Đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng giao thông, xa rời mảng kinh doanh cốt lõi?

Mới đây, Liên danh Tổng Công ty Vinaconex - Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Trung Chính (Trung Chính) đã trúng gói thầu đầu tiên trong 3 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam phía Đông với gói thầu XL-03, dự án xây dựng đoạn đườg Phan Thiết – Dầu Giây, có giá trị là 2.300 tỷ đồng (đã bao gồm thuế VAT, dự phòng).

Dự án sử dụng ngân sách Nhà nước này có thời gian thực hiện hợp đồng là 24 tháng.

Được biết, gói thầu xây lắp số 3 chính là hạng mục có giá trị lớn nhất tại Dự án này với tổng mức đầu tư lên tới 12.577,5 tỷ đồng.

Tính đến nay, trên cương vị nhà thầu, nhà đầu tư, Vinaconex đã từng tham gia hàng loạt các dự án giao thông như với giá trị khủng như: Cao tốc Láng – Hòa Lạc (nay là Đại lộ Thăng Long), cao tốc Nội Bài – Lào Cai, Cầu Giẽ - Ninh Bình, Hà Nội – Bắc Giang, HÀ Nội – Hải Phòng, cầu Nhật Tân,…

Nổi bật nhất là Dự án mở rộng và hoàn thiện đường cao tốc Láng – Hòa Lạc với tổng mức đầu tư 7.527 tỷ đồng, giá trị thực hiện 6.120 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Vinaconex cũng thực hiện gói thầu A8 trong Dự án cao tốc Nội Bài – Lào Cai có giá trị 1.627 tỷ đồng, dài gần 30km và là vị trí đấu nối với đường cao tốc Côn minh – Hà Khẩu – Trung Quốc.

Và gần đây nhất là gói thầu lớn nhất cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết vừa được triển khai vào 30/9, điều này cho thấy song song với lĩnh vực truyền thống và cốt lõi là xây dựng và đầu tư bất động sản,.. thì Vinaconex đã lấn sân sang lĩnh vực hạ tầng giao thông từ nhiều năm qua.

Có thể nói, Vinaconex là một “ông lớn” trong ngành xây dựng, đồng thời cũng đặt mục tiêu trở thành doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản tại Việt Nam và coi đây là 2 lĩnh vực chủ đạo.

Tham vọng này được thể hiện rõ nét qua câu nói của ông Đào Ngọc Thanh, đại diện nhóm nhà đầu tư An Quý Hưng, ngay trước thềm được bầu làm Chủ tịch HĐQT Vinaconex, khi ông Thanh phát biểu muốn “đưa tên của Vinaconex lên trên các tòa nhà”.

Vì vậy, khi Vinaconex có xu hướng chuyển hướng mạnh sang mảng hạ tầng giao thông với hàng loạt dự án lớn, quy mô mỗi dự án lên đến vài nghìn tỷ đồng thì liệu rằng, việc tham gia đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông và đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực này có khiến Vinaconex xa rời giá trị cốt lõi và mục tiêu trở thành một doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực xây dựng?

Xét về nguồn thu từ các lĩnh vực mà Vinaconex đầu tư cho thấy, tổng cơ cấu doanh thu những năm gần đây có chiều hướng đi xuống.

Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2018 đạt 9.731 tỷ đồng, đến quý II/2020 chỉ đạt gần 2.534 tỷ đồng. 

Trong 6 tháng đầu năm nay, đạt tỷ lệ lớn nhất trong cơ cấu doanh thu của doanh nghiệp là hoạt động xây lắp với 1.511 tỷ đồng, chiếm gần 60% tổng doanh thu. Đứng thứ hai đến từ hoạt động doanh thu sản xuất công nghiệp với hơn 424 tỷ chiếm 16,8 %, thứ ba là doanh thu từ dịch vụ thuê, cung cấp dịch vụ và doanh thu khác đạt gần 441 tỷ đồng, chiếm 17,4 %.

Đáng chú ý, doanh thu từ hoạt động kinh doanh bất động sản chỉ sếp thứ 4 trong 5 lĩnh vực mang lại nguồn thu cho Vinaconex, đạt 105,5 tỷ đồng, chỉ chiếm gần 4%. Cuối cùng, đem lại nguồn thu ít nhất từ hoạt động giáo dục, chỉ đạt 51,9 tỷ  đồng, chiếm vỏn vẹn 2,1% trong cơ cấu doanh thu.

Từ số liệu trên cho thấy, chiếm tỷ lệ lớn nhất là lĩnh vực xây dựng với 60% tổng doanh thu, con số này cho thấy đây vẫn là lĩnh vực chủ đạo của doanh nghiệp. Tuy nhiên, số liệu báo cáo kết quả kinh doanh những năm gần đây, nguồn thu từ lĩnh vực chủ đạo này có chiều hướng đi xuống. Cụ thể, năm 2018 đạt gần 5.785 tỷ đồng, năm 2019 đạt 5.225 tỷ đồng và đến 6 tháng đầu năm 2020 giảm xuống chỉ còn gần 2.534 tỷ đồng.

Tương tự, trong lĩnh vực bất động sản, doanh thu năm 2019 đạt 2.063 tỷ đồng, đến 30 tháng 6 năm nay chỉ còn 105,6 tỷ đồng. Hai lĩnh vực then chốt, nhưng doanh thu ngày 1 tụt giảm, trong khi doanh nghiệp này đã có xu hướng chuyển dịch tham gia đàu tư hạ tầng. Sự thay đổi này cho thấy, Vinaconex đang có xu hướng xa rời mảng kinh doanh cốt lõi của mình.

Vinaconex rút khỏi dự án Spendora Bắc An Khánh

Được biết, Vinaconex vừa bước qua giai đoạn tái cấu trúc, sau thông tin công bố hoàn tất giao dịch chuyển nhượng toàn bộ cổ phần góp tại Công ty liên doanh TNHH Phát triển đô thị mới An Khánh (An Khánh JVC). Theo đó, An Khánh JVC không còn là công ty liên kết của Vinanconex.

An Khánh JVC được thành lập năm 2006, là chủ đầu tư dự án dự án khu đô thị mới Bắc An Khánh (Splendora) với tổng vốn đầu tư khoảng 2 tỷ USD, diện tích hơn 264 ha. Sau khi hoàn thành giai đoạn một vào năm 2013, bị đình trệ gần 5 năm do các nguyên nhân từ thị trường và nội bộ doanh nghiệp.

Ban đầu dự án do liên doanh giữa Vinaconex và Posco E&C, mỗi bên nắm giữ 50%. Đầu năm 2018, Posco E&C (Hàn Quốc) đã chuyển nhượng 50% phần vốn góp với giá hơn 680 tỷ đồng cho Công ty CP Địa ốc Phú Long.

Sau đó, các nhóm cổ đông mới tham gia Vinaconex và xảy ra mâu thuẫn nên dự án cũng không được triển khai, dẫn tới khó khăn về dòng tiền. Trong khi đó, khoản nợ vay tài chính của An Khánh JVC đến nay đã là 3.406 tỷ đồng. Số tiền này làm phát sinh chi phí tài chính hàng năm rất lớn, tăng áp lực tài chính và tăng số lỗ lũy kế của công ty.

Điều này cũng gây ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu đầu tư bất động sản của Vinaconex trên thị trường, nhất là tại một dự án vốn được đánh giá tiềm năng như khu đô thị mới Bắc An Khánh. Vì vậy, Vinaconex đã quyết định thoái toàn bộ vốn khỏi dự án này.

Cùng với việc Vinaconex thoái vốn khỏi An Khánh VJC, hai cổ đông Star Invest và BĐS Cường Vũ đã bán ra toàn bộ gần 29% cổ phần tại Vinaconex để giảm tỷ lệ sở hữu về 0%.

Ngay sau đó, hai thành viên HĐQT Vinaconex gồm ông Nguyễn Quang Trung và ông Thân Thế Hà đồng thời xin từ chức từ ngày 7/9. Ngoài ra, thành viên Ban kiểm soát Nguyễn Xuân Đại cũng từ chức vì lí do cá nhân.

Có thể nói sau khi rút lui khỏi dự án trên, Vinaconex có thể tránh việc bỏ thêm lượng vốn rất lớn vào mảng kinh doanh bất động sản, đầu tư vào các dự án tiềm năng khác của Công ty. Đặc biệt việc thoái vốn khỏi  An Khánh JVC giúp doanh nghiệp này có thêm nguồn lực để tham gia đầu tư các dự án hạ tầng giao thông, vốn đang được cho là một hướng đi mới của Vinaconex khi lĩnh vực xây dựng và bất động sản của doanh nghiệp này đều đang gặp nhiều khó khăn.

Hà Lê