Do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nên nhiều cửa khẩu Quốc tế phải đóng cửa và nhiều nước tăng cường kiểm soát hàng hóa nhập khẩu và người nhập cảnh để phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, trên các tuyến biên giới, cửa khẩu, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới vẫn luôn tiềm ẩn những diễn biến phức tạp, phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn.

Tổng cục Hải quan cho biết, với quyết tâm "tích cực, chủ động trong phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả", toàn ngành đã bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Tài chính, tổ chức thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ được giao từ công tác tham mưu đến công tác đấu tranh trực tiếp, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với tội phạm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật hải quan.

Bước sang năm 2022, để đạt được những thành quả tốt hơn sẽ quyết tâm ngăn chặn, đẩy lùi hoạt động buôn lậu có tổ chức, quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó ứng dụng triệt để công nghệ thông tin, tăng cường đầu tư, sử dụng các trang thiết bị, kỹ thuật quản lý hiện đại trong hoạt động nghiệp vụ kiểm soát hải quan.

Một trong số đó là ứng dụng với “chức năng cảnh báo ùn tắc” đã được Tổng cục Hải quan phối hợp với Tổng cục Đường bộ Việt Nam xây dựng, triển khai trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, thông qua việc kết nối, trao đổi dữ liệu định vị xe tải lưu thông và tập kết tại các cửa khẩu biên giới.

Với ứng dụng này, các cơ quan chức năng, DN, người điều khiển phương tiện hoặc bất kỳ ai có thể tra cứu theo thời gian thực tình hình lưu lượng phương tiện đang ở các cửa khẩu trên cả nước. Thông tin về lưu lượng phương tiện tại cửa khẩu biên giới được cập nhật theo thời gian thực. Tình trạng phương tiện tại cửa khẩu biên giới được thể hiện trên nền giao diện trực quan và thân thiện với 4 mức độ, bao gồm mức Đỏ (mức cảnh báo cao nhất với lưu lượng trên 5.000 phương tiện), mức Cam (lưu lượng từ trên 1.000 tới 5.000 phương tiện), mức Vàng (từ trên 500 đến 1.000 phương tiện) và mức Xanh (dưới 500 phương tiện).

Theo ghi nhận những ngày đầu năm mới, các cửa khẩu đều không còn mức Đỏ như thời điểm tháng cuối của năm 2021.

Ngoài ra trong năm 2022, ngành hải quan cũng cần triển khai thực hiện có hiệu quả và xây dựng lực lượng chuyên trách kiểm soát, chống buôn lậu đáp ứng yêu cầu về năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ trong tình hình mới.

Đồng thời cần tăng cường thực hiện các biện pháp kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại các khu vực cửa khẩu đường bộ, cảng biển, cảng sông, cảng hàng không dân dụng quốc tế và các địa điểm khác thuộc địa bàn kiểm soát hải quan; làm tốt công tác thông quan, giải phóng hàng hóa; tập trung kiểm soát chặt chẽ các lĩnh vực dễ bị lợi dụng để vi phạm như: thủ tục hải quan điện tử, hàng hóa chuyển cảng, chuyển cửa khẩu vận chuyển độc lập, tạm nhập tái xuất, gia công đầu tư nước ngoài; kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi vận chuyển trái phép vũ khí và đạn dược qua biên giới; tăng cường chống buôn lậu, vận chuyển trái phép khẩu trang y tế, vật tư y tế qua biên giới. Chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng nhằm tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ khu vực biên giới; đẩy mạnh công tác chia sẻ thông tin, đấu tranh phát hiện, bắt giữ đối tượng buôn lậu, thúc đẩy sản xuất trong nước.

Tiếp theo cần hoàn thiện cơ bản hệ thống cơ sở pháp lý nhằm đảm bảo cho lực lượng kiểm soát hải quan thực thi hoạt động nghiệp vụ ngày càng hiệu quả như ban hành Quy trình phát hiện, ngăn chặn, xử lý vụ việc mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy của lực lượng Hải quan;

Đặc biệt, Cục Điều tra chống buôn lậu cần đổi mới phương thức kiểm soát hải quan, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin, tăng cường đầu tư, sử dụng các trang thiết bị, kỹ thuật quản lý hiện đại trong hoạt động nghiệp vụ kiểm soát hải quan, triển khai thực hiện có hiệu quả Trung tâm chỉ huy trực tuyến tại Tổng cục Hải quan.

Trong đó, khai thác, phân tích dữ liệu quản lý vi phạm, thu thập thông tin liên quan để xác định phương thức, đối tượng trọng điểm và xây dựng hồ sơ theo dõi, giám sát trực tuyến; Thực hiện, đảm bảo thường xuyên việc theo dõi, giám sát, phân tích thông tin trên hệ thống thiết bị giám sát trực tuyến để tham mưu cho lãnh đạo Cục, lãnh đạo Tổng cục chỉ đạo Cục Hải quan các tỉnh thành phố thực hiện:

Triển khai, thực hiện có hiểu quả các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan để đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; thực hiện đúng quy trình nghiệp vụ hải quan và pháp luật hải quan nhằm phòng ngừa, ngăn chặn những tiêu cực đối với các công chức hải quan khi thi hành công vụ tại các cửa khẩu.

Vân Anh