Đạo nhái thiết kế là gì?

Trước khi hiểu cụm từ này, dư luận cần làm rõ 2 khái niệm giữa sự trùng lặp ý tưởng và đạo nhái trong thời trang. Nhiều người vẫn hiểu nhầm và quy chụp một nhà thiết kế khi nhìn thấy sáng tạo thuộc sở hữu của họ có nhiều nét tương đồng với các nhà mốt quốc tế.

Sự giống nhau trong thời trang vốn không phải là chuyện hiếm thấy. Tuy nhiên, giữa trùng lặp ý tưởng và giống nhau gần như tuyệt đối là 2 phạm trù hoàn toàn tách biệt.

Một xu hướng giống nhau nhưng lại biến tấu và thể hiện bằng tư duy sáng tạo riêng, cùng các chi tiết khác lạ mang nhiều nét đặc trưng của nhà thiết kế thì được xem như trùng lặp ý tưởng hay học hỏi trong thời trang.

Nếu như sự học hỏi và trùng ý tưởng có thể tạm chấp nhận vì đôi lúc điều này cũng luôn xảy ra trong làng mốt thế giới, thì đạo nhái lại trở thành vấn nạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế và nền nghệ thuật chân chính.

Đạo nhái hay còn gọi là "ăn cắp" thiết kế một mẫu trang phục đến 90% phiên bản gốc từ chất liệu cho đến phom dáng, hay thậm chí kỹ thuật đính kết họa tiết thì chắc chắn điều này không một nhà mốt nào đồng tình.

Phần lớn ý kiến của giới chuyên môn cho rằng đạo nhái là việc làm đáng lên án.

Dưới đây là những vụ tố đạo nhái thiết kế gây tranh cãi của làng thời trang Việt

Đỗ Mạnh Cường tố Chung Thanh Phong đạo nhái thiết kế

Trước thềm show diễn Thu/Đông với những hoạt động quảng bá mạnh mẽ, NTK Đỗ Mạnh Cường đã dành những lời ẩn ý không mấy thiện chí đến một người đàn em trong nghề. Cụ thể, anh đăng tải trên trang cá nhân: “Tôi thấy sợ các em đồng nghiệp cạnh tranh rẻ tiền bằng cách thấy tôi làm cái gì là các em làm ngay cái đó. Đến lượt tôi sắp làm Twins thì các em thi nhau chụp Twins, làm Twins... Tôi không muốn chỉ mặt từng người mà nói vì như vậy không hay, nhưng sống phải nên biết điều một chút”.

Dường như ngay lập tức, giới mộ điệu đều nghĩ NTK trẻ Chung Thanh Phong chính là “đàn em” mà Đỗ Mạnh Cường bóng gió. Cũng bởi "The Twins" của Đỗ Mạnh Cường và "Cats in the City" của nhà thiết kế đàn em bị nhận xét là rất giống nhau về mặt ý tưởng thực hiện. Về phần mình, Chung Thanh Phong khẳng định: “Thực tế, tôi đã làm thời trang sinh đôi từ năm 2010”. Và tất nhiên, anh cũng không quên đáp trả lại đàn anh: “Một NTK nên liên tục minh chứng đẳng cấp và tài năng của mình bằng chất lượng lẫn độ tinh xảo chứ không phải dìm người khác xuống để nâng mình lên.”

Đồng phục của Vietnam Airlines liên tiếp gây tranh cãi

Năm 2015, hãng hàng không Vietnam Airlines ra mắt đồng phục mới dành cho phi hành đoàn sau 15 năm gắn bó với mẫu áo dài truyền thống màu đỏ huyết dụ. Toàn bộ trang phục của phi công cũng như tiếp viên đều do nhà thiết kế Minh Hạnh phụ trách.

Theo chia sẻ từ phía NTK cũng như hãng hàng không, đồng phục dành cho phi công và nam tiếp viên là hình tượng hoa sen của logo Vietnam Airlines và hình triện chữ Vạn - tượng trưng cho bình an, may mắn, tốt lành. Với nữ tiếp viên, hoa văn trên đồng phục là mô típ hoa sen cách điệu, tượng trưng cho sức sống mãnh liệt và sự thanh cao.

Tuy nhiên NTK Lê Thanh Phương lên tiếng tố Minh Hạnh bắt chước thiết kế của anh, ra đời từ năm 2001. Thanh Phương chia sẻ, mẫu áo dài cổ chữ V (tim dựng) ghi dấu ấn trong sự nghiệp làm nghề của anh. Nó là thành quả của sự lao động, tìm tòi và nghiên cứu bằng cả lòng yêu thương, trân trọng chiếc áo dài Việt Nam của nhà thiết kế.

Thanh Phương cho biết anh rất buồn khi nhìn thấy những trang phục tương tự sản phẩm của mình, nhưng lại không có quyền can thiệp hay kiện tụng vì chưa đăng ký bản quyền cho mẫu áo dài. 

NTK Huỳnh Hải Long và Thế Huy bị tố sao chép tranh cổ của Nhật

Sau sự cố đồng phục không lâu, hãng Hàng không Quốc Gia Việt Nam lại tiếp tục có “lùm xùm”. Bộ sưu tập “Sắc màu Malacca” của hai nhà thiết kế Huỳnh Hải Long và Đặng Thế Huy bao gồm những bộ trang phục áo dài họa tiết cách tân được đánh giá là tinh tế, cầu kỳ và sáng tạo. Bộ sưu tập càng gây chú ý hơn khi xuất hiện trên bìa tạp chí Heritage Fashion.Những họa tiết sóng trên trang phục có thể dễ dàng thấy sự trùng hợp với bức tranh cổ Tsunami của Hokusai đại diện của biểu tượng văn hóa Nhật. Tuy nhiên, chú thích trên bìa tạp chí thì đây là “bộ sưu tập lấy cảm hứng từ long bào cổ”.

Điều này gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Trong khi NTK Cao Minh Tiến cho rằng BST “Sắc màu Malacca” có sự sáng tạo và nên gọi là lấy cảm hứng từ trang phục cung đình sẽ chính xác hơn, lỗi thuộc về biên tập và kiểm duyệt, thì điêu khắc gia Đinh Công Đạt lại có phần gay gắt: “Bức Stunami của Hokusai nổi tiếng đến mức nó trở thành Icon khi ai đó muốn thể hiện sự dữ dội của biển, nó giống như là đại sứ về văn hóa Nhật, ở đây không thể bào chữa, không thể bao biện rằng đã có sự nhầm lẫn”.

Câu hỏi đặt ra cho vấn đề kiểm duyệt nội dung thông tin về BST của các NTK đúng như Nhiếp ảnh gia Samuel (giám khảo VietNam’s Next Top Model) cho rằng: “Nếu như người đứng đầu tạp chí là người có thẩm mĩ và hiểu biết về thời trang, họ sẽ từ chối đăng những bộ sưu tập mà theo như đánh giá, có sự vay mượn sao chép về ý tưởng".

Văn Thành Công – Đinh Bách Đạt

Vào trung tuần tháng 7/2014, NTK Văn Thành Công đăng tải trên trang cá nhân lời “buộc tội” NTK đàn em – Đinh Bách Đạt. Bằng một loạt dẫn chứng xác đáng về những điểm tương đồng về cách tạo phom dáng áo cho đến chi tiết áo choàng khoác bên ngoài trang phục truyền thống, Văn Thành Công khẳng định rằng Bách Đạt đã sao chép 90% ý tưởng mẫu áo dài mà anh sáng tạo cách đó hơn 2 năm.

Khi có ý kiến cho rằng đây chẳng qua là “tư tưởng lớn gặp nhau” bởi đó là kiểu dáng phổ biến trong thời gian gần đây thì NTK Văn Thành Công đáp trả rằng: “Khi thấy những mẫu thiết kế này trên sàn diễn, tôi cảm thấy bất ngờ. Đây là những kiểu dáng tôi đã cất công sáng tạo từ lâu, giờ lại được sao chép y nguyên và trình diễn như những thiết kế mới. Tôi đã nói chuyện trực tiếp, góp ý đàng hoàng nhưng cậu ấy vẫn không thừa nhận, giận lắm tôi mới đưa lên facebook để mọi người phán xét".

BST La Vie En Rose của NTK Đỗ Mạnh Cường bị tố đạo nhái

Vào năm 2015, show thời trang Xuân Hè với tên gọi La vie en Rose của Đỗ Mạnh Cường đã diễn ra tại Beverly Hills, Mỹ. La vie en Rose là show diễn rất được truyền thông và các tín đồ thời trang quan tâm vì hiếm nhà NTK Việt Nam nào tổ chức được show diễn tại nước ngoài như cựu giám khảo Vietnam's Next Top Model.

Thế nhưng, ngay sau kết thúc show diễn, Đỗ Mạnh Cường đã dính nghi án đạo nhái thiết kế của Lanvin - một thương hiệu thời trang nổi tiếng và lâu đời bậc nhất của nước Pháp. Trên trang cá nhân của một nữ doanh nhân khá nổi tiếng tên Q.T xuất hiện một status tố NTK Đỗ Mạnh Cường “ăn cắp” đã thu hút hàng ngàn lượt thích, chia sẻ và bình luận.

Thanh Hằng