Ông Nguyễn Văn Dũng là Chi hội trưởng Chi hội Nông dân ấp Bình Phú, xã Bình Thủy, huyện Châu Phú, An Giang - Chủ nhiệm CLB nông dân sáng tạo Nông Phú - An Giang. Với những sáng chế của mình, ông được bà con gọi bằng cái tên trìu mến “Tám Thơ chế máy”.

Ông Tám Thơ vốn lớn lên trong gia đình đông anh em ở xứ cù lao Bình Thủy (huyện Châu Phú, An Giang), cái ăn, cái mặc còn khó huống hồ cái chữ. Vậy nên, dẫu cố gắng bám trường, bám lớp nhưng chỉ tới lớp 9, ông buộc phải bươn chải cuộc sống mưu sinh. Cái cày, cái cuốc, ruộng lúa, bờ đê đã quen với ông từ dạo ấy. Cuộc sống vất vả đã giúp ông cố gắng làm lụng và rèn ý chí vươn lên trong cuộc sống. Công việc đồng áng cực nhọc khiến ông nhiều đêm trằn trọc, suy tư làm sao để giảm bớt sức người, máy móc phải phục vụ con người chứ làm ruộng tay chân mãi sao phát triển.

Năm 2007, người nông dân ở xã Bích Thủy tập trung trồng nhiều cây Mè đen. Cây Mè đen là loại cây trồng chịu úng kém nên nông dân cần làm rãnh thoát nước để chống úng. Tuy nhiên, chi phí làm rãnh thoát nước bằng thủ công như đào mương bằng len, cuốc thì chi phí nhân công cao, trong khi lao động ở địa phương thì thiếu. Từ những yêu cầu, đòi hỏi thực tế ông Nguyễn Văn Dũng đã tìm tòi và đã sáng chế ra một máy đánh rãnh thoát nước có công suất 15 mã lực từ 1 máy xới tay hai bánh của gia đình. Công suất máy đánh rãnh một ngày đạt từ 1 đến 2 hecta gấp 40 lần nhân công lao động thủ công mà chi phí lại thấp (khoảng 30% so với lao động thủ công).

Về việc gieo giống cho cây Mè đen cũng gặp nhiều khó khăn vì hạt Mè nhỏ nên việc gieo giống bằng phươg pháp thủ công (sạ bằng tay) rất khó đều dẫn đến năng suất thấp. Một lao động gieo sạ 1 ngày được khoảng 1 đến 1,5 hecta nếu thời tiết thuận lợi. Từ khó khăn đó ông Nguyễn Văn Dũng đã sáng tạo ra 1 máy sạ Mè có công suất 1 ngày đạt từ 05 đến 07 hecta với 01 lao động. Giải pháp đó giúp giảm được lượng giống, chi phí và đẩy nhanh được tiến độ xuống giống; mè sạ đều giúp tăng năng suất, sản lượng.

Nghe tin Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang tổ chức Hội thi sáng tạo kỹ thuật, ông Nguyễn Văn Dũng đăng ký dự thi 2 giải pháp là máy đánh rãnh thoát nước và máy sạ Mè. Kết quả máy đánh rãnh đạt được giải khuyến khích hội thi sáng tạo kỹ thuật năm 2010.

Ông Dũng cũng cho biết, năm 2005, dân trong vùng thu hoạch lúa bằng máy phóng thủ công, sử dụng sức người là chính, chi phí thuê máy khá cao, lúa thường bị rơi vãi, hao hụt nhiều.

Sau nhiều lần suy nghĩ, ông Dũng bắt đầu tìm mua máy khoan, máy nổ, máy tiện, rồi tự mày mò học cách sử dụng để… chế tạo máy phóng lúa, gặt đập liên hợp. 

Chiếc máy được thiết kế to gần bằng máy suốt lúa, bên trong có lắp các bộ phận: vòi hút, giần sàng, giàn tách hạt lúa, tách tạp chất… Khi vận hành, lưỡi cắt dưới gầm hạ xuống cắt gốc rạ, vòi hút ở đuôi máy chuyển động qua lại để hút những hạt lúa rơi từ mặt đất lên máy, đi qua hệ thống sàng những hạt lúa to, chắc sẽ được tách riêng đổ vào thùng chứa để thu hồi lại, tránh thất thoát lúa và trừ được nạn lúa cỏ, lúa lẫn tạp trong những vụ canh tác sau.

Lý do người dân tìm đến mua máy phóng lúa của ông Dũng, bởi nó có nhiều ưu điểm vượt trội: Độ bền cao, ít phải sửa chữa, chỉ tốn 15 lít dầu/ha, phóng lúa được 3,5 – 4ha/ngày; hoạt động được trong điều kiện còn sương sớm, lúa ngã hoặc đất sình lầy. Đặc biệt, tỷ lệ hao tốn chỉ khoảng 3 giạ lúa/ha, hạt lúa sạch đẹp hơn và tránh thất thoát trên 700.000 đồng/ha. Một ưu điểm quan trọng nữa là máy của ông Dũng rẻ hơn máy Trung Quốc sản xuất khoảng 40 triệu đồng và rẻ hơn tới 300 triệu đồng so với máy phóng lúa của một số nước.

Không dừng ở việc chế tạo máy phục vụ SXNN, từ nhu cầu thực tế trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân, ông Dũng còn sáng chế xe chữa cháy mi-ni di động thiết kế đơn giản, gọn nhẹ, đáp ứng nhu cầu phun nước chữa cháy ban đầu để chờ xe chữa cháy chuyên dụng.

Mới đây, ông Dũng còn chế tạo thành công máy hút rác nhỏ gọn thích hợp thu gom rác ở sân trường, cụm dân cư hay các khu chợ nhỏ. Máy di chuyển, hút, thổi nhờ vào động cơ xăng 10 mã lực, mỗi giờ có thể hốt rác trong phạm vi 1.500m2, chỉ tốn khoảng 1 lít xăng. Các loại rác như: lá cây, bọc ny-lon, chai nhựa, giấy… đều được hút vào thùng chứa có dung tích 0,7m3.

Hơn 10 năm làm “kỹ sư chân đất”, từ những sáng chế của mình, ông Dũng đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen về thành tích “Tiêu biểu trong công tác xây dựng Hội và phong trào ND giai đoạn 2010-2015, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”. Ông Dũng là 1 trong 17 cá nhân tiêu biểu của cả nước được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vinh danh tại lễ “Tôn vinh hợp tác xã, tổ hợp tác tiêu biểu và ND có sáng chế, sáng kiến năm 2016”.

• Giải thưởng sáng chế TPHCM: Vinh danh 7 sáng chế ấn tượng nhất năm

• Tiến sĩ trẻ Vòng Bính Long: Chủ nhân của 5 bằng sáng chế và 15 bài báo quốc tế

• Sáng chế mới của Hyundai và Kia giúp hạn chế điểm mù và tối ưu tầm nhìn trên xe

Thanh Tú (t/h)