Được biết, Giải thưởng Tạ Quang Bửu là giải thưởng của Bộ KH&CN do Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia làm Cơ quan thường trực được tổ chức hàng năm nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, góp phần thúc đẩy khoa học công nghệ Việt Nam hội nhập và phát triển. 

Những lĩnh vực được tôn vinh trong Giải thưởng này là Toán học, Khoa học máy tính và thông tin, Vật lý, Hóa học, Khoa học Trái đất và môi trường, Khoa học sự sống – Y sinh Dược học, Khoa học sự sống – Sinh học Nông nghiệp, Cơ học. Sau 4 năm, Giải thưởng Tạ Quang Bửu ngày càng khẳng định được uy tín trong cộng đồng khoa học Việt Nam, được các nhà khoa học quan tâm và ủng hộ. 

Mới đây, vào ngày 18/5, lễ trao giải 2017 đã được diễn ra với sự tham gia của Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ; Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT Quốc hội Phan Xuân Dũng…Đặc biệt, tham dự Lễ trao Giải thưởng còn có GS. TS. Pierre Darriulat, người đã đồng hành cùng Giải thưởng Tạ Quang Bửu suốt 3 năm qua.

Vượt qua nhiều hồ sơ đăng ký, 2 nhà khoa học đã nhận được giải thưởng danh giá này chính là PGS.TS. Nguyễn Sum, Trường Đại học Quy Nhơn, lĩnh vực Toán học (Công trình: Nguyễn Sum, 2015. On the Peterson hit problem, Advances in Mathematics, Vol. 274, 432–489) và GS.TS. Phan Thanh Sơn Nam, Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Tp. HCM, lĩnh vực Hóa học (Công trình: Giao H. Dang, Thinh T. Dang, Dung T. Le, Thanh Truong, Nam T. S. Phan, 2014. Propargylamine synthesis via sequential methylation and C-H functionalization of N-methylanilines and terminal alkynes under metal-organic-framework Cu2(BDC)2(DABCO) catalysis, Journal of Catalysis, Vol. 319, 258–264).

Sau khi trao giải cho 2 nhà khoa học, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã có buổi phát biểu, đánh giá về sự phát triển khoa học công nghệ tại Việt Nam.

Phó Thủ tướng đề cao sự đổi mới đáng mừng của KHCN trong nước và sự đóng góp của những gương mặt trẻ, những người trong giới khoa học không chuyên, những bạn trong cộng đồng startup và đặc biệt là các doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng: "Nếu khoa học không phát triển, đất nước Việt Nam sẽ tụt hậu". Tuy nhiên bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng đưa ra những con số cho thấy sự khiêm tốn của sáng chế Việt Nam. 

Cụ thể, số công trình được công bố trên tạp chí khoa học được công nhận bởi Viện ISI của Việt Nam trong 5 - 6 năm qua tăng hơn 20%, nhưng mới chỉ bằng 1/3 Thái Lan, 1/4 Malaysia, 1/5 Singapore. Bằng sáng chế được cấp của Việt Nam tăng 60% mỗi năm, tuy nhiên chỉ bằng 1/3 của Thái Lan, 1/11 Malaysia, 1/30 Singapore, 1/1240 của Hàn Quốc và 1/3170 của Trung Quốc. 

Chính vì vậy Phó Thủ Tướng yêu cầu công khai minh bạch tất cả các khâu từ lúc đặt ra đề tài, cho đến quá trình làm, lấy ý kiến phản biện và kết quả. Mục đích của việc làm này là đưa những đề tài tốt ra xã hội để ứng dụng và nhìn nhận, đánh giá lại những đề tài không thiết thực.

Cùng với đó, Phó thủ tướng cho rằng cần tạo môi trường và những hỗ trợ cần thiết để các sinh viên trẻ sẵn sàng cống hiến cho khoa học, khởi nghiệp sáng tạo. Bộ KH&CN cần đặc biệt chú trọng tới việc phát triển cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp, start-up theo đúng quan niệm quốc tế.

• Toàn cảnh lễ trao Giải thưởng Sáng tạo khoa học - công nghệ Việt Nam và Giải thưởng WIPO 2016
• Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh
• Bộ trưởng Bộ TT&TT gửi thư chúc mừng nhân ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5

PV