HĐND ngày 29/4/2025 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội như: Chùa Quảng An, Chùa Quảng Bá, Đình Quảng Bá, Phủ Tây Hồ, Đình Quán La, Chùa Quán La, Chùa Vạn Niên.

Các lễ hội truyền thống tiêu biểu như Lễ hội của các làng ở phường Bưởi, Lễ hội Đền Đồng Cổ (ngày 4/4 âm lịch - ngày hội thề truyền thống), và Lễ hội Đền Voi Phục (ngày 12 tháng Hai âm lịch) vẫn được duy trì, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương.

Về y tế, phường có các cơ sở y tế lớn như Bệnh viện Tim Hà Nội (cơ sở 2), Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ, cùng nhiều phòng khám chuyên khoa, bệnh viện nhỏ và trung tâm xét nghiệm, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Về giáo dục, phường Tây Hồ có đầy đủ các cấp học từ mầm non đến trung học phổ thông với cơ sở vật chất hiện đại. Tiêu biểu là Trường THPT Chu Văn An, một trong những trường lâu đời và danh tiếng nhất Hà Nội.

Hương Mi