Cụ thể, việc khai thác xảy ra tại khu đất của hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng, ở bản Lay (phường Chiềng Sinh, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La). Với lý do cải tạo mặt bằng, ông Thắng đã tự ý cho một số đơn vị thi công Dự án tuyến đường tránh thành phố Sơn La vào múc đất rồi vận chuyển đi làm vật liệu san lấp mặt bằng.

Trong tháng 2/2022, phóng viên có mặt tại khu đất của hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng để ghi nhận thực tế. Khu vực khai thác nằm lọt thỏm giữa bốn bề là đồi núi cách xa khu dân cư, vị trí xúc đất nằm trên một sườn đồi cao, xung là vườn cây ăn quả. Tại đây, một diện tích đất khá lớn đã bị đào bới, xúc vận chuyển đi.

Trong suốt thời gian ghi nhận, tại hiện trường luôn túc trực một chiếc máy xúc cỡ lớn hoạt động liên tục cả ngày lẫn đêm, có những thời điểm có đến 2 chiếc. Theo quan sát, cả một sườn đồi đã bị đào bới nham nhở, cùng hàng chục phương tiện đủ loại với trọng tải, kích cỡ khác nhau chạy không ngừng nghỉ, vận chuyển đất ra vào liên tục giữa “thanh thiên bạch nhật”. Thế nhưng không thấy bất cứ bóng dáng của một cơ quan chức năng nào đến kiểm tra, xử lý.

Từ khu khu vực khai thác, đất được múc lên chất đầy các thùng xe, rồi “ì ạch” di chuyển ra ngoài, rẽ vào tuyến đường tránh thành phố Sơn La đang thi công san lấp mặt bằng. Ngoài ra, đất còn được chở đến đổ tại một số vườn dọc hai bên tuyến tránh để san bằng phẳng nền đất.

Theo chân những chiếc xe chở đất, phóng viên đến khu vực thi công tuyến tránh thành phố Sơn La (Quốc lộ 6) tại đoạn Km289+950 – Km308+820 do Công ty TNHH công trình 156 Hà Nội thi công và đoạn Km293+500 – Km297+500 do Công ty Cổ phần VINADELTA thi công. Hầu hết số đất trên đều được vận chuyển về tập kết tại 2 khu vực này để san lấp, đắp mặt bằng xây dựng công trình.

Thông tin về vấn đề này, ông Nguyễn Hồng Giang, Chủ tịch UBND phường Chiềng Sinh (TP Sơn La) xác nhận đã nắm được việc khai thác đất xảy ra tại hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng, sự việc đã diễn ra nhiều tháng nay, thời điểm khai thác đất nhiều nhất vào tháng 12/2021.

Theo ông Giang, hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng cùng 2 công ty trên đã lên UBND phường để làm đơn, và có báo cáo lên UBND thành Sơn La và Sở TN&MT tỉnh Sơn La xin ý kiến lấy đất để phục vụ công trình tuyến đường tránh thành phố Sơn La. Tuy nhiên, trong thời gian chờ giấy cấp phép, ông Thắng đã tự ý khai thác đất, UBND phường đã lập biên bản xử lý hành chính nhưng do sự việc vượt quá thẩm quyền nên đã báo cáo lên UBND thành phố Sơn La để xử lý và đề nghị tạm dừng hoạt động khai thác.

Cũng theo ông Giang, sau khi kiểm tra xong nếu phát hiện hộ gia đình ông Thắng tiếp tục khai thác đất, UBND phường sẽ phối hợp với cơ quan công an và Phòng tài nguyên vào kiểm tra xử lý, thu tang vật.

Tiếp tục trao đổi với hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng được biết, việc khai thác đất của hộ gia đình đơn thuần chỉ để cải tạo làm ruộng bậc thang.

Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế của phóng viên lại trái ngược với việc UBND phường nói là đã đề nghị tạm đừng hoạt động khai thác, mà việc khai thác vẫn đang diễn ra ngang nhiên. Điều khó hiểu là sự việc diễn ra giữa “thanh thiên bạch nhật” suốt thời gian dài như vậy nhưng lại không thấy chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan đến ngăn chặn, xử lý.

Như vậy, có thể khẳng định việc khai thác đất tại hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng tại bản Lay (phường Chiềng Sinh, thành phố Sơn La) là có tồn tại, tuy nhiên các “biện pháp” mà UBND phường Chiềng Sinh thực hện liệu có đủ sức răn đe khi tình trạng khai thác đất vẫn “diễn ra bình thường”. Dư luận đặt ra hoài nghi về việc có hay không sự “bắt tay, lợi ích nhóm”, cố tình “nhắm mắt làm ngơ” của chính quyền địa phương.

Với phương thức “cải tạo đất nông nghiệp”, hộ gia đình ông Nguyễn Sơn Thắng và một số đơn vị thi công tuyến đường tránh thành phố Sơn La đã tự ý câu kết khai thác đất trái phép bất chấp các quy định pháp luật, làm thất thoát tài nguyên của Nhà nước. Trách nhiệm này thuộc về ai?

Trước sự việc trên, đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Sơn La cần khẩn trương vào cuộc kiểm tra, xử lý sự việc theo quy định của pháp luật, tránh để thất thoát tài nguyên Quốc gia.

Nhóm PVPL