Marvel thắng kiện bản quyền về siêu anh hùng

Vào năm 2011, Marvel đã giành chiến thắng trong vụ kiện giữ lại bản quyền những nhân vật siêu anh hùng như Spider man (Người nhện) hay The incredible hulk (Người khổng lồ xanh).

Cụ thể, vào năm 2010, Marvel đã bị gia đình của Jack Kirby - đồng tác giả những bộ truyện về siêu anh hùng - khởi kiện, đòi bồi thường bản quyền cho những sáng tác của ông trong suốt khoảng thời gian từ năm 1958 đến 1963.

Hàng loạt nhân vật siêu anh hùng trong các quyển truyện tranh nổi tiếng của Marvel như Ironman (Người sắt), The fantastic four (Bộ tứ siêu đẳng), X-men (Dị nhân), The avengers (Những kẻ báo thù), Ant-man(Người kiến),… đã được đưa vào danh sách khởi kiện.

Tuy nhiên, Colleen McMahon, vị thẩm phán tại tòa án khu vực ở New York, cho biết tất cả hợp đồng đều cho thấy mọi sáng tác của Kirby chỉ đơn giản là “làm thuê” và lãnh tiền công từ Marvel.

Bà dẫn chứng ra rằng Kirby (đã qua đời vào năm 1994) cũng đã ký kết một thỏa thuận bằng văn bản vào mùa xuân năm 1972 rằng ông không có quyền giữ lại quyền sở hữu các tác phẩm. Tất cả sáng tác của Kirby chỉ là “làm thuê” cho Hãng Marvel nên nó thuộc quyền sở hữu của Marvel.

Marvel từng suýt mất bản quyền tất cả siêu anh hùng vào tay Sony

Cách đây 20 năm, vì làm ăn thua lỗ Marvel đã đề nghị bán bản quyền toàn bộ các nhân vật siêu anh hùng của mình cho Sony với mức giá rẻ không tưởng.

Thập niên 90 là thời điểm đen tối của Marvel vì bế tắc trong kinh doanh, studio đứng bên bờ vực phá sản.

Những bộ phim dựa trên truyện tranh Marvel trước đây như Howard the Duck, The Punisher hay Captain America (1990 đều) thất bại thảm hại về cả doanh thu lẫn chất lượng chuyên môn. Bản Fantastic Four năm 1994 thậm chí còn không được ra mắt vì quá tệ.

Để cứu vãn tình hình tài chính bết bát, Marvel đành rao bán tất cả “con cưng” của mình. Hãng bán thành công bản quyền X-Men, Fantastic Four cùng một số nhân vật khác cho 20th Century Fox và Universal. Tuy nhiên loạt siêu anh hùng còn lại của hãng vẫn “tồn kho”.

Vì vậy khi Sony liên lạc ngỏ lời mua bản quyền Spider-Man, Marvel đã đưa ra mức giá không tưởng cho bản quyền tất cả nhân vật của hãng là 25 triệu USD, chỉ bằng 1/7 kinh phí sản xuất phim Iron Man sau này. Dù vậy Sony vẫn kiên quyết từ chối thương vụ và chỉ bỏ ra 10 triệu USD để mua bản quyền Spider-Man.

Marvel nỗ lực để lấy lại bản quyền X-Men và Fantastic Four

Nhóm bộ tứ cùng các Dị Nhân đã từng được Marvel chuyển nhượng bản quyền cho hãng 20th Century Fox và đã được chuyển thể từ truyện tranh thành phim điện ảnh trong suốt những năm qua. Vụ chuyển nhượng bản quyền này đã tạo ra sự thiếu hụt "nhân lực" trong thế giới điện ảnh siêu anh hùng của Marvel ở những bộ phim như Avengers, Guardians of the Galaxy.

Theo đó, Marvel đang tìm cách để mua lại bản quyền của X-Men cùng Fantastic Four. Marvel vẫn sẽ tìm được cách để đưa những đứa con tinh thần của mình về với chính chủ.

Marvel thua kiện X-MEN tại Việt Nam

Công ty Marvel Characters Inc( chủ nhân của tác phẩm có nhân vật siêu nhân nổi tiếng X-MEN) đã thua kiện tại Việt Nam khi khởi kiện Cục Sở hữu trí tuệ về việc cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa bảo hộ nhãn hiệu “X-MEN, hình” cho Công ty TNHH hàng gia dụng quốc tế (VN).

Marvel cho biết nhãn hiệu “X-MEN, hình” của Công ty hàng gia dụng quốc tế không đáp ững các tiêu chuẩn bảo hộ theo quy dịnh của pháp luật, cụ thể là trùng/tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu hàng hóa nổi tiếng “X-MEN” cuả Công ty Marvel đã được sử dụng và thừa nhận rộng rãi (điều 6.1.3, Nghị định 63/CP); trùng với hình tượng, tên nhân vật X-MEN thuộc quyền tác giả của Công ty Marvel vốn đã trở nên nổi tiếng trên thế giới (điều 6.1.h, Nghị định 63/CP;làm hiểu sai lệch, gây nhầm lẫn hoặc có tính chất lừa đảo người tiêu dùng về xuất xứ, tính năng, công dụng, chất lượng, giá trị của hàng hóa, dịch vụ (điều 6.2.d, Nghị định 63/CP.

Tuy nhiên khi ra tòa, đại diện của Công ty Marvel chỉ chứng minh được X-MEN là tên gọi của nhóm siêu nhân và là tên tác phẩm nổi tiếng của Công ty Marvel song không chứng minh được X-MEN là yếu tố được bảo hộ và thuộc quyền tác giả của Công ty Marvel.

Lập luận về yếu tố gây hiểu sai lệch, gây nhầm lẫn hoặc có tính chất lừa đảo người tiêu dùng về xuất xứ, tính năng, công dụng, chất lượng, giá trị của hàng hóa đã bị thẩm phán chủ tọa phiên tòa cho là quá chủ quan và không liên quan đến nội dung vụ án đang xem xét.

Marvel kiện Google vì rò rỉ Avengers

Năm 2014, luật sư tại công ty mẹ Disney của Marvel đã gửi cho Google thông báo vi phạm theo quy định của Đạo luật Bản quyền Kỹ thuật số Thiên niên kỷ và yêu cầu Google nhanh chóng xóa bỏ tập tin này. Tuy nhiên, Marvel muốn biết rõ thông tin xác định người dùng bị cáo buộc và đang truy tìm theo địa chỉ IP liên kết với các tài khoản YouTube và Google+ của người dùng này.

Disney/Marvel đã đầu tư rất nhiều cho Avengers và chắc chắn không muốn có bất kỳ rủi ro nào. Trong năm 2009, bộ phim X-Men: Origins đã có một bản sao bị rò rỉ và vẫn có doanh thu tốt tại các phòng vé. Tuy nhiên năm nay, bộ phim hành động Expendables 3 đã có doanh thu phòng vé không như mong đợi do đã xuất hiện bản rò rỉ, dù ngay trước khi bộ phim ra mắt vào mùa hè, Lionsgate nhanh chóng xin tòa án có một lệnh cấm các nhà khai thác các trang web bị cáo buộc lưu hành bản rò rỉ này.

• Disney và những vụ tranh chấp bản quyền gây tranh cãi
• Những vụ tranh chấp bản quyền đình đám nhất của Sony
• EBay và những vụ kiện bản quyền căng thẳng

Thái Trinh(t/h)