Phát hiện mới đem lại hi vọng triệt tiêu bệnh dại
Bệnh dại giết chết gần 60.000 người mỗi năm, chủ yếu ở các khu dân cư với điều kiện sống thấp và khu vực nông thôn. Phát hiện mới này mở ra hi vọng về khả năng điều chế vắc-xin, bao gồm vắc-xin uống cho chó - chịu trách nhiệm cho phần lớn truyền bệnh sang người.
Nghiên cứu được thực hiện bởi một nhóm các nhà khoa học tại Đại học Monash và Đại học Melbourne cung cấp thông tin quan trọng về cách thức vi-rút dại nhắm vào cơ thể. Các nhà nghiên cứu tin rằng họ là những người đầu tiên quan sát cách thức một loại protein đặc biệt do vi-rút dại tạo ra liên kết với một protein tế bào quan trọng được gọi là Stat1, ngăn chặn các phần chính của phản ứng miễn dịch. Phát hiện này đã cho phép họ tạo ra một phiên bản vi-rút biến đổi, dễ bị tổn thương - có thể được sử dụng để tạo ra một loại vắc-xin sống mới, an toàn và hiệu quả.
Bác sĩ Greg Moseley, từ Viện khám phá sinh học Monash, một trong các tác giả chính của nghiên cứu cho biết họ đã thay đổi trình tự và cấu trúc của protein trong vi-rút dại. Vi-rút sau sửa đổi vẫn có thể sinh sản, nhưng không còn khả năng ngăn chặn các cơ chế miễn dịch chống vi-rút mạnh, ông nói thêm. Nó bị suy yếu và cũng sẽ tạo ra phản ứng miễn dịch rất mạnh. Nếu được ứng dụng thành công trong điều chế vắc-xin, vi-rút này sẽ hỗ trợ các tế bào chống lại sự lây nhiễm của bệnh dại.
Các nhà khoa học đang lên kế hoạch thử nghiệm những sửa đổi này trong các chủng vắc-xin chống bệnh dại. Nếu thành công - và nếu vượt qua các rào cản pháp lý - một loại vắc-xin mới có thể được sử dụng bằng đường uống cho chó thông qua nước ống của chúng.
“Nếu chúng tôi đưa được loại vi-rút với khả năng miễn dịch đủ cao vào quần thể chó, bệnh dại sẽ chết”. Tiêm vắc xin uống trực tiếp với mức độ an toàn và hiệu quả cao cho chó sẽ góp phần rất lớn trong việc loại bỏ căn bệnh nguy hiểm này, Moseley nói.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có tới 99% trường hợp trong đó chó nhà là nguồn truyền virut dại cho người. Bệnh hầu như luôn luôn gây tử vong sau khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Ngay cả khi bệnh nhân được điều trị y tế nhanh chóng, chi phí điều trị phơi nhiễm bệnh dại cũng thường rất đắt đỏ. Năm ngoái, WHO đã công bố một chiến lược toàn cầu với mục đích loại bỏ bệnh dại ở chó vào năm 2030. Những nỗ lực của chính phủ để giải quyết căn bệnh này đã bị cản trở do thiếu kinh phí và thực hiện kém. Sarah Cleaoween, giáo sư dịch tễ học so sánh tại Đại học Glasgow, cho biết việc phát triển loại vắc-xin uống mới cho chó có thể cung cấp một công cụ bổ sung hữu ích trong việc chống lại bệnh dại - đặc biệt là ở những khu vực mà việc tiêm chích chó là thách thức.
Nguyên Mừng