Nhờ tinh thần không ngừng học hỏi và rút kinh nghiệm từ người đi trước, các nghệ nhân trẻ đến từ làng gốm Bát Tràng hiện đã tự tin làm chủ công nghệ chế tác sản phẩm gốm men Thiên Mục - tinh hoa nghề làm gốm của đất nước Nhật Bản và Trung Quốc bao đời.

Những thành quả của sự tìm tòi, nghiên cứu này hiện đang được các nghệ nhân trẻ Trần Thành Công và Bùi Thanh Tùng mang tới trưng bày tại Hội chợ triển lãm hàng lưu niệm Thủ đô năm 2022 diễn ra từ ngày 11-20/5/2022 tại khu vực đối diện Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình.

Trong khuôn khổ sự kiện này, hai nghệ nhân trẻ đã giới thiệu tới quan khách bộ ấm trà men Thiên mục được sản xuất từ lò gốm Bát Tràng Việt Nam.

Sản phẩm được làm từ Sét tử sa tổng hợp Việt Nam, có tỷ lệ ô xít sắt trong sét từ 5-10%. Chất men gốm Thiên Mục (Giọt dầu Việt Nam).

Men gốm Thiên Mục chứa một dạng cực hiếm của Sắt (III) ô xít đó là Pha Epsilon (ε-Fe2O3) đã được khoa học chứng minh.

Các vết sáng kim loại trên bề mặt của men gốm Thiên Mục chính là ε-Fe2O3 tinh khiết, có tính khánh từ (coercivity) cao, có khả năng chống lại tác động của từ trường lên đến 20.000 Oersteds.

Vì vậy, ấm tráng men Thiên Mục có khả năng làm mềm nước, tôn lên hương vị tự nhiên của trà, bảo vệ các dược chất quý hiếm, có lợi cho sức khỏe, sử dụng với mọi loại trà đều phù hợp.

Theo chia sẻ của nghệ nhân Trần Thành Công, gốm men Thiên Mục thực ra đã có từ hàng ngàn năm nay và trở thành niềm tự hào của người dân Trung Quốc và Nhật Bản. Ở các viện bảo tàng lớn ở các quốc gia này hiện đều đang trung bày các tác phẩm gốm men Thiên Mục lâu đời với giá trị rất cao.

"May mắn có sự tìm tòi và học hỏi, tôi đã nghiên cứu và phát triển ra dòng gốm men Thiên Mục do người Việt Nam sản xuất", anh Công chia sẻ.

Nghệ nhân Thành Công cũng khẳng định, tới thời điểm hiện tại, làng gốm Bát Tràng Việt Nam đã thành công làm chủ hoàn toàn công nghệ và chế tác một cách tinh xảo gốm men Thiên Mục với chất lượng không hề thua kém các nước bạn.

Được biết, chất men Thiên Mục là một loại men độc đáo trong lĩnh vực gốm sứ và rất nổi tiếng trong nền văn hóa Trung Quốc, Nhật Bản. Các ản phẩm làm từ men Thiên Mục luôn được giới sưu tầm trà cụ trên khắp thế giới biết đến và mếm mộ. 

Khác với các lọa men gốm phổ thông, dòng men Thiên Mục thường được nung ở nhiệt độ rất cao. Lượng ô xít kim loại được nung chảy ở nhiệt độ cao tạo nên nhiều màu sắc bà hình thù độc đáo trên những sản phẩm gốm được tráng men Thiên Mục.

Trong lịch sử trà đạo Trung Hoa, bắt đầu từ thời nhà Tống, tiếp đó tới Nhật Bản và phát triển cho tới tận ngày nay, ấm chén men Thiên Mục luôn là sự lựa chọn hàng đầu, là trà cụ không thể thiếu trong cung đình, giới thượng lưu, quý tộc.

Thái An