Mã vạch là công cụ quan trọng giúp theo dõi hành trình của sản phẩm từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Thông qua hệ thống quét mã vạch, người tiêu dùng có thể kiểm tra xuất xứ, thành phần, tiêu chuẩn chất lượng và quá trình vận chuyển của sản phẩm. Điều này giúp giảm nguy cơ hàng giả, hàng nhái, đồng thời nâng cao sự tin tưởng đối với doanh nghiệp và thương hiệu. Hiện nay, việc sử dụng mã vạch ở nhiều nước đã trở thành tiêu chuẩn bắt buộc trong chuỗi cung ứng. Tại Việt Nam, mã vạch chủ yếu được áp dụng tự nguyện hoặc theo quy định riêng của từng ngành. Do đó, nhiều chuyên gia đề xuất cần có một khung pháp lý rõ ràng, bắt buộc tất cả các sản phẩm lưu hành trên thị trường phải có mã vạch hoặc mã QR đạt chuẩn quốc gia.

Các đề xuất chính bao gồm ban hành quy định bắt buộc sử dụng mã vạch đối với một số nhóm sản phẩm có rủi ro cao về gian lận thương mại như thực phẩm, dược phẩm, hàng tiêu dùng thiết yếu; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu chung để kết nối thông tin sản phẩm giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người tiêu dùng; tăng cường chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm, sử dụng mã vạch giả hoặc không minh bạch thông tin sản phẩm.

Việc luật hóa quy định về mã vạch không chỉ giúp cơ quan chức năng dễ dàng quản lý thị trường mà còn mang lại nhiều lợi ích. Đối với người tiêu dùng, điều này giúp truy xuất thông tin sản phẩm nhanh chóng, đảm bảo mua đúng hàng chất lượng. Đối với doanh nghiệp, việc áp dụng mã vạch nâng cao uy tín thương hiệu, tạo lợi thế cạnh tranh trong nước và quốc tế. Đối với cơ quan quản lý, hệ thống mã vạch hỗ trợ kiểm soát nguồn gốc sản phẩm, phòng chống gian lận thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, việc luật hóa mã vạch cũng gặp một số thách thức như chi phí đầu tư ban đầu cho hệ thống mã vạch và cơ sở hạ tầng công nghệ, đảm bảo tính đồng bộ giữa các hệ thống quản lý và truy xuất dữ liệu, đồng thời cần có lộ trình thực hiện hợp lý để doanh nghiệp thích ứng với quy định mới. Việc luật hóa mã vạch để truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một bước đi cần thiết nhằm nâng cao minh bạch trong thương mại, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Để thực hiện thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và các bên liên quan để xây dựng một hệ thống quản lý hiện đại, hiệu quả.

TH