Mùa Xuân đến với Bác ở nước ngoài chỉ có mấy Tết được tổ chức vui với nhiều người, đó là Xuân Quý Hợi (1923) ở Pháp, đón Tết cùng bà con Việt kiều và các đồng chí trong báo Le Paria (Người cùng khổ) hoặc 3 cái Tết Ất Sửu (1925), Tết Bính Dần (1926), Đinh Sửu (1928),  Bác đón Tết cùng các đồng chí thanh niên yêu nước Việt Nam đang học tại Quảng Châu, còn đa số mùa Xuân, Bác phải đón Tết một mình!

Mùa Hè năm 1911, Bác rời bến Sài Gòn, bắt đầu cuộc hành trình vạn dặm. Mùa Xuân năm Nhâm Tý (1912), Người đón cái Tết đầu tiên ở New York (Mỹ). Tại New York, Người vừa đi làm thuê để kiếm sống vừa nghiên cứu lịch sử - xã hội của nước Mỹ và thăm những khu dân cư của Người da đen. Tại đây Người đã tham quan tượng Thần Tự Do và ghi lại: “Ánh sáng trên đầu Thần Tự Do tỏa rộng khắp trời xanh, còn dưới chân tượng Thần Tự Do thì người da đen đang bị chà đạp. Bao giờ người da đen được bình đẳng với người da trắng? Bao giờ có sự bình đẳng giữa các dân tộc? Và bao giờ người phụ nữ được bình đẳng với nam giới?”.

Cuối năm 1913, Nguyễn Tất Thành rời nước Mỹ sang nước Anh làm nghề cào tuyết cho một trường học, đốt lò rồi phụ bếp cho khách sạn.

Từ mùa Xuân năm 1918 đến mùa Xuân năm 1923, tại Pa-ri, Thủ đô nước Pháp, Người sống những cái Tết nhớ nước, thương dân và nhiều hoạt động cách mạng sôi nổi. Sau Hội nghị Véc-xai với bản yêu sách đòi quyền cho dân Đông Dương, năm 1920, Người tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp.

Xuân Tân Dậu (1921), Người có cuộc đối thoại với Bộ trưởng Bộ thuộc địa Pháp An-be Xa-rô. Mùa Xuân năm 1922, ngày 1/4, tờ báo Le Paria (Người cùng khổ) do Người làm chủ nhiệm và kiêm chủ bút ra số đầu tiên tại Pa-ri.

Tháng 6/1922, Người cho công diễn vở kịch “Con Rồng tre” đả kích vua bù nhìn Khải Định khi ông vua này sang thăm “mẫu quốc”. 

Năm Quý Hợi - 1923, sau cuộc họp Hội Liên hiệp thuộc địa tại trụ sở báo Người cùng khổ ở số 3 phố Mác-sê Đê-pa-tri-ác-sơ, Người đã bàn với ông Nguyễn Văn Ái và Trần Tiến Nam tổ chức Tết Nguyên đán cho những người Việt Nam tại Pa-ri. Người đề nghị hai ông chuẩn bị thật cụ thể, chu đáo, vui vẻ nhưng tiết kiệm.

Tối mùng 2 Tết năm ấy, tại hiệu ăn U-ni-vec-xta phố Pie Quy-ri, buổi tiệc trà vui Tết của Bác Hồ và những người Việt Nam sống tại Pa-ri diễn ra vui vẻ, ấm cúng. Bác tuyên bố sự hoạt động trở lại của Hội ái hữu.

Ngày 20/6/1923, Bác bí mật rời Pa-ri đến Thủ đô Mát-xcơ-va dự Hội nghị Quốc tế Nông dân.

Xuân Giáp Tý (1924), Người đón Tết ở khách sạn Lux, số 10 phố Tvec-skai-a. Những ngày ấy giá buốt hơn mọi năm, trong tuyết lạnh, Bác lặng lẽ tiễn biệt V.I.Lênin - người thầy của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.

Mùa xuân Ất Sửu -1925, Người tới Quảng Châu (Trung Quốc) với tên mới là Lý Thụy. Thời gian này, Người có nhiều hoạt động để chuẩn bị cho phong trào cách mạng trong nước. Người sáng lập báo Thanh niên, thành lập tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí hội, tổ chức các lớp học chính trị, đào tạo cán bộ.

Mùng 1 Tết năm 1926, Người khai bút viết thư gửi đoàn Chủ tịch Quốc tế Nông dân, đề nghị gửi tài liệu phục vụ tập san “Nông dân”. Ngày mùng 2 Tết, trên diễn đàn Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 2 của Quốc dân đảng Trung Quốc, dưới cái tên Vương Đạt Nhân, Người tố cáo thực dân Pháp đàn áp nhân dân Việt Nam, phá hoại cách mạng Trung Quốc và kêu gọi: “Cùng nhau liên hiệp lại ... Tất cả hãy đứng lên chống kẻ thù chung ...”.

Mùa Xuân năm 1927, Người chủ trương ra tờ báo “Lính Kách mệnh” nhằm mục đích tuyên truyền, giác ngộ binh lính Việt Nam, xuất bản tại Quảng Châu. Sau đó tháng 4/1927, Người rời Quảng Châu, qua Liên Xô, Đức, Bỉ, Thụy Sĩ, I-ta-li-a, Pháp… và sang hoạt động ở vùng Đông Bắc Thái Lan.

Năm 1928, Người ăn Tết với những bát cháo và bánh mì rẻ tiền tại một cửa hàng ăn của công nhân Béc-lin. Mùa Xuân năm 1929, Người đón Tết cùng đồng bào Thái với cái tên mới là Thầu Chín. Với những hoạt động cách mạng rất tích cực của Người, thực dân Pháp lùng bắt Người và các đồng chí khác. Việc truy bắt Người không có kết quả, nhưng thực dân Pháp vẫn quyết định mở phiên tòa đại hình vào đầu tháng 10/1929 tại Thành phố Vinh, quê hương Người. Tại đây, Tòa án Nam Triều đã kết án tử hình vắng mặt lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các đồng chí Trần Phú, Hồ Tùng Mậu. Mặc cho kẻ thù lồng lộn, chống phá, truy bắt, uy hiếp, tinh thần các chiến sĩ cộng sản không những không lùi bước mà họ càng tích cực hoạt động trong các phong trào đấu tranh của các tầng lớp công – nông - binh.

Đây cũng là thời điểm Người tìm cách trở về quê hương lãnh đạo phong trào cách mạng trong nước, như trong Báo cáo gửi Quốc tế Cộng sản ngày 18/2/1930, Nguyễn Ái Quốc đã viết: “Đã hai lần tôi cố gắng về An Nam, nhưng phải quay trở lại. Bọn mật thám và cảnh sát ở biên giới quá cẩn mật, đặc biệt là từ khi xảy ra vụ An Nam Quốc dân Đảng”.

Nắm được thời cơ, vào dịp xuân Canh Ngọ - 1930, được sự ủy nhiệm của Quốc tế cộng sản, với vai trò là Ủy viên Quốc tế cộng sản, phụ trách Cục phương Đông, Người về Cửu Long, Hương Cảng, Trung Quốc chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản ở trong nước, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

 Năm 1931, Người đón Xuân và tham gia các hoạt động cách mạng ở Hồng Kông (Trung Quốc). Tháng 6/1931, dưới cái tên Tống Văn Sơ, Người bị bắt và bị giam trong nhà tù của thực dân Anh ở Hồng Kông.

Năm 1932, được sự giúp đỡ của luật sư Lô-dơ-bai, Người được trả tự do. Năm 1933, Người đón Tết ở Hạ Môn (Trung Quốc). Mùa Xuân năm 1934, trong bộ quần áo dài Trung Quốc, Người lên một chiếc tàu hàng Xô-viết ở Thượng Hải đi Liên Xô. 

Được sự đồng ý của Quốc tế Cộng sản, ngày 29/9/1938, đồng chí Nguyễn Ái Quốc rời Mátxcơva với nhiệm vụ “đến Trung Quốc để công tác trong Đảng Cộng sản Đông Dương”. Đây chính là cơ hội để Người tìm cách trở về nước.

Tại Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc vẫn tích cực hoạt động truyền đạt tinh thần các nghị quyết của Quốc tế Cộng sản, đặc biệt là các chủ trương, chính sách trong thời kỳ Mặt trận Dân chủ. Thông qua Đảng Cộng sản Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc bắt liên lạc với Chi bộ Vân Quý và Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng tại Côn Minh do đồng chí Phùng Chí Kiên phụ trách.

Trong buổi làm việc đầu tiên với Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng, sau khi nghe báo cáo về phong trào cách mạng trong nước và tình hình Việt kiều tại Vân Nam, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chỉ rõ những công việc cần kíp nhất ở thời điểm này là tích cực chuẩn bị mọi điều kiện để về nước. Từ đó, Người đã xúc tiến tìm hiểu tình hình, nghiên cứu các phương án trở về Tổ quốc…

 Đến cuối tháng 10/1940, Người cùng một số cán bộ rời Côn Minh về Quế Lâm (Quảng Tây, Trung Quốc) và sau đó tiếp tục rời Quế Lâm đi xuống Tĩnh Tây (Quảng Tây) để tìm đường về nước. Thực hiện kế hoạch đã định, Người cùng các đồng chí Phùng Chí Kiên, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Đặng Văn Cáp và được đồng chí Hoàng Sâm dẫn đường đã di chuyển xuống Nậm Quang ở sát biên giới Việt - Trung.

Đến ngày 28/1/1941, sau 30 năm bôn ba nước ngoài đi tìm con đường cứu nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã trở về Tổ quốc. Đúng vào ngày 8/2/1941, tức là ngày mùng 3 Tết, Người cùng các đồng chí Lê Quảng Ba, Phùng Chí Kiên, Hoàng Sâm vượt cột mốc biên giới số 108 tại Cao Bằng về với đất Mẹ thân yêu. Đây là thời khắc vô cùng trọng đại đối với lịch sử cách mạng Việt Nam. Sự kiện đó đã đáp ứng đòi hỏi khách quan của phong trào cách mạng trong nước, sự phát triển của tiến trình lịch sử đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc Việt Nam và cả đối với các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

Năm Tân Tỵ - 1941, sự kiện quan trọng này đã in dấu trong thơ Tố Hữu:

Ôi sáng Xuân nay, Xuân 41

Trắng rừng biên giới nở hoa mơ

Bác về... im lặng con chim hót

Thánh thót bờ lau, vui ngẩn ngơ.

Mùa Xuân này, lịch sử tiếp tục sang trang, cả nước ta đang trên đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cả dân tộc chớp lấy thời cơ, vượt qua thử thách, đại dịch, vững bước hội nhập và phát triển… Con đường Xuân mà chúng ta đang đi, chính là con đường mà Bác đã lựa chọn qua ba mươi mùa Xuân xa Tổ quốc.

 Lường Linh