Trong khi đó, người thân, đặc biệt là cha mẹ vì lo lắng cho con, dễ bị kích động cảm xúc, mất cảnh giác và chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng. Thực tế cho thấy, chỉ trong vài phút hoảng loạn, nhiều gia đình đã bị chiếm đoạt hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng.

Với thủ đoạn mạo danh là cán bộ Công an, Viện kiểm sát... gọi điện cho người dân thông báo nạn nhân liên quan đến vụ án đặc biệt nghiêm trọng như ma túy, rửa tiền… để nạn nhân hoang mang, lo sợ. Để tạo áp lực tâm lý với nạn nhân, các đối tượng liên tục gọi điện, gây sức ép, nối máy cho nhiều lực lượng khác nhau (do các đối tượng phân vai) và yêu cầu nạn nhân “hợp tác điều tra”, ép người nghe phải cắt liên lạc với gia đình, không được chia sẻ với bất kỳ ai và chỉ liên lạc duy nhất với đối tượng thông qua ứng dụng mạng xã hội.

Sau khi tạo áp lực tâm lý đối với nạn nhân, các đối tượng sẽ tìm cách cô lập nạn nhân bằng cách yêu cầu nạn nhân di chuyển đến một địa điểm kín đáo (thường là nhà nghỉ, khách sạn) hoặc đến khu vực giáp biên giới. Sau đó, chúng yêu cầu nạn nhân tự tạo dấu vết bị hành hung trên cơ thể (làm đầu tóc bù xù, tạo vết bầm tím trên mặt…) và tự quay video gửi cho chúng.

Các đối tượng sau khi khống chế được nạn nhân thường sử dụng số điện thoại không chính chủ hoặc tài khoản mạng xã hội của chính nạn nhân để liên hệ với người nhà và thông báo đã bắt cóc nạn nhân, đe dọa người nhà nếu không chuyển tiền chuộc sẽ gây nguy hiểm cho tính mạng, sức khỏe của nạn nhân, hoặc bán nạn nhân sang nước ngoài để bán nội tạng hoặc làm việc cho các tổ chức tội phạm quốc tế… khiến người thân rơi vào trạng thái sốc tâm lý, dễ dàng tin tưởng và làm theo yêu cầu của chúng. Các đối tượng sau đó tiếp tục viện nhiều lý do khác để yêu cầu chuyển tiền thêm và chỉ dừng lại khi gia đình không còn khả năng chi trả hoặc trình báo cơ quan Công an.

Trước thủ đoạn ngày càng tinh vi của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, lực lượng Công an khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác, luôn tỉnh táo nhận diện và bảo vệ mình trước những thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo. Đừng để lòng tin và sự sơ hở khiến mình trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo. Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc “4 phải, 5 không” sau đây:

- Phải tuyệt đối bảo mật tất cả thông tin cá nhân trên mạng xã hội và người lạ;

- Phải xác thực thông tin tin cậy trước khi giao dịch với bất kỳ ai, nhất là trên không gian mạng;

- Phải bình tĩnh để xử lý thông tin, tình huống bất thường, nghi ngờ;

- Phải kịp thời báo cáo cơ quan Công an khi có nghi ngờ lừa đảo

- Không chia sẻ thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng cho người lạ;

- Không chuyển tiền cho bất kỳ ai khi chưa xác thực thông tin về người đó;

- Không làm theo hướng dẫn của người lạ. Bởi đó là dẫn dụ của bẫy lừa đảo;

- Không nhấp vào đường link, phần mềm, ứng dụng lạ do người không quen gửi;

- Không cơ quan Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án nào gửi giấy mời, triệu tập hay làm việc qua điện thoại.

Bên cạnh nỗ lực của lực lượng chức năng, việc ngăn chặn triệt để tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội. Mỗi người dân cần trang bị cho mình và người thân những kiến thức cơ bản về an toàn thông tin, nhất là với trẻ vị thành niên và người cao tuổi - những đối tượng dễ bị tác động.

Các bậc phụ huynh cần thường xuyên quan tâm, trò chuyện với con em mình; chủ động dạy trẻ kỹ năng xử lý tình huống khi gặp người lạ gọi điện, dọa nạt hay yêu cầu giữ bí mật. Khi nhận được thông tin con, em mình bị “bắt cóc online”, cần giữ bình tĩnh, lập tức liên hệ trực tiếp với người thân bằng nhiều kênh khác nhau, đồng thời báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất. Mỗi người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác, trở thành “lá chắn” trên không gian mạng, góp phần tự bảo vệ chính mình và người thân. Đó cũng chính là cách để chúng ta giữ gìn trật tự an toàn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên cho chính mình và cộng đồng.

Trung Hưng