Thông tin tại Hội thảo, ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, mỗi năm, Việt Nam có khoảng 13 triệu phụ nữ ở giai đoạn tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh (45-69 tuổi) cần được chăm sóc sức khỏe. Sau mãn kinh, phụ nữ có thể sống thêm 20-30 năm, nhưng phải đối diện với rất nhiều vấn đề ở độ tuổi này như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, rối loạn giấc ngủ, cảm giác mệt mỏi, bực bội vô cớ, khô rát âm đạo, giảm ham muốn tình dục, đau cơ-xương-khớp, loãng xương, … gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân dẫn đến các rối loạn tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh là do suy giảm estrogen. Đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên ở phụ nữ. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra rất nhanh và liên tục ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Độ tuổi trung bình bắt đầu giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh là 46, sớm hơn nhiều so với suy nghĩ của các chị em. Mãn kinh xãy ra khi buồng trứng ngừng sản xuất estrogen. Do vậy, một số phụ nữ mãn kinh vì những lý do khác, ngoài quá trình lão hóa tự nhiên. Nhóm này bao gồm phụ nữ dưới 40 tuổi bị suy buồng trứng sớm, hoặc phụ nữ gặp vấn đề sức khỏe gây ra mãn kinh sớm như cắt bỏ buồng trứng sớm để giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, hay điều trị lạc nội mạc tử cung.

Có nhiều giải pháp giúp cải thiện các rối loạn tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, trong đó liệu pháp nội tiết mãn kinh đóng vai trò quan trọng, được nhiều hiệp hội y tế uy tín trên thế giới khuyến cáo là giải pháp đầu tay trong điều trị mãn kinh. Tùy theo từng cá thể, đặc điểm sinh lý, kinh tế xã hội, cũng như trình độ và lối sống, mà mỗi người phụ nữ sẽ có những biểu hiện rối loạn mãn kinh khác nhau. Do vậy, việc lựa chọn giải pháp nội tiết an toàn - cá thể hóa điều trị mãn kinh là vấn đề cần được các chuyên gia y tế và cộng đồng phụ nữ quan tâm.

Lợi ích từ việc sử dụng liệu pháp nội tiết mãn kinh là làm giảm rõ rệt các triệu chứng tiền mãn kinh và giảm nguy cơ mắc bệnh lý thời kỳ mãn kinh như: cải thiện triệu chứng vận mạch (như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, khó chịu); niệu dục (như khô teo âm đạo, ảnh hưởng đến đời sống tình dục); giảm loãng xương và gãy xương; giảm nguy cơ bệnh lý tim mạch, đặc biệt là ở một số phụ nữ bắt đầu liệu pháp nội tiết mãn kinh gần với giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh. Mặc dù vậy, liệu pháp nội tiết mãn kinh vẫn có một số tác dụng không mong muốn như: căng tức vú, chóng mặt, thay đổi kinh nguyệt, tăng nguy cơ gây ung thư vú, huyết khối. Phần lớn các tác dụng phụ không mong muốn này đến từ việc lựa chọn các sản phẩm bổ sung estrogen có đúng, đủ và an toàn không. Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần được thăm khám đầy đủ, làm các xét nghiệm sàng lọc và cân nhắc giữa lợi ích với nguy cơ, trước khi quyết định dùng liệu pháp nội tiết mãn kinh.

Hiện tại ở Việt Nam có nhiều sản phẩm bổ sung nội tiết phù hợp với các chị em mãn kinh, như dạng uống, dạng thuốc bôi ngoài da. Trong đó thuốc bôi ngoài da bổ sung estrogen có nguồn gốc tự nhiên (17beta-estradiol), giống như estrogen trong cơ thể người phụ nữ, giúp hạn chế tác dụng phụ do tránh được hiệu ứng chuyển hóa lần đầu qua gan. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy đường dùng qua da có tỷ lệ thấp về các vấn đề liên quan đến chuyển hoá lipid, rất ít gây ra nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch, đột quỵ như khi dùng dạng đường uống.

Bên cạnh đó, để duy trì chất lượng cuộc sống vui khoẻ phụ nữ mãn kinh cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng ăn uống lành mạnh, tập thể dục tăng cường sức khoẻ, giữ tinh thần khỏe mạnh cùng tâm thế lạc quan, tích cực, thăm khám sức khỏe định kỳ, tham khảo ý kiến bác sĩ về nhu cầu bổ sung nội tiết mãn kinh và thuốc điều trị.

Theo các chuyên gia, mặc dù mãn kinh là điều tất yếu xảy ra, nhưng chị em phụ nữ cũng có thể áp dụng nhiều biện pháp để giảm thiểu và phòng tránh những hậu quả lâu dài của nó. 

Theo TS.BS. Trần Thị Thu Hạnh, Phó Khoa Phụ Nội tiết, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, khi các rối loạn mãn kinh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, phụ nữ cần chủ động tìm đến các chuyên gia y tế sản phụ khoa, chia sẻ và thảo luận về tình trạng của mình để tìm ra các giải pháp phù hợp. Hiện nay, liệu pháp nội tiết mãn kinh là giải pháp điều trị được các hiệp hội y tế uy tín khuyến cáo ưu tiên lựa chọn. Ngoài ra, còn các giải pháp khác như dinh dưỡng, giải pháp không nội tiết, điều trị các bệnh lý khác…Theo các chuyên gia, chăm sóc sức khỏe với phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh không có nghĩa chỉ điều trị các rối loạn bệnh lý mà phải có cả biện pháp dự phòng từ sớm, từ xa. Nghĩa là không đợi cho đến khi bước vào tuổi mãn kinh mới tìm cách điều trị, cần có ý thức bổ sung các yếu tố cần thiết để duy trì sức khỏe, hạn chế tối đa những ảnh hưởng do suy giảm nội tiết gây ra.

Do đó, chị em phụ nữ cần chủ động thực hiện cải thiện chế độ sinh hoạt, cải thiện chế độ tập luyện, ăn uống và bổ sung các vi chất như canxi, vitamin D và những yếu tố nội tiết nội sinh hoặc là nội tiết từ nguồn gốc thực vật. Nếu có những rối loạn, bất thường cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị phù hợp. 

Tại Hội thảo, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của ngành Y tế trong quản lý, giáo dục và chăm sóc sức khỏe phụ nữ mãn kinh, đồng thời hỗ trợ phụ nữ tiếp cận dễ dàng với liệu pháp nội tiết mãn kinh - giải pháp điều trị được nhiều hiệp hội y tế uy tín trên thế giới khuyến cáo sử dụng.

PV