SO HUU TRI TUE
Thứ năm, 28/03/2024
  • Click để copy

Phóng viên tự do và chuyện… húp cháo đi làm báo

15:47, 20/06/2020
(SHTT) - Ngày xưa, Bá Kiến muốn Chí Phèo đi đòi nợ chỉ cần quăng vào mặt hắn mấy đồng. Chí Phèo cầm tiền đi uống rượu, ăn thịt chó đã đời để có dũng khí, để… rạch mặt ăn vạ, để có dũng khí chĩa dao vào mặt con nợ. Nói thẳng ra, hắn được việc nhờ mấy đồng tiền của Bá Kiến.

Ngày nay, những kẻ có dã tâm cũng vứt cho bọn giang hồ một cọc tiền với câu lệnh hãy thanh toán thằng này, con kia. Cầm tiền trong tay, cánh giang hồ máu lửa, có việc gì chúng không dám làm.

Chuyện như bỡn… nhưng muốn ai đó làm cho mình những việc khó, xưa nay thiên hạ vẫn thường dùng cách đơn giản nhất đó là, ném vào mặt “nó” vài đồng. Nói ra mang tiếng thực dụng… chứ đồng tiền dù ít dù nhiều cũng có ý nghĩa khích lệ khủng khiếp lắm.

PHONG VIEN

 

Tôi chẳng dám so sánh chuyện Chí Phèo đi đòi nợ, chuyện giang hồ đi đâm thuê chém mướn với chuyện cộng tác viên, phóng viên tự do (freelancer) đi viết báo. Bởi sứ mệnh của chúng ta rõ ràng khác Chí Phèo và đám giang hồ. Nói theo phong cách “tự sướng” thì sứ mệnh của chúng ta “chân – chính” hơn.

Nhưng hãy nghĩ xem… viết được một bài báo có khó không? Có nguy hiểm như việc đi đòi nợ, đi chém mướn không? Đôi khi, tác giả phải rình rập, dấn thân, cũng có lúc phải đối mặt với nguy hiểm, bị đấm bầm mặt hay bị xúc phạm, dọa nạt là chuyện thường… Chẳng dễ gì lấy được thông tin, bằng chứng để đưa lên mặt báo. Họ đơn thương độc mã, chẳng có ai, chẳng có cơ quan nào bảo vệ. Nói dễ dãi một chút thì nghề báo cũng có phần nào khổ cực, lì lợm và nguy hiểm như công việc đòi nợ thuê, chém mướn…

Vậy mà… những phóng viên freelancer, cộng tác viên có được tòa soạn quẳng trước vào mặt vài đồng để lấy khí thế đi tác nghiệp như Bá Kiến quẳng vài đồng vào mặt Chí Phèo không? Xin thưa là không hề! Cái thân cộng tác viên, phóng viên freelancer chẳng có nổi một đồng lương bèo, một đồng công tác phí khi đi công tác xa, chẳng có lấy một loại giấy tờ công nhận nào đi hành nghề, ngoài cái giấy giới thiệu bé tí, con dấu đỏ khè, oai oách.

PHONG VIEN 1

 

Anh nào chịu chơi thì cứ bỏ tiền túi ra mà “cống hiến” cho tòa soạn. Anh nào nghèo và chịu khổ được thì cứ ăn bờ ngủ bụi, húp cháo đi viết báo. Kiên nhẫn chờ đến ngày lãnh nhuận bút… để rồi có khi tẽn tò với đồng nhuận bút ít ỏi, chẳng đủ đổ xăng.

Xin lỗi! cái cơ chế “biên chế” mà các tòa soạn hay bất kì một cơ quan nhà nước nào đang giết chết tình yêu nghề của chúng tôi. Yêu nghề đến mấy thì chúng tôi cũng phải ăn, phải uống, phải sống mới có sức mà dấn thân, mà cống hiến, mà viết báo chứ. Nghề tức là để nuôi thân mà. Chẳng lẽ chúng tôi phải lấy thân nuôi nghề sao? Nếu không lấy thân nuôi nghề, chúng tôi chỉ còn cách bỏ nghề, đi kiếm việc gì có tiền tức thì để nuôi thân.

Ngày nay, các tòa soạn hay thích thử thách phóng viên. Ai muốn vào biên chế ở một cơ quan phải có những “cống – hiến” nhất định. Cống hiến được hiểu là làm việc không lương, không chế độ, không quà cáp mà có những bài viết hay, tạo được hiệu ứng dư luận, chạy tin giỏi, hoặc là phải mang về rất, rất nhiều tiền… Anh phải đeo cái danh cộng tác viên, phóng viên freelancer đó nhanh thì một, hai, ba năm… Lâu hơn 1 chút thì 4 năm, 5 năm. Thậm chí nhiều hơn. Theo tôi, các tòa soạn đã sai lầm khi nhất định phải đi theo cái cơ chế cũ mòn này. Phóng viên trẻ, cộng tác viên mới chính là những người cần tiền để nuôi nghề nhất. Chẳng biết các tòa soạn nghĩ sao về câu thơ “cơm áo không đùa với khách thơ”.

Muốn vào được một cơ quan báo chí có uy tín bây giờ một là anh phải có tiềm lực về kinh tế, hai là anh phải lì, phải chịu húp cháo đi làm báo. Vào biên chế được 1 cơ quan báo chí không phải là anh có tài nhất, giỏi nhất mà anh phải là đứa chịu khổ giỏi hơn những thằng khác. Một kiểu “sống lâu lên lão làng”.

Nói ra thật buồn cười. Đấy! anh có nhắm chừng anh chịu khổ được 2 năm trở lên không đã, hỡi anh cử nhân báo chí!

Bùi Hợp - Tiểu Minh

Tin khác

Tin tức 5 giờ trước
Hàng trăm doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực dệt may, vật liệu xây dựng, thiết bị gia dụng, điện tử tiêu dùng, máy móc,.. của Trung Quốc đến Việt Nam tìm kiếm khách hàng tiềm năng.
Tin tức 6 giờ trước
(SHTT) - Ngày 28/3, UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 93/KH-UBND về việc tuyển sinh vào 10 trung học phổ thông năm học 2024-2025.
Tin tức 7 giờ trước
(SHTT) - Huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh đạt chuẩn NTM năm 2021. Phát huy kết quả đạt được, huyện tiếp tục xây dựng NTM nâng cao, đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Tin tức 7 giờ trước
(SHTT) - Trong 3 ngày 28, 29, 30/3, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị Sở hữu trí tuệ 2024 và các sự kiện bên lề.
Tin tức 9 giờ trước
(SHTT) - Theo hướng dẫn từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, thí sinh đang học lớp 12 sẽ thực hiện đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5-10/5 theo hình thức trực tuyến. Trước đó, thí sinh sẽ được đăng ký thử từ ngày 24/4-28/4.