Từ ngày 18 – 19/11/2019, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam phối hợp cùng một liên minh đối tác do HR Wallingford đứng đầu tổ chức Hội thảo khu vực nhằm chia sẻ thông tin về Hệ thống dự báo sốt xuất huyết (D-MOSS). 

Cùng với Việt Nam, hệ thống D-MOSS đã được giới thiệu cho các bên liên quan ở 7 quốc gia gồm: Bangladesh, Campuchia, CHDCND Lào, Malaysia, Philippines, Sri Lanka và Thái Lan. 

Trong 2 ngày làm việc, các chuyên gia sẽ chia sẻ các hệ thống quản lý sốt xuất huyết từ các quốc gia tham gia vào chương trình. Thông qua đó, giới thiệu hệ thống D-MOSS, tìm hiểu nhu cầu xây dựng năng lực để sử dụng hệ thống D-MOSS, tính khả thi của việc nhân rộng D-MOSS tại từng quốc gia và mong muốn triển khai hệ thống tại các quốc gia này.

Phát biểu tại lễ khai mạc Hội thảo, sáng 18/11, ông Đặng Quang Tấn, Phó Cục trưởng Phụ trách, Quản lý và Điều hành Cục Y tế dự phòng cho biết: “Sốt xuất huyết là bệnh do vi-rút từ muỗi gây ra và có tốc độ lây truyền nhanh nhất trên thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh đã gia tăng nhanh trên thế giới gấp khoảng 30 lần trong vòng 50 năm qua”.

Ở Việt Nam, sốt xuất huyết không những đã gây nhiều vấn đề về sức khỏe cộng đồng cả tỷ lệ tử vong và mắc ở cộng đồng mà còn gây ra những tổn thất về kinh tế xã hội cho mỗi cá nhân và cả xã hội.

Từ năm 2000, bệnh sốt xuất huyết ở Việt Nam đã tăng trên 100% số ca mắc. Năm 2017, Việt Nam đã hứng chịu một dịch SXH trên diện rộng với hơn 170,000 ca mắc và 38 ca tử vong.

Theo ông Tấn, mô hình dự báo sốt xuất huyết sử dụng số liệu về khí tượng, thời tiết thông qua vệ tinh, quan trắc Trái Đất kết hợp với số liệu về bệnh sốt xuất huyết là một sáng kiến mang tính chất khoa học được kỳ vọng sẽ mang đến một công cụ mới cho công tác dự báo sớm về bệnh sốt xuất huyết. Qua đó, giúp cho việc phòng chống bệnh sốt xuất huyết trong tương lai một cách hiệu quả và bền vững hơn.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Darren Lumbroso - Giám đốc Dự án D-MOSS của Tổ chức HR Wallingford, cho biết, mỗi năm có tới 60 triệu ca mắc sốt xuất huyết trên thế giới. Để chủ động phòng, chống sốt xuất huyết, Hệ thống D-MOSS được xây dựng nhằm cảnh báo sớm dịch bệnh, ước tính khả năng xảy ra và mức độ nghiêm trọng của dịch sốt xuất huyết trong tương lai theo kịch bản biến đổi khí hậu khác nhau tới năm 2100.

D-MOSS là hệ thống sử dụng các số liệu từ nhiều nguồn khác nhau như ca bệnh, khí tượng thủy văn, độ ẩm, nhiệt độ,... . Ngoài ra, hệ thống dự báo sốt xuất huyết là một công cụ hiệu quả để quản lý sốt xuất huyết được xây dựng dựa trên số liệu quan trắc trái đất (vệ tinh) sẵn có trên toàn cầu, được lưu trữ an toàn trên mô hình điện toán đám mây qua đó đưa ra dự đoán tình hình sốt xuất huyết từ 1-6 tháng.

Nhờ có những số liệu đánh giá này, các chuyên gia và các cơ quan chức năng có thể sớm đưa ra các biện pháp can thiệp giúp giảm thiểu tối đa số người mắc sốt xuất huyết, đồng thời, giảm gánh nặng kinh tế do sốt xuất huyết gây ra.

Hiện tại, Việt Nam đã tiến hành thử nghiệm có hiệu quả Hệ thống D-MOSS tại 4 tỉnh thành phố bao gồm: Hà Nội, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Đồng Nai. Sắp tới hệ thống sẽ mở rộng ra khắp các địa bàn trên cả nước.

Chia sẻ về sự hợp tác giữa các quốc gia trong phòng, chống sốt xuất huyết, bà Sitara Syed, Phó trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, cho biết: “Cuộc chiến chống lại sốt xuất huyết đòi hỏi sự hợp tác và hiệp đồng giữa các quốc gia và khu vực, nhằm đảm bảo những thông tin tốt nhất, kinh nghiệm hay nhất và công cụ sáng tạo được chia sẻ kịp thời.

Sốt xuất huyết đang gia tăng với mức độ phức tạp và khó lường do tác động của biến đổi khí hậu. Vì thế, với bất cứ quốc gia nào, các công cụ hiện tại cần được bổ sung thêm bằng các công cụ mới, sáng tạo, có tính tương tác giúp kiểm soát và giảm thiểu sự lây truyền rộng hơn của căn bệnh này”.

• Oracle & Google – cuộc chiến bản quyền giữa các ‘vì sao’

• Tại sao việc bảo hộ thương hiệu cho đặc sản địa phương là yếu tố trọng yếu hiện nay?

• Vụ kiện bản quyền vở diễn 'Ngày xưa' tiếp tục bị hoãn, đạo diễn Việt Tú nói gì?

Mai An