SO HUU TRI TUE
Thứ sáu, 08/11/2024
  • Click để copy

Phường Nghĩa Đô: Buông lỏng quản lý, để di tích lịch sử bị xâm hại nghiêm trọng

16:39, 05/08/2019
(SHTT) – Là di tích lịch sử cấp quốc gia, tôn vinh những anh hùng liệt sỹ hy sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Nhưng khu tưởng niệm những vị đầu bếp bất tử trong vụ "Hà Thành đầu độc” đang bị xâm hại do sự buông lỏng công tác quản lý trật tự đô thị của UBND phường Nghĩa Đô.

Theo đó, khu tưởng niệm ‘Hà Thành đầu độc’ khánh thành ngày 30/8/2016 tại đường Lạc Long Quân, (Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội), vốn được coi là phần liền kề với pháp trường Bãi Bàng năm 1908. Khu tưởng niệm xứng tầm lịch sử, vì nó được dựng nên 108 năm sau sự kiện "Hà thành đầu độc", một khu tưởng niệm với bia ghi công và danh vị các nghĩa sĩ đã được dựng lên tại chính nơi họ từng thọ hình.

Trước đó, như các tư liệu được ghi lại, vụ Hà thành đầu độc nổ ra vào 27/6/1908. Dưới sự chỉ huy của bếp Hiên (Nguyễn Văn Hiên), đội Bình (Nguyễn Trí Bình), đội Nhân (Đặng Đình Nhân), một số quân nhân và đầu bếp người Việt trong quân đội Pháp đã lên kế hoạch tổ chức binh biến để phối hợp cùng nghĩa quân Hoàng Hoa Thám phá thành Hà Nội. Tuy nhiên, bị phát hiện sớm, cuộc nổi dậy chỉ dừng lại ở vụ đầu độc hơn 200 lính Pháp tại Hà Nội và sớm bị dập tắt.

Tùy vào các số liệu, có khoảng 13 - 18 quân nhân và đầu bếp người Việt bị Hội đồng Đề hình kết án xử chém vào năm 1908. Trong đó, đội Nhân, đội Bình và đội Cốc thụ hình đầu tiên tại khu vực Cột cờ Hà Nội hiện nay. Những trường hợp còn lại bị chém rải rác trong nhiều đợt tại vùng Bãi Bàng. 40 trường hợp khác bị kết án khổ sai, một số người cũng mất trong tù.

Sau nhiều đợt tìm kiếm, năm 1988, hậu duệ của một số gia đình đã xác định được một ngôi mộ chung nằm trong vườn của một hộ dân tại Nghĩa Đô là nơi an táng 9 trong số các nghĩa sĩ bị chém ở Bãi Bàng. Riêng thủ cấp 3 quân nhân bị chém đầu tiên (đội Bình, đội Nhân, đội Cốc) cũng được xác định nằm tại một khu đất ở làng Bạch Mai, Hà Nội

Không chỉ với hậu duệ của các nghĩa sĩ tham gia vụ Hà thành đầu độc, vấn đề xây dựng một khu tưởng niệm xứng đáng với sự kiện này cũng là yêu cầu được giới sử học đặt ra từ lâu. Như chia sẻ của nhà sử học Dương Trung Quốc, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử, việc cho tới năm 2008, Hà Nội thiếu vắng khu tưởng niệm này là câu chuyện "100 năm vô lý".

"Bây giờ, sau 28 năm kể từ khi tìm thấy mộ, ước nguyện của chúng tôi đã thành sự thật. Tôi muốn được gửi lời tri ân tới nhân dân Nghĩa Đô, những người vẫn tự nguyện chăm nom, hương khói cho ông tôi và các nghĩa sĩ trong suốt bao năm ròng kể từ khi họ đền nợ nước" – ông Đoàn Văn Tiến, cháu 3 đời của bếp Hiên, nghẹn ngào nói.

Khu tưởng niệm Hà Thành đầu độc được quận Cầu Giấy khởi công xây dựng từ giữa 2016 sau nhiều cuộc họp. Trước đó, đã có những ý kiến đề nghị đưa hài cốt các nghĩa sĩ vào an táng tại một khu vực trong nghĩa trang Mai Dịch và xây kèm một miếu thờ nhỏ, nhưng không thành.

"Chúng tôi cũng được đề nghị đưa hài cốt các cụ lên an táng tại Thanh Tước là nơi rộng rãi, thoáng mát và có thể xây một quần thể xứng tầm. Tuy nhiên, mong mỏi của nhiều gia đình vẫn là đặt khu lưu niệm tại Nghĩa Đô, gần với pháp trường Bãi Bàng cũ, bởi đây cũng là mảnh đất lịch sử mà các cụ nằm xuống"– ông Tiến cho biết.

1

 

Hiện tại, nấm mộ chung của cụ bếp Hiên và 8 đồng chí đang nằm trong khuôn viên một gia đình cách khu tưởng niệm khoảng 200 mét. Chủ nhà cũng thường xuyên tạo điều kiện cho hậu duệ của họ tới đây thắp hương hằng năm.

Riêng nơi an táng 3 nghĩa sĩ tại làng Bạch Mai, theo lời ông Tiến, hậu duệ của gia đình Đội Nhân và Đội Bình từ vài chục năm trước đã đưa di thể của 2 nghĩa sĩ này về an táng tại Thanh Tước và Ứng Hòa (Hà Nội). Đặc biệt, cụ Đội Bình đã được chính quyền địa phương đặt tên cho một xã và xây miếu thờ.

Tuy nhiên, di tích lịch sử này đang bị xâm hại nghiêm trọng bởi sự buông lỏng trong công tác quản lý trật tự đô thị của chính quyền đia phương và sự vô ý thức của những hộ kinh doanh đang hàng ngày tàn phá khuôn viên của khu tưởng niệm.

67525382_1181080138742114_3398145774901526528_n

 

Cụ thể, hiện tại phía cổng chính của khu tưởng niệm hiện có những hàng hoa quả bày bán tràn lan, che ô dù, bàn sạp ngang nhiên che khuất 2 bên cổng chính đường vào khu tưởng niệm. Theo quan sát và tìm hiểu của phóng viên, mặc dù được khóa từ bên ngoài, nhưng phía trong sân lại bày ngổn ngang đủ thứ đồ, thậm trí là xe cộ (được biết là của những hộ kinh doanh bên ngoài gửi - pv). Bên hông của khu tưởng niệm, nơi có lối đi vào khác và được gắn bia “khu tưởng niệm nghĩa sỹ trong vụ Hà thành đầu độc năm 1908” thì nào là xi măng cát sỏi, thậm chí là nhiều xe rác chất đống tạo ra bức tranh nhếch nhác khó tả đối với khung cảnh chốn trang nghiêm và là di tích lịch sử?

2

 

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn T. là người có 2 thân nhân đều là liệt sỹ được ghi tên tưởng niệm tại đây cho biết: “Cá nhân tôi cùng gia đình cũng như người nhà của những liệt sỹ được ghi danh tại đây hết sức bức xúc và không hài lòng với sự buông lỏng trong công tác quản lý của chính quyền sở tại, di tích bị xâm hại có phải do sự thiếu trách nhiệm hay thờ ơ của những vị lãnh đạo địa phương. Hàng năm chỉ sát dịp lễ tết hay ngày 27/7, khu tưởng niệm mới được chăm sóc kỹ càng để các vị lãnh đạo đến dâng hương tưởng nhớ, quay phim ghi hình? Ngoài ra thì khu tưởng niệm trở thành nơi kinh doanh, buôn bán, giữ đồ và trông xe...”

3

 

4

 

Trước thực tế khu tưởng niệm di tích lịch sử đang bị xâm hại, kính mong UBND phường Nghĩa Đô cũng như UBND quận Cầu Giấy cần có hành động cụ thể, kịp thời để trả lại sự tôn nghiêm và nguyên trạng cho di tích này.

Vấn đề xâm hại di tích hiện nay diễn ra muôn hình vạn trạng, do nhiều nguyên nhân như nhận thức hạn chế, do buông lỏng quản lý, do trục lợi… nếu không có biện pháp mạnh thì e rằng sự hủy hoại di tích dưới danh nghĩa trùng tu, tôn tạo sẽ xóa sổ nhiều di tích, nhiều viên ngọc quý nhuốm màu thời gian, ghi dấu tài năng, tâm hồn và trí tuệ của cha ông ta, làm nên bản sắc văn hóa dân tộc sẽ biến mất vĩnh viễn.

Sở Hữu Trí Tuệ sẽ tiếp tục thông tin đến quý bạn đọc.

Bắc Hiệp

Tin khác

Tin tức 2 giờ trước
(SHTT) - Theo đề xuất mới nhất của Bộ Công an, hành vi cầm cố, mượn, cho mượn tài khoản định danh điện tử VNeID để thực hiện hành vi trái pháp luật sẽ bị phạt tới 6 triệu đồng.
Tin tức 2 giờ trước
(SHTT) - Bộ trưởng Đổi mới Canada François-Philippe Champagne cho biết quyết định đóng cửa hai văn phòng của TikTok tại Toronto và Vancouver dựa trên thông tin, bằng chứng thu thập được trong quá trình đánh giá an ninh quốc gia, cũng như ý kiến từ cộng đồng an ninh và tình báo.
Tin tức 2 giờ trước
(SHTT) - Trong bối cảnh ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng; Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Phúc Thọ phối hợp với Phòng TN&MT huyện, đơn vị Trạm Xanh triển khai mô hình phân loại và xử lý rác thải sinh hoạt tại nguồn trên các địa bàn xã, thị trấn.
Tin tức 8 giờ trước
(SHTT) - Nhân kỷ niệm 65 năm hoạt hình Việt Nam (9/11/1959 - 9/11/2024), tối ngày 7/11/2024, Liên hoan phim hoạt hình Dòng khát vọng lần thứ nhất (Timeless Animation Festival 2024 - TAF 2024) đã chính thức được khởi động. Chương trình là sự thể hiện khát vọng mang nét họa bản địa đặc sắc của các nghệ sĩ Việt vươn ra thế giới.
Tin tức 8 giờ trước
(SHTT) - Việc đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông (TTATGT) trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đang ngày càng cho thấy những hiệu quả tích cực.