Mới đây, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2020 và triển khai nhiệm vụ công tác năm 2021.

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao và ghi nhận sự chuyển biến trong hoạt động của Bộ KH-CN, đã nhanh nhạy, tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm cho đến những nhiệm vụ đột xuất như nghiên cứu sản xuất vaccine, kit thử, phòng, chống dịch...

Phó Thủ tướng dẫn chứng, từ việc thi công những tòa nhà chọc trời, xây lắp những công trình, cây cầu lớn được xây lắp bởi những con người Việt Nam cho thấy năng lực khoa học công nghệ của đất nước đã thay đổi rất nhiều.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng cho biết, ngành KH-CN chưa có cơ chế vượt trội, việc xây dựng cơ chế đang ách tắc. Bộ KH-CN là bộ quản lý về KH-CN nên phải chính là người đưa ra cơ chế. Quản lý KH-CN có bước tiến dài nhưng vẫn còn lãng phí, còn phân bổ theo kiểu chia đều.

Phó Thủ tướng cho rằng, Bộ KH-CN cần cố gắng phấn đấu là bộ đi đầu trong minh bạch để tạo cơ chế thúc đẩy sáng tạo trong cộng đồng những người làm nghiên cứu. Nếu công khai tất cả các nghiên cứu khoa học thì sẽ đỡ chồng chéo, thanh tra kiểm toán đỡ vất vả.

Theo đánh giá, năm 2021 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Đảng, Chính phủ và nhà nước ta, là năm tổ chức Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử Quốc hội khóa XV, bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp và là năm đầu tiên thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025.

Bộ KH&CN cho biết sẽ chủ động, tích cực quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện thật tốt ngay từ đầu năm Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết của Trung ương, Quốc hội và Chính phủ bằng những chương trình, kế hoạch công tác cụ thể, phù hợp với thực tế, có tính khả thi cao, hòa nhập với tinh thần chung của cả nước là phải chủ động, tích cực hơn, năng động, sáng tạo hơn, đạt được kết quả tổng thể cao hơn các năm trước và nhiệm kỳ trước. Bộ KH&CN cũng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương triển khai 7 nhiệm vụ trọng tâm.

Một là, triển khai các Chương trình, đề án trọng tâm. Hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và triển khai thực hiện Chiến lược phát triển KHCN&ĐMST giai đoạn 2021-2030; phê duyệt phương hướng, nhiệm vụ KH&CN 5 năm giai đoạn 2021-2025 và các Chương trình KH&CN quốc gia trọng điểm; thực hiện tái cơ cấu và tổ chức triển khai các Chương trình KH&CN quốc gia giai đoạn 2021-2015 theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, phục vụ thiết thực các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế tài chính đối với các nhiệm vụ KH&CN theo hướng thông thoáng, tạo thuận lợi cho các nhà khoa học và doanh nghiệp tham gia thực hiện nhiệm vụ.

Tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XI về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế (Kết luận số 50-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư); Nghị quyết Trung ương 7 Khóa X về xây dựng đội ngũ tri thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước (Kết luận số 52-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư); Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0.

Triển khai hiệu quả: Chiến lược Sở hữu trí tuệ đến năm 2030; Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030; Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030.

Hai là, tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự là động lực chính của tăng trưởng kinh tế, tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Hoàn thiện thể chế kinh tế vĩ mô; sửa đổi, bổ sung các chính sách về tài chính, đầu tư, KH&CN để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo; Tập trung hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến trong tháng 10/2021.

Ba là, tiếp tục tổ chức thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ nghiên cứu phục vụ sản xuất và đời sống, đặc biệt là nghiên cứu sản xuất vắc - xin phục vụ công tác phòng, chống đại dịch Covid-19.

Bốn là, thực hiện đồng bộ các giải pháp tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp trích lập và sử dụng quỹ phát triển KH&CN để thúc đẩy mạnh việc đổi mới, hấp thụ và làm chủ công nghệ của doanh nghiệp, thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển, viện nghiên cứu, doanh nghiệp KH&CN và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Tăng cường hợp tác công tư trong triển khai các dự án công nghệ quy mô lớn và hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo. Triển khai các giải pháp thu hút đầu tư nước ngoài sử dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ chủ chốt của CMCN 4.0 có khả năng lan tỏa, nâng cao năng lực công nghệ của doanh nghiệp trong nước.

Năm là, thúc đẩy phát triển mạnh hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia và sự gắn kết, hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu với khu vực công nghiệp và doanh nghiệp, phát huy vai trò hệ thống các trung tâm đổi mới sáng tạo. Có cơ chế, chính sách để thu hút mạnh các nguồn lực KH&CN cao từ các tập đoàn hàng đầu thế giới. Mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về KH,CN&ĐMST.

Sáu là, thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển nguồn nhân lực; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nhân lực KH&CN, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với phát triển KH,CN&ĐMST. Triển khai hiệu quả chính sách thu hút, sử dụng nhân lực KH&CN chất lượng cao ở nước ngoài.

Bảy là, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Hải Châu