Bệnh đái tháo đường type 2 được biết sẽ phát triển khia các tế bào beta sản xuất insulin trong tuyến tụy bị rối loạn chức năng, dẫn đến mức đường huyết tăng cao trong thời gian dài. Cuối cùng, các tế bào beta quan trọng đó bắt đầu chết và cơ thể không thể tái tạo chúng một cách hiệu quả.

Nắm chắc được quy trình này, nhóm nghiên cứu quốc tế đã tập trung vào một loại protein cụ thể được gọi là ChREBP (protein liên kết yếu tố phản ứng carbohydrate). Protein này có thể được biểu hiện dưới hai dạng: ChREBP-alpha và ChREBP-beta.

Theo các nhà nghiên cứu, khi có lượng đường trong máu cao, tế bào beta dựa vào ChREBP-beta để tái tạo. Tuy nhiên, trong trường hợp mắc bệnh đái tháo đường type 2, lượng đường huyết cao liên tục dẫn đến biểu hiện quá mức của ChREBP-beta, cuối cùng giết chết nhiều tế bào beta hơn mức có thể được sản xuất.

Mặt khác, ChREBP-alpha đã được chứng minh là có khả năng bảo vệ phần nào khỏi thiệt hại do ChREBP-beta biểu hiện quá mức. 

Hai dạng ChREBP này hoạt động song song với nhau để duy trì chức năng tế bào beta khỏe mạnh. Nghiên cứu mới này đã tìm hiểu cách khôi phục sự cân bằng đó như một phương pháp điều trị giả định cho bệnh đái tháo đường type 2.

Bên cạnh việc ngăn chặn các tác động độc hại của hoạt động ChREBP-beta quá mức, các nhà nghiên cứu lại phát hiện ra những tác động có lợi từ việc biểu hiện quá mức này đến từ việc kích hoạt một protein khác (được gọi là nhân tố hạt nhân-erythroid factor 2 -Nrf2.

Nrf2 bảo vệ tế bào khỏi tác hại của quá trình oxy hóa và có một số loại thuốc được thiết kế để kích hoạt Nrf2 hiện đang trong giai đoạn đầu của các thử nghiệm lâm sàng trên người. 

TS. Donald Scott, một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết, những loại thuốc mới này có thể được dùng như phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường type 2 trong tương lai.

Khám phá thú vị này tạo ra cơ hội để phát triển các tác nhân điều trị nhắm vào cơ chế phân tử này, ngăn chặn hiệu quả quá trình sản xuất ChREBP-beta và do đó bảo tồn khối lượng tế bào beta. 

Điều này không chỉ giải quyết những thách thức của việc điều trị bệnh đái tháo đường trong nhiều năm qua mà còn ngăn chặn sự phụ thuộc insulin của người bệnh đái tháo đường type 2, tác động đáng kể đến kết quả điều trị và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Minh Anh