Ngày 07/9/2021, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 14/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư 01/2020/TT-NHNN về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm phí, giữ nguyên nhóm nợ hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

So với Thông tư 03/2021/TT-NHNN (sửa đổi Thông tư 01/2020/TT-NHNN), thì Thông tư 14/2021/TT-NHNN có một số sửa đổi quan trọng về: cơ cấu lại thời hạn trả nợ (Điều 4); miễn, giảm lãi, phí (Điều 5); giữ nguyên nhóm nợ (khoản 2 Điều 6); thay thế Phụ lục của Thông tư số 01/2020/TT-NHNN. Cụ thể:

Kéo dài thời hạn trả nợ đến 30/6/2022

Thứ nhất, Thông tư cho phép tổ chức tín dụng (Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài) tái cơ cấu với dư nợ phát sinh trước ngày 1/8/2021 từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính. Quy định của Thông tư 03/2021/TT-NHNN chỉ cho phép cơ cấu nợ với dư nợ phát sinh trước 10/6/2020. Như vậy, Thông tư mới đã mở rộng đối tượng được cơ cấu nợ tới cả các khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid 19 đợt 4 mà Thông tư 03 chưa bao phủ tới.

Thứ hai, Thông tư 14 kéo dài thời gian cơ cấu nợ đến 30/06/2022 (quy định hiện hành theo Thông tư 03 là kéo dài đến 31/12/2021).

Cùng với cơ cấu nợ, Thông tư 14 cũng cho phép tổ chức tín dụng miễn giảm phí cho khách hàng đến 30/6/2022.

Trước đó, Ngân hàng nhà nước đã đưa ra một số lý do cho việc áp dụng chính sách giãn thời gian cơ cấu nợ thêm 6 tháng.

Thứ nhất, tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 6/2021, theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Y tế với Chính phủ về lộ trình nhập khẩu vaccine Covid-19 và kế hoạch tiêm chủng: Các bộ, cơ quan đang tiếp tục đẩy mạnh việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine trong nước. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch, chuẩn bị sẵn sàng cho việc thực hiện chiến dịch tiêm chủng trên quy mô toàn quốc, phấn đấu đạt 70-75% người dân được tiêm vào cuối năm 2021, đầu năm 2022. Theo đó, Việt Nam cần một khoảng thời gian (từ nay đến cuối năm 2021) để nhận đủ lượng vaccine cần thiết để tiêm chủng cho người dân, thông qua đó giảm thiểu tác động của dịch bệnh Covid-19 đến nền kinh tế.

Thứ hai, ngày 6/8/2021, Chính phủ đã có Nghị quyết số 86/NQ-CP về các giải pháp cấp bách phòng, chống dịch bệnh Covid-19 để thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội khóa XV, trong đó đã đặt mục tiêu TP.HCM phấn đấu kiểm soát được dịch bệnh trước ngày 15/9/2021. Các tỉnh Bình Dương, Long An, Đồng Nai phấn đấu kiểm soát được dịch bệnh trước ngày 01/9/2021. Các tỉnh, thành phố khác phấn đấu kiểm soát được dịch bệnh trước ngày 25/8/2021.

Thứ ba, căn cứ vào kế hoạch tiêm chủng và kế hoạch kiểm soát dịch bệnh nêu trên, tại dự thảo thông tư lần 1 lấy ý kiến các đơn vị trong Ngân hàng Nhà nước, Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng đã đánh giá và đề xuất việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi, phí và giữ nguyên nhóm nợ được áp dụng đối với số dư nợ phát sinh trong khoảng thời gian từ 23/01/2020 đến ngày 30/6/2022 là phù hợp nhằm hỗ trợ tốt hơn cho các doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng với dịch, theo đó, khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 sẽ có thêm khoảng thời gian 06 tháng để phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Cho phép khách hàng vùng phong tỏa được tạm hoãn trả nợ đến 7/9

So với Thông tư 03, Thông tư 14 còn bổ sung thêm khoản d, Điều 4. Theo đó, tổ chức tín dụng được cơ cấu nợ cho cả số dư nợ của khoản nợ phát sinh từ ngày 10/6/2020 đến trước ngày 01/8/2021 và quá hạn từ ngày 17/7/2021 đến trước ngày 7/9/2021.

Quy định trên mở đường cho tổ chức tín dụng cơ cấu nợ cho cho cả khách hàng có khả năng trả nợ nhưng lại không thể đến ngân hàng trả nợ do ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Việc bổ sung quy định này, theo các tổ chức tín dụng là rất cần thiết. Thực tế ngày 17/7/2021, TTgCP có Công văn số 969/TTg-KGVX về việc thực hiện giãn cách xã hội phòng, chống dịch tại một số địa phương, trong đó cho phép 19 tỉnh, thành phố thực hiện Chỉ thị 16/CT-TTg về việc thực hiện giãn cách xã hội dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình sản xuất, kinh doanh, cuộc sống của người dân, doanh nghiệp; làm sụt giảm doanh thu, thu nhập, ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng đối với các số dư nợ đến hạn trong khoảng thời gian từ ngày 17/7/2021 đến nay (vì số dư nợ này không thuộc phạm vi áp dụng của Thông tư 01 và Thông tư 03 để được tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nhà nước thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ nên dẫn đến số dư nợ này sẽ bị tổ chức tín dụng, chi nhánh Ngân hàng Nhà nước chuyển thành nợ quá hạn).

Trước đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng có văn bản đề nghị Ngân hàng Nhà nước cho phép khách hàng trong vùng phong tỏa hoãn trả nợ. Theo quy định tại Thông tư 03/2021/TT-NHNN, điều kiện để được xem xét, cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khách hàng là khách hàng phải có đề nghị và được tổ chức tín dụng đánh giá khách hàng không có khả năng trả nợ đầy đủ, đúng hạn theo hợp đồng, thỏa thuận do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Tuy nhiên, trong thực tế có nhiều trường hợp khách hàng có khả năng trả nợ nhưng không thể ký được giấy đề nghị cơ cấu và (hoặc) không thể nộp tiền thanh toán nợ do đang bị cách ly (theo diện F1, F2) hoặc không được di chuyển ra khỏi địa phương theo quy định của pháp luật do không phải là nhu cầu thiết yếu, cấp bách hoặc thậm chí khách hàng đang điều trị bệnh ở bệnh viện.

Thông tư 14/2021/TT-NHNN có hiệu lực ngay lập tức từ ngày ký - 07/9/2021. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước giao: Chánh Văn phòng, Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng, Thủ trường đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện Thông tư sửa đổi.

Phúc Huy